Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
erg, hevig, intens, geweldig
Kan zowel positief als negatief gebruikt worden.
zie ook vree, vree goe, serieus
Ik heb mij wreed geamuseerd.
Er is een wreed accident gebeurd. Hij is er wreed goe van af gekomen.
etalage, vitrine
vnw: etalage, winkelraam
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2018 online: BE
Vandalen hebben zondag in alle vroegte het uitstalraam van bakker Liekens aan diggelen geslagen.
isoleercel in de gevangenis
herkomst: zie reactie
Ik ben gisteren opgepakt en ze hebben mij in het cachot gestoken.
Van Dale BE schoft, smeerlap, gemene kerel
Van Dale het crapuul: gespuis, gepeupel
etymologie < frans crapule (zwijnerij, janhagel, smeerlap), van middeleeuws latijn, crapula (roes, brasserij) < grieks kraipalè (drinkgelag, roes, kater)
“Zij hebben geen woord tegen de twee krapullen gezegd, maar ze hadden wel goede raad voor mijn dochter : “Zwijg toch alsjeblief en kijk naar de grond” (https://forum.politics.be/showthread.php?t=130351&page=106)
" … ik vind het ook schandalig maar ik vind het nog belachelijker dat iedereen nu doet alsof dat alle Club supporters krapuuls zijn, er zijn nog voorbeelden: … (wzl.be)
kofferbak van auto
vergelijk valies
in Antwerpen onzijdig, elders mannelijk (zie ook Vlaamse geslachten)
wnt: koffer: znw. mannelijk (vroeger en gewestelijk nog wel onzijdig)
< In het Frans ontstond o.a. de betekenis coffre ‘bagagebak aan de achterzijde van een rijtuig’ (1690; Rey), vanwaar ‘laadruimte van een personenauto’ (eind 19e eeuw; Rey). Deze laatste betekenis is ook in het Nederlands ontleend, maar is alleen algemeen bekend in het Belgisch-Nederlands; in het Noord-Nederlands verkiest men de samenstellingen kofferruimte (1937; Vaderland) of kofferbak. (M. Philippa e.a.)
zie ook wegcode
De koffer van onze auto is heel ruim.
“De chauffeur had een vriend laten plaatsnemen in het koffer omdat hij niet wilde dat zijn baas zou merken dat hij iemand gratis vervoerde.” (standaard.be 1 mrt. 2007)
“In het koffer waar normaal het reservewiel ligt, zit de batterij en de subwoofer dus nergens geen plek voor een reservewiel.” (autofans.be 7 feb. 2017)
“Op de achterbank is er voldoende beenruimte, en het koffer is heel groot. De auto is niet te breed, en dat is handig in smalle straatjes.” (radio2.be/spits/ 16 jun. 2016)
> andere betekenis van koffer
SN-NL: koffer
vnw: reiskoffer
Van Dale geeft (hand)koffer als synoniem met valies
woordgeslacht: de valies, Van Dale: het valies
Gratis Van Dale online (2019): het/de; o en m: (leren) reistas
DS2015 standaardtaal
typisch Vlaamse uitdrukkingen: valiezen, zijn ~ maken; valiezen, (zijn) ~ pakken; valies, in de ~ zijn; valies, in de ~ zetten
West-Vlaams: de valieze
Steek uw valies maar in de koffer.
alweer, opnieuw, terug
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015: geen standaardtaal
zie ook Vlaamse volgorden
Het is vandaag weeral aan het regenen.
Ik ben weeral mijn sleutels kwijt.
Weeral een man op een kraan – De Standaard
Waarom moest dit weeral bij ons gebeuren – De Standaard
Bel20-index weeral over belangrijke grens – De Standaard
Comeback Hargreaves valt weeral in water – De Standaard
Weeral auto uit de bocht en tegen muurtje (Lommel) – De Standaard
Kortrijk Xpo weeral bijna te klein (Kortrijk) – De Standaard
Weeral nieuwe start voor sociale inspectiediensten – De Standaard
kantine, eetzaal, refter
In Nederland betekent een “cafetaria” hetzelfde als snackbar of frituur. Deze betekenis wordt in Vlaanderen niet gebruikt.
Mama was haar badpak vergeten, en is dan maar een tas koffie gaan drinken in de cafetaria van het zwembad.
