Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #15121

    schoon gaan
    (vaste woordgroep)

    plezant zijn, goed gaan

    We reden naar de Lilse Bergen om in het zand te spelen en in de beek te baden en dat ging geweldig schoon tot het plots begon te regenen en te donderen, toen was de lol eraf.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 23:46)

    ๐Ÿ‘
    230

    #15122

    incentive
    (znw. de ~ m, ~s)

    aansporing

    Via het Engels en het Frans uit het Latijn. Incentive “aansporing” {na 1950} < engels incentive < latijn incentivus “aansporend, aanheffend”, van incinere (verl. deelw. incentum) “aanheffen (van lied)”, van in “in, naar” + canere (in samenstellingen -cinere) “zingen”. Het woord was al eerder uit het fr. geleend, vgl. incentif “aanstoking” {1720}. (P.A.F. van Veen en N. van der S?s (1997), Van Dale Etymologisch woordenboek)

    En dus zijn we bij wijze van incentive met de bus naar Nederland gereden, om goeiendag te zeggen tegen onze Hollandse geburen. (Louis van Dievel)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 02:41)

    ๐Ÿ‘
    215

    #15123

    besneten
    (sterk werkw.)

    vormvariant van misnieten: tekort komen, ontgelden, bezuren

    (Etymologisch dialectwoordenboek A.A. Weynen)

    Wat de kop vergit, moeten de beijn besneten.
    Wat de kop vergeet, moeten de benen ontgelden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (09 Aug 2021 14:13)

    ๐Ÿ‘
    278

    #15124

    absenties nemen
    (vaste woordgroep)

    noteren of iedereen wel aanwezig is in een les of andere bijeenkomst

    Gasten worden uitgenodigd om zoveel mogelijk gebedsdiensten bij te wonen. โ€œNiet dat we absenties nemenโ€, verduidelijkt de gastenbroeder. (www.erikraspoet.be/?tag=westmalle)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (02 Aug 2021 20:09)

    ๐Ÿ‘
    292

    #15125

    pandoerenkot
    (het ~,~en onz. zelfst. nw.)

    politiebureau
    Leuvense studententaal, verouderd

    zie pandoer; verzamellemma koterij

    โ€œBroeckie rijmde liedjes en Sonske en S.B. zongen ze met kleur tot in het pandoerenkot. Oh! Dat pandoerenkot dat ons โ€˜n nacht planken en โ€˜n kliniekabsentie bracht met scheeven afloop, en als โ€˜dessertโ€™ โ€˜n vierdubbel proces voor de correctionele rechtbank, den dag zelf van ons bombardement tot โ€˜docteur en mรฉdecine, chirurgie et accouchementsโ€™.โ€ (http://laetitia-gent.be/) (zie absenties nemen)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door nthn (29 Jul 2021 10:15)

    ๐Ÿ‘
    242

    #15126

    pandoer
    (de ~, ~en man. zelfst. nw.)

    politieman, politieagent
    Leuvense studententaal, verouderd

    vnw: politieman

    Van Dale: naam van de soldaten uit het korps dat in 1741 door baron Von der Trenck gevormd werd om de Ottomaanse grensstreken van rovers te zuiveren.

    < Frans pandour, < Servo-Kroatisch: pandur
    < voor meer etymologische verklaringen zie: http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/pandoer

    zie ook pandoering

    โ€œOp 18 maart 1955, in het kader van de aktie tegen de Collardwet, trokken Rik Vandekerckhove en elf dappere commilitones het Leuvens stadhuis, tevens pandoerenkot, langs de hoofdingang binnen. Klokken, trompetten, strooibriefjes en veel lawaai kondigden de inname van het stadhuis aan. De pandoeren konden slechts na een half uur terug in hun eigen kot, dat even later opnieuw belegerd werd.โ€ (http://www.carpegeel.be/)

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Sep 2024 08:16)

    ๐Ÿ‘
    326

    #15127

    vesperen
    (vesperde, gevesperd zw. ww.)

    wordt gezegd wanneer de onderrok onder de bovenkledij uitkomt

    Dienen onnerrok vespert.
    (Uw onderrok is te zien.)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (31 Jul 2021 19:00)

    ๐Ÿ‘
    202

    #15128

    vele
    (bijwoord)

    veel

    Onze vava zong altijd “En ’t was vele beter dat ge botermelk dronkt en dat gij op tijd ging slapen.”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door nthn (12 Jul 2021 10:58)

    ๐Ÿ‘
    243

    #15129

    felder
    (bijv. naamw.)

    feller
    > de vergrotende trap van fel, gebruikt zoals de vergrotende trap van ferm of farm,
    > een bijvoeglijk naamwoord met zeer veel betekenissen: knap, flink, sterk enzovoorts
    > felder wordt alleen predicatief gebruikt en wordt dikwijls voorafgegaan door het bijwoord vele

    Anita is een ferm meiske, maar haar jongste zus is nog vele felder.

