Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
voorkauwen (letterlijk & fig.)
zie knauwen
Het is als het ware voorgeknauwd. (interkoi.be)
En van de Mechelse Catechismus, ook al is hij nog goed voorgeknauwd, kan je ook een “ferm indigest” overhouden! Jokke oep zeun blokke. (mechelenblogt.be)
kauwen
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij knauwen:
2. Door gedurige bewegingen met de tanden (kiezen) iets fijn of tot een weeke massa maken, kauwen; in ’t bijzonder van voedsel dat gereed en geschikt gemaakt wordt om te worden doorgeslikt. Thans vrijwel verouderd.
uitspraak in Antwerpen: knaawen, knoode, geknood
vergelijk: voorknauwen, herknauwen
“Zo’n gouden streep was zeer zeldzaam én je kon er een prijs mee winnen. Die prijs heb ik nooit gekregen, hoewel ik Chokotoff geknauwd heb bij de vleet, om strepen te verzamelen.” (mixette.be 22 jan. 2008)
“Neen, onze oervoorvaders hadden geen blender en aten hun fruit en groenten gewoon door er op te knauwen.” (onskookboek.be 18 nov. 2013)
“Neem een kauwgom of een snoepje om op te knauwen in plaats van je nagels als je de drang voelt opkomen.” (steps.be)
Typisch Vlaams: tegen heug en meug (informeel)
Goesting of geen goesting. Ik wil er graag aan beginnen, alhoewel het me een beetje angst aanjaagt (blogspot.com)
Vorig jaar speelde hij nog ‘Zwijgt en eet, goesting of geen goesting’. (hln.be)
Weer of geen weer, goesting of geen goesting, met kanker heb je niet te kiezen. (de1000km.be)
Maar goed, we leerden er uit dat we in de toekomst, winter of geen winter, goesting of geen goesting, toch maar moesten doorzetten. (wizzewasjes.be)
vnw: bankwerker
vgl. ajusteren
Haar vader was ajusteur en stelde machines af op schepen. (noordernieuws.be)
Lambert Joseph Veulemans was ajusteur (paswerker) op 5 juni 1909 in Leuven. (users.telenet.be)
Jean Auguste Verbraeck was ajusteur (bankwerker) op 25 januari 1902 in Brussel-Schaarbeek. (users.telenet.be)
Het beroep van Jozef was ajusteur en hij werkte vóór Erla reeds in deze fabriek ex Minerva motors, later Imperia. (5april1943.be)
De kunst van den dichter is de kunst van een ajusteur, maar van een ajusteur die nooit zijn ambacht zou hebben aangeleerd (dbnl.org)
vnw: overkoepelende raad van de 19 gemeenten van de Brusselse agglomeratie
Onverminderd de bovengenoemde beschikkingen is elke taxi-onderneming onderworpen aan het naargelang het geval door de gemeenteraad, federatieraad of agglomeratieraad opgestelde bestek. (gtl_taxi.be)
…om ten slotte in de jaren 1970 uit te monden in de oprichting van de Brusselse agglomeratieraad en vijf federaties van randgemeenten. (sampol.be)
Die Agglomeratieraad, de voorloper van het Brussels Gewest, bleef negentien jaar aan de macht zonder verkiezingen, machtsmisbruik was er de regel. (bruzz.be)
afkijken
vnw: iemand afzien: stiekem kijken naar wat iemand aan het doen is
Van Dale 1995: bij afzien: “4. leren doen door te kijken naar een persoon die erin bedreven is, syn. afkijken: iemand een kunst, de geheimen van een kunst afzien; -(gew. ongemerkt bespieden).”
Opm: De vermelding in Van Dale en vnw suggereert constructies zoals “Hij heeft hem een tijd afgezien en daarna een exacte kopie van zijn werk gemaakt”. Het is niet duidelijk of dergelijke voorbeelden in de praktijk gebruikt worden of werden.
ook in vaste woordverbindingen: afzien van iemand
Hebben ze afgezien van de Belgen. (hln.be)
> andere betekenis van afzien
Nu eigenlijk niet meer politiek/maatschappelijk correct, maar het werd/wordt nu eenmaal zo gezegd bij ons in de streek.
Het betekent zongebruind, iets te… De onderstaande zin maakt het duidelijk.
