Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
(letterlijk vertaald: kontgat) sukkel, hannes, nikserig typ
Wat ’n votloak is dae kael.
Wat een sukkel is die kerel.
Wordt gezegd als iemand niet kan/wil luisteren.
tegen mevrouw die met de hond wandelt:
- Hij luistert percies ni?
antwoord:
- Ôre gelak tallôre mor nog ni hôre!
zwoerd van heps, spek, sossis (saucisse), …
Antw. Kempen: zwes, zweus (korte eu)
Hageland: zwosj
Woordenboek der Nederlandsche Taal: De voor Vlaams-België, inz. Antwerpen en De Kempen, opgegeven vorm zwaar is mogelijk ontstaan uit zwaard; uit dit zwaar ontwikkelde zich vervolgens in het Antwerps zwaai en in De Kempen en Hageland zwa.
Brengt eens 200 gram dun gesneden hesp van den beenhouwer mee. Maar zonder zwaaien!
op de koop toe
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Op den koop toe. Wanneer men een zekere hoeveelheid van een waar koopt, wordt daarbij soms gratis iets als toegift gegeven, het wordt er als het ware bovenop gelegd. Vandaar het oudere ‘op den hoop toe’ en op den koop toe in verbinding met ww. die een geven of een krijgen aanduiden. (…)
b.v. Coster (1612): “Die wat nau dong, kreecher wel een toe op den hoop.”
Hij had, ocharme, al last van zijn tandjes, en nu heeft em nog een snotvalling op den hoop toe.
zeldzaam, zelden
vnw: in België ook:
•zeldzaam
•zelden
woorden-boek.nl: Zuid-Nederland
Van Dale 1995 (gewestelijk)
zie ook raar of zelden
voor de Nederlandse betekenis van ‘raar’, zie aardig
De kerkuil is tegenwoordig heel raar in Vlaanderen.
Dat gebeurt nog eens raar dat ik naar een toneelstuk ga zien.
overslagen, missen, ontlopen, verpesten
uitspraak: ratéren
vnw:
•missen, niet treffen, mislopen
•zakken voor een examen
•iets verpesten
•overslaan van een motor
Typisch Vlaams: missen: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
Van Dale 1995: (gewestelijk)
< Frans: rater
Ik weet niet of onze Jeroen door zijn herexamen fysica zal zijn: volgens zijn eigen zeggen heeft em al zeker twee vragen gerateerd.
In de sprintnummers is het zeer belangrijk dat ge uw start niet rateert.
Op twee van de drie vragen is hij gerateerd. Ik heb het nog nooit meegemaakt dat iemand enkel op basis van deze test opgesloten wordt (vrt.be)
Ze zegt dat ze niks waard is, dat ze het leven heeft gerateerd, dat er geen job meer op haar wacht, dat er geen verwachtingen meer zijn. (demorgen.be)
Financieel gezond zijn krijgt bij de Limburgers de voorkeur, ook al zou dit inhouden dat ze mogelijk Play-off 1 rateren. (standaard.be)
- wat meemaken, heftig tekeer gaan, een post pakken
- vooruit gaan, het gaat snel, snel werken
meestal met ‘nogal’ in de uitdrukking om het gezegde te versterken
woorden-boek.nl: Z-NL
Hij vond er niet beter op dan zonder freins bergaf te rijden. Hij ging nogal ne gang.
Ge zult nogal ne gang gaan, denk ik, als ge elken dag te laat op uw werk komt.
Zijn die opdrachten nu al af, wow, jullie gingen nogal een gang.
De vrouw van het rock and roll dansende koppel gaat nogal een gang: vanonder naar boven zwieren, rond zijn nek, op de grond tussen zijn benen glijden om dan terug recht verder te dansen.
uitdrukking van verbazing, ontreddering, …
Van Dale 2015 online: BE
synoniemen:
oor, amai mijn ~
amai mijn oren
amai mijn klak
amai mijnen amai
frak, amaai mijne ~
appel, amai mijnen ~
orgel, amai mijn ~
botten, amai mijn ~
amai mijn armen
amai mijn gat
amai mijn kloten
Amai mijn voeten! Ik had niet gedacht dat die kist zo zwaar zou wegen.
youtube.com: Code 37 – Amai mijn kloten
bornem.be: Het MS (Multiple Sclerose) corps zet zich in om de slepende zenuwziekte in de kijker zetten. Op dit moment doen ze dat met de actie ‘MS, amai mijn voeten!’.
scheldwoord vooral om iemand te typeren als dom handelend, flaterend, zwakkeling, slap persoon, stommerik
…
Maar ook meer algemeen als onnozelaar (meestal in het geval van een vrouw)
vnw: slappeling, lamzak: een mossel van een vent
Van Dale 2015 online : Belgisch-Nederlands, spreektaal: lammeling
woorden-boek.nl: Z-NL
Gij se mossel, moet ge dat nu laten vallen?
