Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
geit, zowel de soort als het vrouwtje
ook nog in Oost-Vlaanderen
uitspraak met scherplange e, dus klinkt meestal als giëte/giëde (O-Vl), gjeete (W-Vl), geite (kust)
’k stoan mè men èène bèèn in e hèèle tèèle hèètevlèès en mè me klèène tèèn in de woaterstèèn mè zèèwoater. (Oostendse spotrijm)
Echte gêetn of geweune gêetn (Capra) zyn e geslacht van eevnhoevigen uut de familie van de holhôornigen, woarin dan oek de antiloopn, runders en schoapn zittn. (vls.wikipedia.org)
klein
uitspraak met scherplange e, dus klinkt meestal als kljeen(e) (W-Vl), klein(e) (kust)
zie ook kleens, van ~ af; kleinder
Krabbn eetn plantn, worms, schelpbêestn, zêesterren, klêne vissn, andere klêne bêestjes en surtout oas. (vls.wikipedia.org)
(eertijds) Elk van de (afgeronde) beschermingsstenen aan weerszijden van een inrijpoort waartegen de dom van een karren- of wagenwiel kon afschampen bij het binnenrijden.
Het eerste lid verklaart wellicht het ontstaan van het synoniem lomperik.
Lokale uitspraak: doemsteen (sleept.), mv. doemsteen (stoott.)
Ge ziet nog dek van die doemsteen, gemeenlijk van blauwe steen, aan de poorten van oude herenhuizen.
choquerend (shockerend)
Het is choquant dat Tobback deze halve waarheden aanhaalt om journalisten de les te spellen. (apache.be)
Het gemak waarmee oudere mensen van hun vrijheid beroofd worden en opgesloten worden, vind ik bijzonder choquant. (demorgen.be)
‘Laten we zeggen: het was bij de eerste aanblik nogal choquant.’ (nieuwsblad.be)
“Baron Benoît Marie Ghislain Martin Marcel Patrice de Bonvoisin (Etterbeek, 14 maart 1939) is een zakenman en een voormalig Belgisch politicus.(…) Zijn naam werd gelieerd aan die van personen uit de extreemrechtse milieus (…) Hij ondervond hierbij controle vanwege de Staatsveiligheid. Aan De Bonvoisin kleefde stilaan de bijnaam van Zwarte Baron.”
zie ook lijst Belgische bijnamen
‘Zwarte baron’ Benoît de Bonvoisin sleept Universiteit Gent voor rechter (demorgen.be)
Baron Benoît de Bonvoisin, alias de Zwarte Baron, is in dit gezelschap allicht het meest beruchte personage. (bendevannijvel.com)
Na negentien jaar maakt het hof van beroep in Bergen een einde aan de affaire-Bonvoisin. Een gesprek met ‘de Zwarte Baron’. (knack.be)
SN/NL: biet
uitspraak met scherplange e, dus klinkt meestal als biët (O-Vl, Antw, Vl-Br, Limb), bjeete (W-Vl), bète (kust)
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Mijne kozijn mag geen rode beten (mogen). Ze smaken naar èèrde, zegt hij.
SN/NL: emmer
uitspraak met scherplange e, dus klinkt meestal als iëmer (O-Vl, Antw, Vl-Br, Limb), jimmer (W-Vl), èmer (kust)
in West-Vlaanderen worden onder meer ook seule en aker gebruikt
- Ja lap, ’t zit e gat in ons dak, zet der maar rap nen eemer onder.
- Ik zeg altijd: beter e gat in ons dak, as een dak in ons gat, mijn gedacht!
wanneer het slechts enkele druppels regent, juist voldoende om het stof nat te maken
google2020 “stof blussen”, “stof te blussen” slechts enkele hits in .NL waarbij de bijdragen mbt de regen van VL komen
Deze namiddag heeft het hier even geregend en iets meer dan stof blussen. (…) Ik woon wel in Belgie , Oost – Vlaanderen . Ninove (deboonindetuin.nl)
“Maar het zal maar net voldoende zijn om het stof te blussen. En dan nog maar plaatselijk”, zegt weerman Frank Deboosere. (vrt.be)Voormiddag zou er misschien wat lichte motregen uit het dikke wolkenedek kunnen vallen, maar waarschijnlijk niet eens genoeg om het stof te blussen.(hbvl.be)
Met tussenpozen kan er wat lichte regen of motregen vallen, net genoeg om het stof te blussen en de kasseien een beetje vochtig te maken. (nieuwsblad.be)
Regenbuien hebben het stof geblust en voor zuurstof in de lucht gezorgd. (bloggen.be)
verbergen, versteken
vnw:
•verbergen, wegstoppen
•verzwijgen, stil houden
buiten West-Vlaanderen waarschijnlijk aan het verouderen of reeds (in de voorbije eeuw) verouderd, maar het voltooid deelwoord verdoken wordt wel nog frequent gebruikt
zie ook verdoken zitten
Waarom verduiken dat je West-Vlaming bent? (standaard.be)
Het Juryrapport verdook het ook niet, het optreden van De Stokkemer Stadsmuzikanten onder leiding van René Bocken, was volgens het beoordelingspanel op een voortreffelijke manier gebracht. (hbvl.be)
Ik kende tot voor kort in Gent een parkeerwachter die specifiek zich verdook, om wagens een partkeerticket aan te smeren op het moment dat de eigenaar naar de automaat trok voor een ticket. (juridischforum.be)
