Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
het zich tussen het volk, de menigte begeven; wordt gebruikt voor een hoog personage
< vertaling van Frans: bain de foule
“Koning Filip en Koningin Mathilde hebben vanavond een volksbad gekregen – een uur lang wandelen ze tussen een massa mensen in het Warandepark – een traditie op de nationale feestdag.” (nieuws.vtm)
“Volksbad op de Grote Markt
Koning Filip en Koningin Matilde namen alle tijd om het volk te groeten, handjes te schudden en geschenken of tekeningen in ontvangst te nemen.” (tbrakelt.be)
koel
keule loch (koele lucht)
Keule loch
Taenge de vènster sjleit de raege
Ein bloom leech op, rwad
Keule loch kump mich taege
Waak ich of bin ich dwad?
Eine welt ligk wied, gans wied
De klok sjleit langzaam veer
en ich weit van geine tied
ôs in de erme valle veer . . .
uit: Die letzte Freude van Emmy Hennings
Vertaald uit het Duits naar het Maaslands
KURT WOLFF VERLAG, LEIPZIG 1913
originele tekst:
An die Scheiben schlägt der Regen.
Eine Blume leuchtet rot.
Kühle Luft weht mir entgegen.
Wach ich, oder bin ich tot?
Eine Welt liegt weit, ganz weit,
Eine Uhr schlägt langsam vier.
Und ich weiss von keiner Zeit,
In die Arme fall ich dir . . .
verzoek om informatie door te geven: vertel het door
VL: men zegge het voort (aanvoegende wijs)
NL: zeg(t) het voort (gebiedende wijs)
Men zegge het voort: alles wat je moet weten over roddelen. (HLN)
“Men zegge het voort” verhalen uit het verleden voor de toekomst. (GVA)
Advocaten maken van steeds meer multinationals een soort legale bedriegers. Men zegge het voort! (Golfbreker.be)
rijtje
zie ook: reke
In dat rieke hoezer wat doa steit höb ich nog gewond.
In dat rijtje huizen dat daar staat heb ik nog gewoond.
vehikel op wielen dat voortbewogen wordt door bierdrinkende mensen via trapstellen rond een tapkast en bestuurd wordt door een Bob-chauffeur (mag je hopen)
NL/SN: bierfiets
alternatieve benamingen: trapbar, rijdend café, alcoholfiets
“Een amusefiets is een verschrikkelijk verschijnsel. Mensen moeten vluchten als er zo’n kar met brallende vrijgezellen de brug af dendert”, zegt een buurtbewoner.
zich te goed achten voor een bepaald werk, activiteit enz.; wordt meestal in ontkennende zin gebruikt
“Om den halven kilometer werd er mooi doorgeschoven zodat het kopwerk mooi verdeeld werd. Jong en minder jong voelden zich niet te schoon om zich in het zweet te werken.” (dekanaalspurters.be)
“Ik werk fulltime en tot voor enkele jaren op werven. En nu moet ik de kuis er nog bij doen. Ik ben daar niet te schoon voor zoals ze zeggen maar al het andere technische werk blijft dan wel staan en de vrije tijd wordt steeds kleiner.” (juridischforum.be)
niet gebonden zijn om bepaalde schoenen te dragen (o.a. militair)
Ronde van Frankrijk: Michel Wuyts en José De Cauwer palaveren over een coureur die vrij van schoenen is, wat wil zeggen dat hij zelf zijn schoeisel mag kiezen. En ze maken de vergelijking met de uitdrukking uit het leger.
paracommando.com: Mogen we trouwens voor in Saf zelf ( ik spreek nu niet van op’t terrein) die oude modellen aandoen? Ze waren al aan’t memmen of dat we tussen de twee beschikbare gekregen modellen mochten kiezen of niet. En ik weet niet of vrij van schoenen wel een oplossing zou zijn.
regio Boom, Ruisbroek
‘Y is weeral aant moeme – zn leste entree int Vloms woordenboek staad’m ni aan!’
inlopen (van schoenen)
‘Het is altijd hetzelfde aan het begin van de Gentse Feesten. Mensen kopen nieuwe schoenen en gaan op stap’, zegt Achiel Masscho van het Rode Kruis Gent.’ Maar dat loopt niet goed. Het is warm en nieuwe schoenen moeten eerst uitgestapt worden. Het resultaat is: blaren en verhitte voeten. Draag ze gerust voor de Feesten, uw nieuwe schoenen. Maar zorg dat ze uitgestapt zijn’. (De Standaard)
regio Boom
goedaardig iemand;
SN: goedzak
Onze Rik das nen egte goezak: di veronsguldigt znyge nog me dan ne Kanadees!
(regio Boom)
kaarten
Kate, da is veur mense di nix beitr te doen emmen!
kuur, slecht humeur
zie ook loet
regio Boom
As de Vigo groot is eh, awel, atem dan zen kieten y, dan ga die Kristof zo over de muur in de messing van de buurvra smijte.
(Als Vigo groot is, awel, als hij dan zijn kuren heeft, dan gaat hij Kristof zo over de muur in de voorhof van de buurvrouw smijten.)
oud (als gezegde)
oude
Onze vava is nie aat geweurre.
(Mijn grootvader is niet oud geworden.)
Zeg, ave zeiker, ga dis wa oep een ander zeveren!
(Zeg oude zeikerd, ga eens ergens anders zeveren.)
groeve (in Rupelstreek voor klei)
vergelijk geleeg
regio Boom, Rupelstreek
onbekend in Antwerpen en in sommige Kempense regio’s
Achter ons moemoe, daar was een aat (oud) geleig, steil om in te vallen en uw nek te breken.
(over)schoen;
zie galoche
Loopt ni me a vuil galosche door men pasgeschuurde gank!
regio Boom
grabbelen
WNT: groebelen
Op goed geluk rondtasten, grabbelen, graaien, wroeten, woelen. Verg. GROBBELEN.
— “Groebelende in die notulen, ze stuksgewijze en abrupt citeerende, de zaken uit haar verband rukkende enz.”, Vaderlandsche Letteroefeningen 1872
< grob zoveel men met de hand kan pakken (brab., limb.). ~ Middelnederlands grobben ‘geld bijeenschrapen’ (= eng. grub) ~ hgd. grübeln ‘piekeren’ ~ graven. Nl. grobbelen en grabbelen zijn door contaminatie met krabbelen ontstaan. (A.A. Weijnen)
zie grop en grobbeke
Wa zitte da na in die schuif te groebele, tlij in de kas!
hottentot
< verzonnen woord uit het nonsenslied ‘Hittentit’ van Urbanus
Der betst nen ettentet ep enzen ete gedemme! (Urbanus)
afkorting van kernkabinet
< kernkabinet werd door Franstalige politici afgekort tot ‘le kern’. Daarna werd ‘le kern’ weer overgenomen door de Vlamingen als ‘de kern’.
zie ook superkern
“Vandaag zien de ministers elkaar op de kern en de ministerraad, maar die gaan niet over de begroting.” (demorgen.be)
Kern uiteen zonder akkoord over pensioenhervorming (vrt.be)
er zich niet veel van aantrekken
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
“We zitten hier vandaag helemaal alleen. Dat is niet echt sfeervol, maar de vrolijke garçon laat het niet aan zijn hart komen. ‘Een heel restaurant voor jullie alleen, romantisch hè’, zegt hij met een brede lach.” (goestingmagazine.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
