Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #11361

    dinanderie
    (z.nw. de ~ (v) ~รซn)

    verzamelnaam voor messing (geelkoperen) gebruiks- en kunstvoorwerpen zoals bloembakken, kandelaars, waterketels enz.

    naam afkomstig van de stad Dinant, middelpunt van de koperbewerking in de Maasvallei

    Wij hadden vroeger een bonte verzameling dinanderie die – zorgvuldig gepoetst – doorheen het ganse huis stond te blinken.

    “La Batte” is een bekende zondagmarkt in Luik waar vroeger veel dinanderie en andere antieke voorwerpen verhandeld werden.

    8 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door LeGrognard (21 Jul 2021 22:54)

    ๐Ÿ‘
    280

    #11362

    huiszoeking, versterkte ~
    (vaste woordgroep)

    Onder een versterkte huiszoeking wordt verstaan : de huiszoeking uitgevoerd in mogelijke aanwezigheid (concrete aanwijzingen) van een vuurwapengevaarlijk persoon, van een persoon in het bezit van andere wapens dan vuurwapens of van zeer agressieve en gewelddadige personen of in een risicobuurt, al dan niet gepaard met de arrestatie van deze personen. (etaam.be)

    “Het ging niet om een versterkte huiszoeking. Politie had dus geen sterke tegenstand verwacht.” (deredactie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Marcus (10 Aug 2021 22:17)

    ๐Ÿ‘
    226

    #11363

    derdegraadsovertreding
    (de ~,~en vrouw. zelfst. nw.)

    verkeersovertreding van de derde graad, op een schaal van vier

    “De veiligheidsgordel en het kinderbeveiligingssysteem zijn sedert begin maart verschoven naar een hogere graad. Het niet correct dragen van je veiligheidsgordel is een overtreding in tweede graad geworden, het niet correct gebruiken van een kinderbeveiligingssysteem een derdegraadsovertreding.” (http://www.babyscorner.be/)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (10 Aug 2021 16:14)

    ๐Ÿ‘
    222

    #11364

    tweedegraadsovertreding
    (de ~,~en vrouw. zelfst. nw.)

    verkeersovertreding van de tweede graad, op een schaal van vier

    Recent werd die overtreding zelfs gepromoveerd van een eerste naar een tweedegraadsovertreding. Niet alleen verhoogde de minimumboete daarmee van 55 naar 110 EUR, bovendien kan voor deze overtreding nu ook een rijverbod worden opgelegd. (http://www.overtreding.be/mag-je-je-nummerplaat-onleesbaar-maken/)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (03 Jul 2021 10:36)

    ๐Ÿ‘
    183

    #11365

    eerstegraadsovertreding
    (de ~,~en vrouw. zelfst. nw.)

    verkeersovertreding van de eerste graad op een schaal van vier, die met de lichtste boetes wordt bestraft

    Het bedrag van 55 EUR dat steevast wordt genoemd, doet vermoeden dat het over een eerstegraadsovertreding gaat, de groep van overtredingen die geen gevaar opleveren voor andere weggebruikers.(http://www.overtreding.be/fileratten/)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (09 Jul 2021 10:10)

    ๐Ÿ‘
    191

    #11366

    vierdegraadsovertreding
    (de ~, ~ en vrouw. zelfst. nw.)

    verkeersovertreding van de vierde graad op een schaal van vier die met de zwaarste boetes bestraft worden

    " โ€˜Iemand uitdagen om te snel te rijden is een vierdegraadsovertreding, of een van de zwaarst mogelijke overtredingen in onze wegcode. Deze kan bestraft worden met een rijverbodโ€™, zegt Kathleen Stinckens (foto hieronder) "(DS 180316)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (07 Aug 2021 12:00)

    ๐Ÿ‘
    151

    #11367

    ongesteboave
    (bijwoord)

    ondersteboven

    Knoemelaer, doe hรจls ยดt dink ongesjteboave!
    Klungelaar, je houdt het ding ondersteboven!