Waarom zouden we het verduiken? Het Haspengouwse onderwijzerskorps lijdt aan galomanie. (nieuwsblad.be, fragment uit 1890, regio Haspengouw)
garnaal
uitspraak met zware e
sommige dialecten spreken de tweede r niet uit (geernaat: gernaat/geirnaut)
andere de t (geernaar: gernoar/geirnoar)
en sommige verkorten de ‘aa’ (geernat: gaarnot/gernat)
→ ‘garnaal’ is een pas enkele eeuwen geleden ontstane Hollandse dialectvorm die het – uiteraard – tot standaardtaal in het hele taalgebied heeft geschopt
→ voor verschillende etymologische verklaringen, zie o.m. dit document (bron: Vlaams Instituut voor de Zee)
de Vlaamse familienaam Geirnaert zou in het Nederlands dus iets als ‘Garnael’ worden
-
politiek die gericht is op het aankondigen, eerder dan op het (niet haalbare) uitvoeren
google2020: .NL (32 bijna alle mbt .BE)
zie ook aankondigingsbeleid
Dat er sprake is van een ‘aankondigingspolitiek’, wil Daphné Dumery (N-VA) niet hebben gezegd. “Ik hoop alleszins van niet", aldus de burgemeester van Blankenberge. (vrt.be)
sp.a hekelt “aankondigingspolitiek” Weyts | Focus en WTV
Aankondigingspolitiek, zo noemt Febiac het akkoord binnen de Brusselse regering om alle diesel-auto’s te verbieden in het Brussels gewest (bruzz.be)
Betonstop geen stap vooruit met aankondigingspolitiek – VILT
oorspronkelijk liedjestekst:
Wij zijn de mannekes van plezier
Zichem dat is boven, Zichem dat is boven,
Wij zijn de mannekes van plezier
Zichem dat is boven en wij zijn hier
In liedjes en taal onder vele vormen gepersifleerd om een eigen dorp, stad of groep op te hemelen
zie ook manneke
Wij zijn de mannekes van plezier. Ons kan niks meer schelen, we doen zoals zovelen. Drinken op tijd ons pintje bier. (Eddy Wally)
Wij zijn de mannekes van plezier. Akabe is boven! Akabe is boven! Wij zijn de mannekes van plezier. Akabe is boven en wij zijn hier. (facebook)
Wij zijn de mannekes van plezier, Ronse dat is boven, Ronse dat is boven! (bloggen.be)
Waar fierheid en vrolijkheid regeren en Leuvenaars zingend door de stad trekken. “Wij zijn de mannekes van plezier. Loven dat is boven! Loven dat is boven!”. (leuvenactueel.be)
Wij zijn de mannekes van plezier, zotte maandag boven, zotte maandag boven. Wij zijn de mannekes van plezier, zotte maandag boven, en wij zijn hier.(nieuwsblad.be)
minderen (bij het breien)
v. ‘minderen’ met Franse werkwoorduitgang
Ge kunt al minnereren door iedere keer twee steken samen te nemen.
de coronacrisis heeft heel wat neologismen in het leven geroepen. Het gaat dan niet zozeer om samenstellingen met corona (zie corona), maar wel echt nieuwe woorden.
In dit lemma verzamelen we de specifiek Vlaamse neologismen.
Of deze woorden stand houden, is nog maar de vraag. Zie ook https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/24/wat-zullen-we-overhouden-aan-corona-woordenschat-10-a-15-woord/
https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/
In deze lijst wordt een label ‘in België’ gehanteerd voor typisch Vlaamse woorden of uitdrukkingen
alfabetische lijst:
aanloopleren
aanlooples
afkoelingsweek
boostbox
bubbel
cabriocabine
cafeekescarnaval
contactopspoorder
contacttracer
coronacoalitie
coronacommissaris
coronacommissariaat
coronahinderpremie
coronakabinet
coronationalisme
Covid Safe Ticket
essentiële verplaatsing
keelwisser
kotbubbel
Marc Van Ranst, de ~
neuswisser
niet-essentiële verplaatsing
onderliggende aandoening
opkotplicht
Overlegcomité
paaspauze
raamregel
rijk der vrijheid
skyperitief
skyperitieven
sportbubbel
superkern
vierpersonenregel
zomerplan
Een houten kop hebben: een kater hebben.
Hij is gisteren weer op de lappen geweest en nu heeft hij een houten kop
’s middags word ik wakker met een houten kop
mijn ogen zijn nog moeilijk te gebruiken
en achter in mijn hersenpan hoor ik de vogels fluiten
van hopsafaldera ik voel me hol
(Zjef Vanuytsel – Houten kop)
vernissage, officieuze opening van een evenement
vnw: openingsreceptie, vernissage
Hunne Majesteiten de Koning en de Koningin bezoeken de vooropening van de tentoonstelling Van Eyck, Een Optische Revolutie in het Museum van Schone Kunsten te Gent. (monarchie.be)
ICF Gent : Gentse Floraliën 2016 – vooropening 21 april 2016. (dehanze.be)
Dit jaar zou er veel selectiever omgesprongen worden met de uitnodigingen voor de Vooropening van de Boekenbeurs was vooraf meegedeeld. (knack.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