In de cafetaria van ons werk verkopen ze goei smoskes.
“Het schepencollege heeft zopas Jan Goddet aangesteld als de nieuwe concessionaris, zelfstandig uitbater voor het cafetaria van het sportpark de Weyer.” (hbvl.be)
vork
Vlaamse uitspraak: klemtoon op de tweede lettergreep, eerste e is dof, tweede e is scherp
zie varianten bij verket
Soep moet ge niet met een ferket eten.
helikopter
wordt zelden gebruikt in de spreektaal
Belgisch-Nederlands volgens het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
Wat is hefschroefvliegtuig?
waarschuwen, op de hoogte stellen, informeren
vnw: waarschuwen, op de hoogte brengen, inlichten, een seintje geven
Van Dale 2015 online: BE : waarschuwen
de andere betekenissen (op de hoogte stellen, informeren) zijn volgens Van Dale 2015 SN
DS2015 standaardtaal
Taaladvies volgt Van Dale
VRT taalnet klasseert alle betekenissen als Belgisch-Nederlands
vgl. verwittiging
Ik zal u verwittigen, wanneer “Man Bijt Hond” begint.
Verwittig mij als ge politie ziet, dan moeten we gaan lopen.
“Een toevallige voorbijganger verwittigde de brandweer. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
master, iemand die de volledige universitaire opleidingscyclus heeft afgerond
Nederland: doctorandus
De termen “kandidaat” en “licentiaat” zullen in belang afnemen omdat ze worden vervangen door de Europese “bachelor” en “master” graden. Zo is de vroegere kandidaat/licentiaat in de wetenschappen nu een bachelor/master in de wetenschappen geworden.
Ik ben licentiaat in de informatica.
in het nauw zitten, vastzitten, in de penarie zitten
< Frans: être dans ses petits souliers
vnw: in het nauw, in de knel, in moeilijkheden zitten
Van Dale 2017 online: BE
Formateur Leterme zit in nauwe schoentjes.
Griekse regering in nauwe schoentjes door beelden die “pushback” van migranten tonen. (vrt.be)
Francesco Vanderjeugd, die enkele jaren nog kandidaat-voorzitter van Open Vld was, zit in nauwe schoentjes. (demorgen.be)
Dictator Myanmar zit in nauwe schoentjes: ‘Oppositie controleert al meer dan helft grondgebied’. (standaard.be)
(huishoudapparaat): SN-NL: centrifuge
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, weinig gebruikt
zie ook droogzwieren, slazwierder, zwierder
vgl. droogkast, linnendroger
Zit de was al in den droogzwierder?
exploot van de rechtbank om te verschijnen voor de rechter
Ik heb een dagvaardiging ontvangen omdat ik mijn boetes nooit betaal.
strikje, vlinderdas
Diminutief van “neu”
< Frans: le noeud
zie ook verzamellemma kledij
Uw neuke hangt scheef.
“Een strikje, of neuke, door zoals ze bij ons zeggen wordt meer en meer genomen als vervanger van een stropdas.” (blog)
“Ik heb het neuke toen één keer aangedaan, à la minute. Tot ze uit mijn zicht verdwenen waren. Voor mijn neukesperiode droeg ik dassen. Daarna niets meer.” (blog)
beleg, broodbeleg zoals hesp, confituur, choco, plattekaas, muizenstrontjes, charcuterie, enz.
vnw: beleg, broodbeleg
DS2015 geen standaardtaal
zie ook bijval
Zonder toespijs is brood maar saai.
KVLV Steenkerke verwent moeders op 13mei met ontbijtpakketten. Een pakket bevat drie broodjes, veel gezonde toespijs, een verrassing en … (standaard.be)
weggaan, vertrekken, het voor bekeken houden; relatie, ihb huwelijk, verlaten
Van Dale 2018 online: het aftrappen: BE, spreektaal
zie ook:
afbollen, het ~,
afboren, het ~
afdaven,
afsmeiren,
afsmoren, het ~,
afterten, het ~,
schup, zijn ~ afkuisen
afstappen, het ~
Ik ben het hier beu, ik trap het af.
Eure vent ist afgetrapt=eeft aar late zitten.
graag gedaan, geen dank, niks te danken
Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Karel: Dank u wel.
Frans: Zonder dank.
dagvaarding
Er lag gisteren een dagvaardiging in mijn bus.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