Allez, die van hiernaast is weer op vakantie geweest percies, want ’m is zo bruin als ne neger terug gekomen.
vnw: bezoeken, bezichtigen, bekijken
We gaan een weekendje naar Parijs: wandelen langs de Seine, lekker eten, het Louvre afzien en ’s avonds naar de Moulin Rouge natuurlijk. Dat laatste alleen voor het schoon décor welteverstaan ;)
> andere betekenis van afzien
SN/NL: middelvinger
= de middenste vinger
wordt ook (beperkt) in NL gebruikt, maar ‘middelvinger’ wordt niet in VL gebruikt
vrt-taal:
“middenvinger, middelvinger
Beide vormen zijn correct.”
vgl. ook midden, …
zie ook verzamellemma geneeskunde
Dat betekent dat de hoogste Poolse rechters hun middenvinger opsteken naar de hoogste Europese rechters. (nieuwsblad.be)
Een welgemeende middenvinger, voortaan ook via emoji (vrt.be)
Bestuurder toont middenvinger aan flitscamera. En dat komt hem ZEER duur te staan! (zita.be)
-
vnw: in afwachting dat: tot, in afwachting van
Typisch Vlaams: geen algemeen Nederlands
opm: Er worden met in afwachting ook andere voorzetsels in VL gebruikt, ook gestapelde (zie voorbeelden): in afwachting wanneer, in afwachting tot…
Voor het pasgeboren meisje wordt een geschikt pleeggezin gezocht, in afwachting dat het ter adoptie wordt afgestaan. (vrt.be)
In afwachting dat de politie een stuk van de vernielde wijk Clapham vrijgaf, staken ze trots hun bezems hoog in de lucht. (demorgen.be)
In afwachting dat sms de standaardtaal is, kunnen we beter goed leren schrijven. (standaard.be)
Wat die was, werd niet bekendgemaakt in afwachting dat de jury zich met het hof in beraad terugtrok voor de motivering van het arrest. (knack.be)
Hier nog steeds in afwachting wanneer mijn cyclus terug in gang komt, toch erg hé (9maand.be)
Chiro Ruien bakt croque monsieurs in afwachting tot de renners er zijn. (hln.be)
In afwachting tot als wanneer dat het eindelijk stopt met regenen leg ik er een plastiek over zodat het niet verder nat kan worden.
zonder nadenken meer zeggen dan men eigenlijk wilt/mag zeggen
“Iemand heeft zijn mond voorbij geklapt waardoor men denkt dat de titel wel eens Indiana Jones And The Order Of Elysium zou kunnen zijn.” (dvdinfo.be 5 jul. 2021)
“Bij navraag hoe men dit te weten was gekomen; er had blijkbaar iemand zijn mond voorbij geklapt op de gemeente….???” (bloggen.be 22 okt. 2010)
“Hij was heel benieuwd geraakt naar dat clubhuis vanons…dus…had Papa toch zijn mond voorbij geklapt!!” (blog 2014/09/14)
vnw: aftroggelaar, chanteur
zie aftruggelen
BEHENDIGE AFTRUGGELAAR AAN ’T WERK TE AALST (gazet van Aalst – 1953)
De talrijkste beledigingen in dit verband waren in orde van belangrijkheid afhaler, aftruggelaar, uitzuiper en schooier (‘schoeier’). (Het theater van de straat – Antoon Vrints)
Ze moeten maar klacht indienen bij de ter zake bevoegde instellingen wegens misbruik van hun naam bij aftruggelaars-praktijken.(forum.politics.be)
zie afstropen, een kei het vel ~
-
zie afstropen, een kei het vel ~
-
vnw: je kunt een kei het vel niet afstropen: wie niets heeft, kan ook niet betalen
variant: een steen kan je het vel niet (af)stropen
zie ook stropen, een kei kan je niet ~
Ook een schadevergoeding mocht de familie vergeten: een kei het vel afstropen, begin er maar eens aan. (nieuwsblad.be)
U kunt nu eenmaal ‘geen kei het vel afstropen’. Overweeg vóór u een procedure start wat de kosten daarvan zullen zijn. (mijntipsenadvies.be)
“Een kei kan je niet het vel afstropen” stelt het spreekwoord. In het geval van de invorderingsopdracht van davo is dit een pertinent gegeven. (financs.belgium.be)
Van een steen kan je echter het vel niet afstropen en het is dus goed mogelijk dat u uw gehele voorschot kwijt bent (juridischforum?be)
vnw: iemand (het vel) afstropen: iemand afzetten, iemand te veel laten betalen
ook: iemand zijn vel afstropen
vgl. afstropen, een kei het vel ~
Wordt het vel afgestroopt in het jaarverslag van de Belgische Vereniging van Banken : de kapitaalvlucht naar het buitenland. (pallieterke.adv.be)
“Leuvenaar vel afstropen”. “De camera’s worden gebruikt om geld te kloppen uit de zakken van de bezoeker”, vervolgt hij. (nieuwsblad.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