Gij se mossel, dat is geen spaghettisaus die ge ontvroren hebt, dat is tomatensoep. Dat gaat lekkere spaghetti worden…
Die vriendin van Gerda van de Jean, wat voor een mossel is dat? Amai, zijt daar mee getrouwd…
Dat is toch gene coureur? Dat is een mossel. Ziet die ne keer op zijn fiets zitten, seffens valt em eraf.
> andere betekenis van mossel
rakelings
Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen
vergelijk AN scheren: rakelings voorbijvliegen
De postbode passeerde skeerlings langs mij, zonder een goeiedag te zeggen. (Leiestreek)
“Daar vloog ne steen schèèrlings veurbij m’ne’ neus”. (Cornelissen-Vervliet 1899, Antwerpen en Kempen)
Een auto raast scheerlings langs haar heen. (blogspot.com)
uitgewoond
Wij renoveren uw uitgeleefde fermette tot een fantastische hedendaagse woning.
taai, minderwaardig vlees, eventueel met vet, pezen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: lor
znw. vr., mv. -ren. Daarnaast b.v. in ’t Antwerps lör. Omtrent den oorsprong is niets met zekerheid te zeggen. Vergelijk Leur.
1. Ding zonder waarde, prul, vod.
- In ’t Antwerps in toepassing op vellen en derg. afval van vleesch (Cornelissen-Vervliet).
Dat stoofvlees van die nief supermarkt was niks als leurren.
“Maar zeker niet ‘overkookt’, want dan krijg je een uitgedroogde lor vlees. Zoals ik al zei, ware vleesliefhebbers kiezen meestel voor bleu of …” (forum.politics.be 25 okt. 2015)
te lang gebraden vlees, uitgekaaid
< lor
Mijnen bufstek was spijtig genoeg helemaal uitgelord.
moedig
“We kunnen ook openlijk praten over de dood, haar ziekte, wat er komen zal, en dat geeft deels een geruststellend gevoel. Mama blijft, ondanks alles, heel courageus.
Het zijn hele intense momenten, die ik mijn leven lang zal koesteren.” (forum tegenkanker.be)
1. vol: een zaal, stadion, ruimte, …
staat ongemarkeerd in Van Dale 1995
2. voluit, volop, volledig open (bv. snelheid, geluid, …)
zie ook volle petrol, volle jambon, gas, volle ~, petrol, volle ~; vollen tuub
Als er ene in een rijdende discobar, de boenken-boenken vollen bak en de raampkes open, voor het rood licht show staat te verkopen, zijt er dan maar gerust van dat em een klein pietje heeft.
Dat is toch wel het toppunt van energieverspilling: de chauffage vollen bak open en de ramen ook wagenwijd open.
Telenet reclamefolder: Vollenbak vooruit met Whoppa.
blogspot.com: De volgende ochtend zijn we om 4u uit ons bed gekomen, het was vollenbak aan ’t sneeuwen en er lag ook al een dik pak sneeuw.
antiek grasmachien met een roller die ge moet voortduwen
zie ook: stoemperke
Klik op de afbeelding
Ik geloof niet dat er nog iemand in Vlaanderen een duwerke gebruikt, maar op de rommelmarkt kunt ge die antieke grasmachines nog vinden.
voddenman
zie ook: voddenmarchand, marchand
Sjmiet mer neet weg die ouw kleier, ze zind veur de loemeleboer.
Gooi maar niet weg die ouwe kleren, ze zijn voor de voddenman.
als ge iets wilt bereiken/doen dan moet ge bereid zijn er iets voor over te hebben (bv. betalen)
Woordenboek van Populair Taalgebruik – Marc De Coster :(19e eeuw) (Vlaanderen) uitdrukking die meestal gebruikt wordt om belastingen te rechtvaardigen; om iets te bereiken is er geld nodig.
20 Euro inschrijvingsgeld voor de uitstap lijkt veel, maar ja, koken kost geld natuurlijk.
“De Engelsen weten het: “there is no such a thing like a free meal”, vrij vertaald: koken kost geld." (Knack 090216 reactie)
gedwongen laten opnemen in een inrichting (meestal psychiatrisch)
Van Dale 1995 (in Belg.) 1. toewijzen 2. in een inrichting plaatsen
Kunt ge dat geloven? De Jean heeft zijn eigen moeder moeten laten colloqueren. Dat mens was zo zot gelijk een achterdeur, alleen wist ze het zelf niet.
figuurlijk: bestempelen, indelen
De journalist stond gecatalogeerd als een echte sos, maar zit nu toch in een andere partij.
> andere betekenis van catalogeren
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
