Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
essentie, de kracht, het waardevolste, belangrijkste
zie jeugd; in de Antwerpse Kempen: de doecht
< Middelnederlands: tocht, tucht
Van Dale 2014 online: gewestelijk innerlijke kracht, groeikracht, sappigheid
- de tocht is eruit: de fut: er is geen tocht meer in de grond
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Innerlijke kracht, groeikracht; volgens verschillende idiotica ook in concrete toepassing voor: sap, sappigheid, vocht. Het is onduidelijk hoe deze en de volgende, alleen gewestelijk bekende bett. met de hierboven genoemde bett. samenhangen.
Daar zit geene tocht meer in die klaver, Schuermans (1865-1870)
Gisteren op bezoek bij tante J. (tram 9) die witte selder afkookte. Het kookwater zou in de soep gaan. Haar commentaar: “Aànders goad al den toecht in de poempstieën” (Anders gaat al de kracht in de gootsteen)
uitglijden
zie ook slieren
Pas op dat je niet uitsliert en valt. t ligt hier zand!
iets niet willen weten, genoeg gehoord hebben
stopt met zagen, mij gerust laten
ook in de regio Brussel: klapt teige ma gat, maane kop doo zie
Ja Milia, dat weet ik al en eigenlijk wil ik die roddels liever niet horen. Wete, als ge toch niet afhoudt, klapt maar tegen mijn gat want mijne kop doet zeer.
geen
zie ook gin, gien, gen, ginien, gienien, genien
Ik had een Leffe besteld en ik heb nog giene gekregen.
Dat is genne goeien auto, dat is een rijdende doodskist (doodskist, rijdende ~)
in zakken doen
Mijn nonkel was kolenboer en dat was een zwaar werk. Eerst moest ge de hulle opzakken en dat ging in de tijd nog met de troefel, dan alles op de camion laden en nadatum bij de mensen in ’t hullekot afkappen.
Het breviergebed of getijdengebed der RK-geestelijken
De pastoor zat rustig te brevieren in zijn tuin en een vink begeleidde hem met zijn honderden liedjes.
overuren maken, overwerken
vnw: zijn uren kloppen: werken, in dienst zijn
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook overuren presteren; overuren doen
Als ik overuren klop krijg ik die in geld en vrije tijd uitbetaald.
zijn zin doordrijven
vnw: zijn kop uitwerken: zijn zin doordrijven
Woordenboek der Nederlandsche Taal: — (Meton.) (Vl.-België) Zijn kop uitwerken, doen wat men in het (opgewonden) hoofd heeft, zijn zin doordrijven, soms bep. tegen den wil van anderen in.
Iedereen raadt hem die zaak af, maar hij zal toch zijne kop uitwerken!
prutsen
Ich hèmm al wa aafgklommeld.
(= ik heb al zitten prutsen om dit werkje tot een goed einde te brengen)
zeer erg, in hoge mate (bra in Limburg)
in WVL stief straf : nog erger dan erg
eigenlijk: stijf (in W-Vl wordt de ‘ij’ uitgesproken als /i/)
Tee stief geregend vandage.
Tis stief goed vintje, jed al je punten.
Enz…
’t is toch een bitje stief straf hé, ol die dingen die de laatsten tied an ’t gebeuren zin, zei Julia
koolmeesje
zie ook keismus
Elk jaar nestelt er een koppel keesmuskes in de brievenbus.
De kans om in armoede te vervallen. NL: kansarm zijn, (bij benadering) armoedeval.
Sociaaleconomische positie die wordt gekenmerkt door een achterstand op verschillende terreinen tegelijk zoals inkomen, opleiding en vorming, huisvesting, welzijn en gezondheid, vrijetijdsbesteding en ..
Bron: www.thesauruszorgenwelzijn.nl
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 6; Kansarm’ komt in Nederland ook voor, maar het bijbehorende zelfstandig naamwoord komt er nauwelijks voor.
Kansarmoede in België?
Armoede is meer dan een gebrek aan geld. Armoede veroorzaakt uitsluiting. Gezinnen in armoede ervaren dagelijks dat ze er niet bijhoren. En als mensen worden uitgesloten van een menswaardig leven, heet dat onrecht (deredactie.be)
Hieruit zal blijken dat armoede niet enkel te maken heeft met het financiële aspect, maar dat je
ook op sociaal, cultureel, educatief, taalkundig of maatschappelijk vlak kan achtergesteld zijn. In dat
geval spreken we van kansarmoede.
Kansarmoede en armoede in België (schoolproject)
iemand die altijd buiten te vinden is, straatloper
Is Jan nu nog niet thuis? Zo’n rooier!!
toegang vrij, gratis toegang
vnw: vrije ingang: vrije toegang
zie ook ingang
Ingang vrij voor studenten. Niet-studenten betalen een symbolische bijdrage in de kosten.
Kinderbibliotheek – gratis, vrije ingang – voor jonge kinderen en de ouders. (vzwbest.be)
Waar : Picobello Leuvensesteenweg 323 3070 Kortenberg van 11u00 tot 14u00 Ingang vrij. (vnailsmachelen.be)
Dat zal de grote kost niet uitmaken. Het zal daar niet op aan komen.
Is dat niet te duur?
Zeg, de darmen gaan aldaar niet uitkomen zulle.
gerecht van paardenvlees
Intussen hebben sommige Vlaamse restaurants ‘grasbuikje’ op hun menu’s staan. Wie dat bestelt, eet pony, zij het met gesust gemoed (NRC Handelsblad) jawel een Hollandse krant!
iemand duchtig de waarheid zeggen, de les lezen
Die verkoper aan de telefoon deed alsof dat hij tegen een oud dement mens bezig was. Ik heb hem es farm zijn zaligheid gegeven, de snotneus.
ergens op een (zwarte) lijst staan. Bijvoorbeeld bij de politie, de Staatsveiligheid, de Nationale bank, e.d.
Letterlijk: op een fiche staan
“Het zou gaan om jongeren die niet bij de politie “geficheerd” staan." (seniorennet.be)
(juridische term in België)
Het derdenverzet is een buitengewoon rechtsmiddel waardoor de derde die zich benadeeld acht door een rechterlijke beslissing (…) naar aanleiding van een procedure waarbij hij niet als partij betrokken was, de vernietiging van die beslissing nastreeft. (uit Juridisch handboek)
niet plooien, niet toegeven, onverzettelijk blijven
vooral in Gent, ook in de Kempen (Herenthout en omgeving)
zie ook nie neute, nie pleuje
Tegenover extremistische criminelen geldt maar een wet: nie pleuje (Hugo Camps in DM080115)
Nie pleuje: ’t stoa op eu tramkoarte.
/niet plooien: ’t staat op uw tramkaart/
Pleujt dat rekeningske ni bijeen, dat moet nog dienen.
Nie pleuje heb ik gezegd en nu doet ge het toch!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.