Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #10901

    brievenbwotte
    (zn. v.)

    brievenbus

    < brieven + boite

    De buren zijn op reis en wij werden gevraagd regelmatig de brievenbwotte te ledigen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door hamamelis en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 01:04)

    👍
    322

    #10902

    gordel
    (zn. m. ~s)

    broeksriem

    Stillekesaan verouderd? Er was een aantal jaren geleden nochtans een affiche voor verkeersveiligheid die een afgezakte broek toonde met de tekst ‘en uw gordel?’

    zie ook verzamellemma kledij

    Amai, ik heb goe geten. Mijne gordel spant er van.

    Nen echte leren gordel met een schoon geps kost wel iets tegenwoordig.

    8 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (15 Jul 2021 23:26)

    👍
    322

    #10903

    afhouden
    (ww., hield af, afgehouden)

    inhouden, het aftrekken of niet uitbetalen van een bepaald bedrag.

    standaardtaal in België
    zie taaladvies.net

    zie ook : afhouding; niet afhouden

    Ik moest aan haar 20€ betalen en zij aan mij 5€. Ik heb die 5€ afgehouden van mijn rekening.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door nthn (04 Aug 2021 10:44)

    👍
    322

    #10904

    wister kapéle
    (uitdr.)

    heel erg over hoop, in wanorde
    zie ook overende ,top over kloten, wisterwaster

    Zijn kleren lagen helemaal wister kapéle.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Parmenk en laatst gewijzigd door Marcus (06 Aug 2021 23:46)

    👍
    322

    #10905

    taarteklaai
    (zn. m., ~en)

    zonderling persoon met eeen pejoratieve betekenis – pipo

    Die ne taarteklaai is daar weer.

    Die ne pipo is daar weer

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Parmenk en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 18:31)

    👍
    322

    #10906

    martnee
    (zn. m.)

    zweepje

    zie ook martemenee

    < Frans martinet

    Veerle Dobbelaere kriegt geerne van den martnée. (in haar rol in de Vlaamse film SM-rechter)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Parmenk en laatst gewijzigd door de Bon (19 Jul 2021 13:48)

    👍
    322

    #10907

    duivel-doet-al

    zie duvel-doet-al

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 00:48)

    👍
    322

    #10908

    weekluis
    (de ~ (v.), ~zen)

    bedwants, wandluis, weegluis

    uitdr.: zo fier als een weekluis (op een kletskop)

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: weegluis
    WEEKLUIS — Uit weeg (wand) en luis. Middelnederlands weechluus. De vorm weekluis wordt na de 17de e. alleen nog gewestelijk in Vlaams-België (Oost-Vlaanderen, Antwerpen, De Kempen, Land van Waas) en Zeel aangetroffen.

    Der zate weekluizen in de muren.

    Komt voor in een liedje dat werd gezongen tussen pot en pint:
    “De ruiten bevroren
    de pispot in huis
    en op de gordijnen
    een grote weekluis”

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 04:02)

    👍
    322

    #10909

    scharesliep
    (de ~, (m.), ~en)

    scharenslijper
    verzamelnaam voor een man die niet alleen scharen sleep maar ook bijlen, zikkels, messen,…

    Tot midden jaren ’70 was dit een rondtrekkend beroep van kotjakkers.

    zonder verdere aanduidingen in Van Dale 2018

    Als kind heb ik nog geweten dat de scharensliep met zijn houten stootkar, met een ronde slijpsteen op, door ons straat trok om de botte keukenmessen te slijpen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Marcus (12 Jul 2021 23:11)

    👍
    322

    #10910

    spoedarts
    (de~, m., ~en)

    urgentiearts; spoeddokter

    spoedarts heeft in Nederland een andere betekenis

    ANW: spoedarts
    (vooral in Nederland)
    huisarts die spoedeisende hulp biedt op een huisartsenpost of ook bij de patiënt thuis; huisarts voor spoedgevallen

    Van Dale 2018: spoed­arts
    arts die in spoed­ei­sen­de ge­val­len me­di­sche hulp ver­leent = nood­arts

    zie ook mug, urgentieteam, urgentiezorg, urgentieverpleegkundige, spoedgevallen, dienst spoedgevallen, spoeddienst, spoedverpleegkundige
    verzamellemma geneeskunde

    Hij kwam binnen op spoed en de spoedarts liet al direct platen pakken (plaat, een ~ pakken).

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Apr 2025 06:46)

    👍
    322

    #10911

    bibieke

    zie bibi

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 00:59)

    👍
    322

    #10912

    peerdemolen
    (de ~, (m.), ~s)

    paardenmolen of: draaimolen, carrousel, mallemolen, …

    Kempen: pjeiremeule
    Antwerpen: peirdemeulen

    Bellewaerde, Carroussel

    Kinderen zitten graag op de peerdemolen, dan kunnen ze de flosj trekken en mogen dan nog ene ronde verniet.

