Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
hevige stortbui, zwaar (on)weer dat in aantocht is
Doë kimp ’n sjoêr op, haol gauw ’t leived èn (Daar komt een stortbui aan … haal gauw de was binnen.)
zie paretten, van zijn ~ maken
Woordenboek der Nederlandsche Taal: PARETTE — Daarnaast pret(te) Een in Zuid-Nederland, meestal in het meervoud voorkomend woord, dat waarschijnlijk één is met Pret en verwant met Part en Prat.
1. Pralerij, snoevende manier van doen. Vergelijk bij Kiliaan: ”pratte, parte. Arrogantia, audax facinus”.
“Hij maakt veel p(a)retten”, De Bo (1873).
“Het waren hier vooral de bussiness-mannen, stijf in kostuum, met plastron, die van hun paretten gingen maken tegen de polies, terwijl een ruige motard gezellig en beleefd een praatje maakte met ome agent :-)” (uit een forum)
1) profijt hebben bij : winst, voordeel, tijdwinst
2) profijt doen: goedkoper af zijn
3) uitdr.: ‘ergens (geen) profijt mee doen’: ergens (geen) winst mee doen (financieel voordeel of tijdwinst)
Van Dale online:
pro·fijt (het; mv: profijten)
1.voordeel, nut, winst
synoniem(en): voordeel
? voorbeelden: profijt trekken van iets
1) Hij doet dat niet zo maar vrijwillig, hij heeft er profijt bij.
2) Vanaf tien stuks gaat er 15% van de prijs af, dan doe je profijt.
3) De zelfgemaakte verse gelei verkopen aan 1.5€ per 370gram? Dat zal wel zijn, daar doe ik geen profijt mee.
reclameblaadje
De reklambladjes zijn gebracht, eens zien waar we profijt kunnen doen.
1) reclame
2) promotie, solden, afgeprijsd
ze doen een reklam, het staat in reklam, ’t is ne reklam
uitspraak waarschijnlijk naar analogie met Frans ‘réclame’
provincie Antwerpen: reklaam, met een doffe ‘e’ zoals in ‘het’
1) Veel te veel reklam op TV, dat is vervelend.
2) Dat staat hier in reklam, 3 voor de prijs van 2.
bij het zien van donkere wolken, er is zwaar weer op komst, het zal gaan regenen of onweren
Wat een donkere lucht, ze zijn een schip aan het laden…
Zet alles maar binnen of dat regent hier kletsnat.
bromvlieg
zie ook: dol, maneschieter, Spaanse vlieg
Ik hoor ne ronker vliegen, waar is de vliegemepper?
ondertussen, terwijl, swijlens
Ik zal de aardappelen schillen, jij kan swinst het vlees al marineren.
Swinst dat de deur even open stond is er al een bromvlieg binnengevlogen.
Één wielerwedstrijd die op een klein, meestal gesloten circuit wordt gereden, als het ware “rond de kerktoren”, waarbij de ‘helden’ uit de voorbije Ronde van Frankrijk zich in de kijker fietsen (zeg maar: een extra centje bijverdienen)
Van Dale 2016 online: “na-Tourcriterium” (ongemarkeerd), maar:
google2016: .BE (>47.000); .NL (>2.000)
klemtonen op de eerste en vierde lettergreep
Natourcriterium in Roeselare 2017
Een week na de ronde van Frankrijk worden er overal natourcriteriums gereden, meestal rond de kerktoren.
Chris Froome heeft het natourcriterium in Aalst op zijn naam geschreven. (demorgen.be)
In Herentals wordt er altijd tijdens het laatste weekend van juli een natourcriterium gereden.
kerkelijke zegening van 12-jarigen ter gelegenheid van hun ‘plechtige communie’, ter vervanging van het vroegere vormsel (dat pas op rijpere leeftijd zal worden toegediend)
“Onze groeizegen is geen nepvormsel”.