    Wie ich hรถรคr zoog woar ich geliek ongersjteboave.
    Toen ik haar zag was ik meteen ondersteboven.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 11:04)

    ๐Ÿ‘
    199

    #11368

    patat, de hete ~ doorschuiven
    (uitdr.)

    een prangend probleem doorschuiven

    SN: de hete aardappel doorschuiven

    zie ook patat, klimaatpatat; iedereen bevoegd, niemand verantwoordelijk

    Het ontbreekt aan moed om de achterban tot een werkbare oplossing te overtuigen, dus moet de politiek het maar oplossen. De hete patat wordt gewoon doorgeschoven. (demorgen.be)

    Het is in ieder geval een cijfer en een feit waarop velen zich hier willen vastpinnen om de hete patat door te geven aan de stewards. (iendracht.be)

    Volgens vicepremier De Croo moeten Muyters en Peeters “stoppen met de hete patat naar elkaar door te schuiven”. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 08:50)

    ๐Ÿ‘
    276

    #11369

    pak hebben
    (uitdr.)

    geluk hebben, meezitten

    Ik ging naar den halt van de bus en ik had pak; de bus kwam er zjust aan.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door renel en laatst gewijzigd door fansy (15 Jul 2021 14:00)

    ๐Ÿ‘
    204

    #11370

    effen, op zijn of haar ~
    (uitdr.)

    - terug gezond worden
    - op adem komen
    - in uw oude doen komen

    zie ook effen, op zijn ~ komen

    Van Dale online: BE, niet algemeen

    Eerst lag ze veertien dagen in de kliniek, nu is ze thuis, maar ze geraakt maar nie op haar effen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door renel en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 03:54)

    ๐Ÿ‘
    280

    #11371

    aftrekken (samenvatting)
    (~, trok af, afgetrokken)

    Dit is een samenvatting. Voor details, meer voorbeelden en de regio waar de verschillende betekenissen worden gebruikt zie bij de afzonderlijke lemma’s aftrekken.

    1. een fles met kroonkurk openen, ontkurken, opendoen
          Voorbeeld: We zullen eens een fles aftrekken op uwe verjaardag.

    2. de vloer, met behulp van een aftrekker, droog maken.
          Voorbeeld: Het is nog nat, ik moet nog aftrekken in de keuken.

    3. bloed aftappen
          Voorbeeld: Rol uw mouw eens op, ik ga bloed aftrekken.

    4. met een (snelle) beweging eerst achterwaarts uithalen en dan voorwaarts iets lanceren, laten vertrekken
          Voorbeeld: Ineens trok hij af en de steen vloog door de ruit.

    5. verkleuren
          Voorbeeld: Ge moet die zetels afdekken, want de stof trekt af.

    6. plukken, afplukken, iets losmaken
          Voorbeeld: Trek eens een appel af, ik denk dat ze rijp zijn.

    7. (militair) terugtrekken
          Voorbeeld: De vijand trok af na de nederlaag.

    8. het wegebben van het zeewater
          Voorbeeld: Als het water aftrekt blijven de bootjes op het zand achter.

    9. bleek worden, uitputten, verzwakken, mager geworden zijn
          Voorbeeld: Zijt ge ziek? Ge ziet er toch zo afgetrokken uit.

    10. slopen, afbreken
          Voorbeeld: Ze gaan de schuur aftrekken en een garage bouwen.

    -

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (25 Jul 2021 00:05)

    ๐Ÿ‘
    241

    #11372

    schieting
    (z.nw. de ~ (v) ~en)

    schietbeurt, schietronde, schietwedstrijd
    ook: met carbidbussen schieten tijdens een huwelijk

    vnw: schietwedstrijd, schietoefening

    zie verder: wipschieting en gaaischieting, schieten voor nen trouwer

    Het huishoudelijk reglement bepaalt welke kalibers je mag gebruiken bij welke schieting en op welke stand. (dezilverberg)

    Bij de Belle Vue zijn de โ€œschietingenโ€ op de liggende wip in het zaaltje naast het cafรฉ. (De Zwinkrant)

    Toelating schieting. De toelating voor het afvuren van vreugdeschoten naar aanleiding van een huwelijk, moet je aanvragen bij de gemeente. (dienst Burgerzaken).