    Die mens was peerdemeule. (zot, nie goe just)

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (17 Sep 2021 14:44)

    👍
    322

    #10913

    koppel, een ~ zijn
    (uitdr.)

    Met iemand zijn. Een koppel vormen.

    In Vlaanderen is ‘een stel’ niet gebruikelijk

    Van Dale: twee personen door huwelijk, verloving of liefde verbonden
    synoniem: stel, paar

    zie ook verzamellemma mensen

    Ik ben een koppel met de mooiste jongen die er bestaat.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Lily en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 21:55)

    👍
    322

    #10914

    ventousiast
    (de ~ (m.), -en)

    Een wielertoerist die enthousiast is om de Mont Ventoux verschillende keren te beklimmen met zijne velo.

    Mieke en Marc, een sportief koppel op leeftijd, hebben elk 3 keer de Mont Ventoux beklommen met hun koersvelo. Ze mogen hun eigen Ventousiast noemen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 22:58)

    👍
    322

    #10915

    dienst inbegrepen
    (uitdr.)

    de service, fooi is in de prijs inbegrepen

    vnw

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen

    < Frans: service compris

    van het internet geplukt: Voor de prijs van 50,00 euro per persoon, BTW en dienst inbegrepen. Lunch of diner. Van 15 tot 50 gasten….

    oostende.be: Op een bepaald moment werd in de Horeca de dienst inbegrepen. Stilaan groeide het besef dat de fooi een voorrecht was van werknemers uit de dienstenverlenende sectoren en dat die aan de neus voorbijging van andere categorieën van weddetrekkenden.

    In New-York eten voor 6 dollar? Is dat dan met of zonder de dienst inbegrepen?

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Nov 2022 06:25)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Nov 2020

    👍
    322

    #10916

    kopvlees
    (het~, geen mv)

    hoofdkaas, vlees van de kop van geslachte dieren.
    zie ook: kopvleesvreter

    VD online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    Kopvlees, samengeperst en opgelegd is aspic, noemt men kop, frut of kipkap.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 19:39)

    👍
    322

    #10917

    opnemer
    (de ~, (m.), ~s)

    1 en hetzelfde werkinstrument voor op te nemen en af te trekken
    de opnemer = aftrekker

    Eerst het water met de aftrekker naar buiten trekken, dan de vod rond de opnemer slagen om de vloer op te nemen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (09 Jun 2025 16:02)

    👍
    322

    #10918

    postjes
    (zn. meestal meervoud)

    vooral politiek: mandaat
    postjes pakken, verdelen, …

    zie ook postjespakker; postjespartij

    De kiezing is gedaan, nu kunnen de postjes verdeeld worden. Van burgemeester tot de zitjes in de ocmw-raad en de intercommunales.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 15:25)

    👍
    322

    #10919

    vroos, vrozen, gevrozen, bevroos, bevrozen, vervrozen
    (ww. vormen)

    vroor, vroren, gevroren, bevroor, bevroren

    vrttaal.net: De vormen *bevroos en *bevrozen zijn geen algemeen Nederlands.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Middelnederlands bevriesen. Het verleden deelwoord bevroren of bevrozen wordt vaak bnw.; in de algemeene taal klinkt bevrozen minder alledaagsch dan bevroren, maar in sommige gewesten, ook in België, is juist bevrozen de gewone term.

    Klik op de afbeelding
    1593 Valckenborch Ansicht von Antwerpen mit zugefrorener Schelde anagoria
    Dichtgevrozen Schelde in Antwerpen door Lucas van Valckenborch (1593)

    Het was zo koud dat zelfs de Schelde dichtvroos.

    Vandewinter, toen dat het zo koud was, is zelfs het shellkraantje in de bergplaats bevrozen.

    Het heeft de stenen uit de straat gevrozen.

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (02 Jul 2025 15:21)

    👍
    322

    #10920

    gerust van zijn
    (uitdr.)

    contaminatie van ‘zeker van zijn’ en ‘gerust in zijn’?

    Enkel in bepaalde situaties:
    Zijt/weest daar/er maar gerust van.
    Daar kunt/moogt ge gerust van zijn.

    Maar bv. niet: Ik ben er niet gerust van. wel: Ik ben er niet gerust in.

    Wanneer wel en wanneer niet?
    Andere regio’s?

    Of de Jean op tijd zal zijn? Daar moogt ge gerust van zijn: de Jean is nooit te laat, zo lang als dat ik hem ken.

    Zijt er maar gerust van: het wordt een spannend voetbalseizoen met zoveel titelkandidaten.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 00:28)

    👍
    322

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.