    Gaan zwemmen in ’t zwembad is ferm, maar vroeger sprongen we in onzen blote in de beek en dat was vele felder.

    Ik vind het niet slecht hier aan de kust, maar eigenlijk was het in Oostenrijk vele felder.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (12 Jul 2021 10:58)

    ๐Ÿ‘
    243

    #15130

    Gods water over Gods akker laten lopen
    (uitdrukking)

    zich van niet veel iets aantrekken

    zie Gods water over Gods dijk laten lopen

    “Zonder het zelf te beseffen, delen velen het inzicht van de aartsbisschop: het is niet goed om Gods water zomaar over Gods akker te laten lopen. Uitgerekend in het jaar dat de socialisten naar de oppositie werden verbannen, nam dit land nadrukkelijk afscheid van het laissez-faire, en dit volk van het je-mโ€™en-foutisme.” (W. Pauli in Knack 171214)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 01:24)

    ๐Ÿ‘
    291

    #15131

    voorraad, door de ~ heen zitten
    (idioom)

    niets meer in voorraad hebben,
    NL: door de voorraad heen zijn, er doorheen zijn

    Een kleine rondvraag bij de volkssterrenwachten, die speciale eclipsbrilletjes verkopen, leert dat het aanbod daar zo goed als uitgeput is. Volkssterrenwacht Armand Pien in Gent zit zelfs door zijn voorraad heen. (deredactie.nl)

    Wacht niet tot koning winter in het land is om een voorraadje strooizout aan te kopen, want dan riskeer je dat de verkooppunten door hun voorraad heen zitten. (www.brugge.be)

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (02 Aug 2021 10:26)

    ๐Ÿ‘
    240

    #15132

    orde, op ~ zetten
    (vaste woordgroep)

    in orde brengen

    < Frans: mettre en ordre

    “Vandeput erkent dat de besparingen zwaar zijn, maar onderstreept dat ze noodzakelijk zijn om de openbare financiรซn weer op orde te zetten.” (HBVL 12/03/15)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 11:04)

    ๐Ÿ‘
    215

    #15133

    Gods water over Gods dijk laten lopen
    (uitdrukking)

    laten gebeuren wat gebeurt, of zou kunnen gebeuren, zonder zich zorgen te maken

    ook: Gods water over Gods akker laten lopen

    Daar ligt de Paul allemaal niet van wakker, hij laat Gods water over Gods dijk lopen.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 07:56)

    ๐Ÿ‘
    252

    #15134

    overlijden
    (zn. o.; ~s)

    sterfgeval

    SN-NL betekenis van overlijden: het sterven, de dood

    vnw

    DS2015 standaardtaal

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; In Belgisch-Nederlands heeft het woord ‘overlijden’ ook een meervoud.

    Het aantal overlijdens tengevolge van verkeersaccidenten is drastisch gedaald sinds de gordelplicht.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Aug 2024 07:25)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Sep 2024

    ๐Ÿ‘
    260

    #15135

    stampen, in gang ~
    (vaste woordgroep)

    zie op gang trappen

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (21 Jul 2021 10:37)

    ๐Ÿ‘
    210

    #15136

    in gang stampen
    (uitdrukking)

    zie op gang trappen

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (22 Jul 2021 16:03)

    ๐Ÿ‘
    232

    #15137

    trappen, op gang ~

    zie op gang trappen

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (18 Jul 2021 22:00)

    ๐Ÿ‘
    209

    #15138

    trappen, in gang ~

    zie in gang trappen

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (18 Jul 2021 22:00)

    ๐Ÿ‘
    206

    #15139

    cassant
    (bnw., cassanter, cassantst)

    bits, scherp, kritisch, stekelig

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands: overmatig kritisch, bits (na 1950)
    vergrotende trap: meer cassant
    overtreffende trap: meest cassant

    > Frans: cassant > casser: breken

    Dit is een pure machtsstrijd waarin de hoofdrolspelers zich enkel onderscheiden door een verschil in stijl: de cassante Tobback tegen de aardige Crombez. (Fabian Lefevere)

    Brel bezong zijn ‘vlakke land’ met passie, en schetste tegelijk het Vlaamse sentiment op cassante wijze. (ence-magazine.be)

    Tegelijk zijn Nederlandse journalisten een stuk directer en cassanter in de omgang met woordvoerders. (journalist.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 05:04)

    ๐Ÿ‘
    282

    #15140

    in gang trappen

    zie op gang trappen

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 11:38)

    ๐Ÿ‘
    243

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.