Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
inhouden, het aftrekken of niet uitbetalen van een bepaald bedrag.
standaardtaal in België
zie taaladvies.net
zie ook : afhouding; niet afhouden
Ik moest aan haar 20€ betalen en zij aan mij 5€. Ik heb die 5€ afgehouden van mijn rekening.
spoedarts heeft in Nederland een andere betekenis
ANW: spoedarts
(vooral in Nederland)
huisarts die spoedeisende hulp biedt op een huisartsenpost of ook bij de patiënt thuis; huisarts voor spoedgevallen
Van Dale 2018: spoedarts
arts die in spoedeisende gevallen medische hulp verleent = noodarts
zie ook mug, urgentieteam, urgentiezorg, urgentieverpleegkundige, spoedgevallen, dienst spoedgevallen, spoeddienst, spoedverpleegkundige
verzamellemma geneeskunde
Hij kwam binnen op spoed en de spoedarts liet al direct platen pakken (plaat, een ~ pakken).
man in de ‘buut’ (ton) die met carnaval (wietse) grappen verteld aan het publiek
om de wietse van ’ne butereedner te begriepe moste egelik limburger zeen / om de grappen van een butereedner te begrijpen moet je eigenlijk Limburger zijn
brievenbus
< brieven + boite
De buren zijn op reis en wij werden gevraagd regelmatig de brievenbwotte te ledigen.
Stillekesaan verouderd? Er was een aantal jaren geleden nochtans een affiche voor verkeersveiligheid die een afgezakte broek toonde met de tekst ‘en uw gordel?’
zie ook verzamellemma kledij
Amai, ik heb goe geten. Mijne gordel spant er van.
Nen echte leren gordel met een schoon geps kost wel iets tegenwoordig.
cowboybroek, cowboyhemd, cowboybotten, cowboyhoed…
door associatie met de kleding van acteurs in westerns noemde men in de jaren vijftig en zestig van vorige eeuw jeanskledij zo
zie punaisebroek
Leon was de eerste om zich in het dorp te vertonen met een cowboybroek en cowboybottekes, wat hem natuurlijk commentaar opleverde in de zin van “Zijt ge met de velo of te paard?”
heel erg over hoop, in wanorde
zie ook overende ,top over kloten, wisterwaster
Zijn kleren lagen helemaal wister kapéle.
zonderling persoon met eeen pejoratieve betekenis – pipo
Die ne taarteklaai is daar weer.
Die ne pipo is daar weer
zweepje
zie ook martemenee
< Frans martinet
Veerle Dobbelaere kriegt geerne van den martnée. (in haar rol in de Vlaamse film SM-rechter)
Veelal in „Ge kunt er niet voor sukkelen”: het is zeker niet te duur, en ge kunt er uw voordeel mee doen.
’k Heb mij 300 zakken choclapeeties aangeschaft; ’t was nen halven euro voor enen. Ge kunt gij daar niet voor sukkelen, mijn gedacht!
vroor, vroren, gevroren, bevroor, bevroren
vrttaal.net: De vormen *bevroos en *bevrozen zijn geen algemeen Nederlands.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Middelnederlands bevriesen. Het verleden deelwoord bevroren of bevrozen wordt vaak bnw.; in de algemeene taal klinkt bevrozen minder alledaagsch dan bevroren, maar in sommige gewesten, ook in België, is juist bevrozen de gewone term.
Klik op de afbeelding
Dichtgevrozen Schelde in Antwerpen door Lucas van Valckenborch (1593)
Het was zo koud dat zelfs de Schelde dichtvroos.
Vandewinter, toen dat het zo koud was, is zelfs het shellkraantje in de bergplaats bevrozen.
Het heeft de stenen uit de straat gevrozen.
spoorwissel
Klik op de afbeelding
Als de trein vanuit het station naar een bepaalde bestemming moet rijden dan zal hij zeker enkele roetwissels moeten passeren.
bedwants, wandluis, weegluis
uitdr.: zo fier als een weekluis (op een kletskop)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: weegluis
— WEEKLUIS — Uit weeg (wand) en luis. Middelnederlands weechluus. De vorm weekluis wordt na de 17de e. alleen nog gewestelijk in Vlaams-België (Oost-Vlaanderen, Antwerpen, De Kempen, Land van Waas) en Zeel aangetroffen.
Der zate weekluizen in de muren.
Komt voor in een liedje dat werd gezongen tussen pot en pint:
“De ruiten bevroren
de pispot in huis
en op de gordijnen
een grote weekluis”
vooral politiek: mandaat
postjes pakken, verdelen, …
zie ook postjespakker; postjespartij
De kiezing is gedaan, nu kunnen de postjes verdeeld worden. Van burgemeester tot de zitjes in de ocmw-raad en de intercommunales.
Consultatiebureau van Kind en Gezin.
Instelling van medische begeleiding en zorg voor pasgeborenen en kleine kinderen.
vnw: (veroud.) zuigelingenzorg in België, nu Kind en Gezin
NL: zuigelingenzorg
Mijn zus is een jonge oma en ze was met haar kleinzoon naar het kinderheil geweest voor zijn eerste spuitje.
paardenmolen of: draaimolen, carrousel, mallemolen, …
Kempen: pjeiremeule
Antwerpen: peirdemeulen
Kinderen zitten graag op de peerdemolen, dan kunnen ze de flosj trekken en mogen dan nog ene ronde verniet.
Die mens was peerdemeule. (zot, nie goe just)
Met iemand zijn. Een koppel vormen.
In Vlaanderen is ‘een stel’ niet gebruikelijk
Van Dale: twee personen door huwelijk, verloving of liefde verbonden
synoniem: stel, paar
zie ook verzamellemma mensen
Ik ben een koppel met de mooiste jongen die er bestaat.
1 en hetzelfde werkinstrument voor op te nemen en af te trekken
de opnemer = aftrekker
Eerst het water met de aftrekker naar buiten trekken, dan de vod rond de opnemer slagen om de vloer op te nemen.
korte, hevige regenbui
We waren maar pas vertrokken en kregen al een serieuze flos op onze rug.
contaminatie van ‘zeker van zijn’ en ‘gerust in zijn’?
Enkel in bepaalde situaties:
Zijt/weest daar/er maar gerust van.
Daar kunt/moogt ge gerust van zijn.
Maar bv. niet: Ik ben er niet gerust van. wel: Ik ben er niet gerust in.
Wanneer wel en wanneer niet?
Andere regio’s?
Of de Jean op tijd zal zijn? Daar moogt ge gerust van zijn: de Jean is nooit te laat, zo lang als dat ik hem ken.
Zijt er maar gerust van: het wordt een spannend voetbalseizoen met zoveel titelkandidaten.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
