Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit is slechts 1 definitie voor "vroos, vrozen, gevrozen, bevroos, bevrozen, vervrozen." Bekijk alle definities.
vroor, vroren, gevroren, bevroor, bevroren
vrttaal.net: De vormen *bevroos en *bevrozen zijn geen algemeen Nederlands.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Middelnederlands bevriesen. Het verleden deelwoord bevroren of bevrozen wordt vaak bnw.; in de algemeene taal klinkt bevrozen minder alledaagsch dan bevroren, maar in sommige gewesten, ook in België, is juist bevrozen de gewone term.
Klik op de afbeelding
Dichtgevrozen Schelde in Antwerpen door Lucas van Valckenborch (1593)
Het was zo koud dat zelfs de Schelde dichtvroos.
Vandewinter, toen dat het zo koud was, is zelfs het shellkraantje in de bergplaats bevrozen.
Het heeft de stenen uit de straat gevrozen.
rotacisme
Dit is een welbekend fenomeen in de taalevolutie. /z/ wordt op een bepaald moment /r/.
Gotisch: ik was, wi wazumĂ
Nederlands: ik was, wij waren (niet âwazenâ)
Ook bv. in het Latijn is het opgetreden: Venus, genitief Veneris (niet âVenesisâ).
De vorm met /z/ is dus ouder. Zie ook http://nl.wikipedia.org/wiki/Rotacisme
Dat vind ik nu interessant en fascinerend se.
Zoals ook de overgang van de p,b naar de f,v (pater→vader, father; of ook de spelling ph→f zoals photo)
De Oudgermaanse vorm met /z/ is ouder, de Vlaamse vorm met /z/ is juist jĂłnger :)
Gotisch is trouwens ‘weis wesum’, (uitspr ~ wies weesoem) met een /s/ ;) Gotisch heeft bijna nooit Verner, zeker niet in sterke werkwoorden.
Het Germaans had een afwisseling /s/ en /z/, zullen we hier maar even als de ‘oudste’ vorm beschouwen:
*freusan, fraus, fruzum, (ga)frozanaz
Dit veranderde in het Noord- en West-Germaans inderdaad in een /r/, *freusan, fraus, frurum, gafrorana®
Dit is dus de ‘oorspronkelijke’ vorm voor het Nederlands: vriezen, vroos, vroren, gevroren.
In de meeste talen is er later een gelijktrekking gebeurd ofwel terug naar s (soms in de vorm z), soms naar r (Duits frieren).
Het Standaardnederlands vriezen, vroor, vroren, gevroren heeft dus ‘vroos’ veranderd in ‘vroor’ naar analogie met het meervoud ‘vroren’.
Het “Vlaams” heeft het meervoud “vroren” en het VD, veranderd in “vrozen”, naar analogie met de infinitief en het enkelvoud ‘vroos’.
Beide varianten zijn dus even oud te noemen, en de Vlaamse /z/ heeft NIKS te maken met de oorspronkelijke Germaanse /z/, want die is altijd in een /r/ veranderd.
Ja, na tien jaar ken ik mijn Wulfila dus niet meer; ik verwar met verleden tijd weisima.
Ik vraag mij alleen af of het rotacisme er altijd geweest is, aangezien er voor Noord-Germaans nauwelijks bronnenmateriaal is dat zo oud is als Gotisch.
Ik herinner mij wel nog dat âHlewagastiz Holtijazâ op de Gallehus-hoorns soms zo werd getranscribeerd, en soms als âHlewagastir Holtijarâ. ât Is wel waarschijnlijk dat de alternantie in het Nederlands/Vlaams een gevolg van analogie is (mijn vergissing), maar zou die er ook al in het Oergermaaans geweest zijn? Moeilijk te zeggen.
er eentje waar de r nog in de inf. staat
en ik denk ook aan het W-Vl keure → keuze
hierboven is verlieren weggevallen (dat gebeurt systematisch als ge een opmerking met vierkante haken begint)
Ingelogde gebruikers kunnen reacties aan deze definitie toevoegen.
Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