De parochiefederatie Heule pakt uit met een experiment dat door de Kerk met argusogen gevolgd wordt: de groeizegen. (uit krantenartikel)
vrijwilligerswerk (bv. in de welzijnssector)
< Frans: volontariat
Van Dale 2017 online: BE niet algemeen
Beleidsmatige veranderingen bewerkstelligen en politieke inspraak realiseren, vereisen echter een continuïteit en expertise die het voluntariaat overstijgen. (Vlaams Patiëntenplatform)
Het ziekenhuis grijpt de week van het voluntariaat aan om de ruim 150 vrijwilligers die er werken eens in de bloemetjes te zetten.
wijnbouw
< Frans: viticulture
Van Dale online 2018 BE; niet algemeen
Een oud wijnbouwgebied waar de viticultuur in recente tijden nieuw leven werd ingeblazen.
weg(dek) in slechte staat
Fr. route, chaussée déformée
Aandacht! Vervormd wegdek!
Omgekeerd zal het rijvlak van een te veel opgeblazen band veel sneller afslijten in het midden. Het is veel kwetsbaarder wanneer u op een vervormde weg of over puin rijdt. (Test Aankoop)
stemming in het parlement waarbij het vertrouwen in de regering wordt gevraagd
Fr. vote de confiance
In tegenstelling tot in de Kamer wordt bij het afsluiten van het senaatsdebat donderdagavond geen vertrouwensstemming gehouden.
(bij de Belgische post) Uitgestelde Vergoeding – aanduiding op brieven, ter vervanging van een postzegel
De briefzendingen met de markering UV (Uitgestelde Vergoeding), waarbij De Post eerst het aantal verstuurde brieven telt en pas later de schuld aanrekent aan de versturende klant (veelal de overheid) evolueerde tussen 2000 en 2004 van 143,5 naar 193,6 miljoen.
Door wijzigingen bij de Post kunnen pakketten niet meer via U.V. verzonden worden.
feest waarop voornamelijk mosselen kunnen gegeten worden
Mosselfeest is een typisch Vlaamse zomerbezigheid. Elke vereniging die wat geld nodig heeft, organiseert sinds mensenheugenis een mosselfestijn.
google 2021: ook wel in .NL, maar verhoudingsgewijs beduidend meer in .BE
Groot Mosselfestijn. Mosselen of koude schotel – vooraf inschrijven verplicht.
Fanfare annuleert in extremis haar mosselfestijn door corona: “Willen ons ouder publiek niet in gevaar brengen” (vrt.be)
wedstrijd die per team betwist wordt, bv. in het baanwielrennen, in tegenstelling tot een individuele koers
Op het BK baanwielrennen in Gent hebben Iljo Keisse en Kenny De Ketele de ploegkoers gewonnen.
extra (kleuter)klas om een teveel aan leerlingen op te vangen
De stad Gent kampt met een capaciteitsprobleem in het kleuteronderwijs: er zijn in 2009 meer kindjes geboren dan er plaatsen beschikbaar zijn in de eerste kleuterklasjes. De stad wil dat probleem oplossen met bubbelklassen. Dat zijn extra klasjes die speciaal voor dat geboortejaar worden opgestart. De klasjes stijgen de volgende jaren – als een bubbel – van de eerste kleuterklas naar het zesde leerjaar. Het gaat dus niet om een structurele verhoging van de schoolcapaciteit, maar om een eenmalige uitbreiding. (uit: Taaltelefoon)
achturige (werk)dag
Van Dale 2015 online: BE
vergelijk: veertigurenweek, vijfdagenweek
De eerste regeling van bovenaf om korter te werken was de wet op de achturendag, bij een werkweek van 45 uur, die in 1911 werd aangenomen. Na een strijd van dertig jaar werd die wet in vijf maanden door het parlement goedgekeurd. Ook gemeenten en andere overheden deden mee uit angst anders werknemers te zullen verliezen aan het bedrijfsleven.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.