    chietingen of vreugdeschoten, het is een traditie om een huwelijk aan te kondigen. Opvallend is dat West-Vlaanderen de enige provincie is waar koppels die gaan trouwen nog regelmatig schietingen doen. (vrt.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Feb 2025 17:18)

    ๐Ÿ‘
    165

    #11373

    weg, ergens mee ~ zijn
    (uitdrukking)

    denken dat een verzinsel of een opgemaakt spel waarheid is

    “Hier zie je toch wel al duidelijk hoe hard die Verhaege de media heeft bespeeld met zijn leugens en hoeveel mensen daar mee weg zijn.” (blauwwit.be)

    “Er is dus helemaal niks van waar. De vraag was bij ons een paar weken terug wat we gingen doen met onze 7de verjaardag. We gaan doen of we ruzie hebben en zogezegd stoppen was het besluit. Bijna iedereen was ermee weg, best grappig. Om het echt te vieren doen we morgenavond op FOM/LD een lekker barbecue’ke met een fris pintje derbij.” (dimensionx.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (12 Jul 2021 13:04)

    ๐Ÿ‘
    173

    #11374

    vaneens
    (bijwoord)

    onmiddellijk

    “Als ge dan eens wat duurder en professioneler materiaal als pioneers ofzo in uw handen krijgt dan gaat alles vaneens wa vlotter. (www.dj2dj.be/forum 150906)”

    Maar denk ook wel dat ge het vaneens groot moet proberen aan te pakken… maar hoe? ( www.bimmerboard.be/forum 130407)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (06 Aug 2021 05:02)

    ๐Ÿ‘
    170

    #11375

    Speciale Eenheden
    (vaste woordverbinding)

    (politie) deze eenheden voeren gespecialiseerde operaties uit die een hoog niveau van specialisatie, tactieken en bijzondere middelen vereisen
    zie ook sie , Groep Diane , dsu

    De derde vermoedelijke terrorist die bij de politie-actie tijdens een vuurgevecht werd doodgeschoten door de Speciale Eenheden (DSU)is de 35-jarige Algerijn Mohamed Belkaid, die illegaal in ons land verbleef. (DS 170316)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Jul 2021 19:34)

    ๐Ÿ‘
    139

    #11376

    madams
    (meerv.)

    madammen, dames, vrouwen

    mountainbike.be: We gaan met een mobilhome en een ‘supporting crew’ van 3 personen, ttz, de madams en nog een zeer bereidwillige ploegmaat .

    vintekoor.be: Dan’k nog ezo e stoan kiekn no de madams. Dedju ik zien ier geern. Dedju ik ziengn ier geern. Dedju ik spriengn ier zo geren in ’t roend.

    mechelenblogt.be: Blijven proberen en gokken, echt moeilijk is het niet als je kijkt naar de kledij van de meneers en de madams.

    nieuwsblad.be: Zo zag je hier niet alleen het werkvolk zitten, maar ook de meneers en de madams en de politici vonden hun weg naar ons cafรฉ.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (05 Aug 2021 23:41)

    ๐Ÿ‘
    172

    #11377

    al wat oren en poten heeft

    zie poten, al wat ~ en oren heeft

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 05:09)

    ๐Ÿ‘
    254

    #11378

    iemand, voor ~ staan
    (uitdr.)

    aan iemand zijn zijde staan, aan iemand verhangen zijn

    WNT: in Z.-Nederl.: zijn zijde houden, hem genegen zijn, van hem houden.
    - ’Ne knecht moet veur zijnen heer staan, corn.-vervl.

    Hij staat voor haar gelijk zij voor hem staat; ze kunnen mekaar niet missen.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (15 Jul 2021 22:40)

    ๐Ÿ‘
    221

    #11379

    doos, ouw ~
    (vaste woordverbinding)

    zie ouw doos

    ,

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door nthn (16 Jul 2021 22:44)

    ๐Ÿ‘
    119

    #11380

    wapenvertoon
    (het ~, geen meerv.)

    tonen dat men gewapend is, dreigen met wapens

    “De inspecteurs werden vanochtend ingerekend, volgens politiebronnen voor feiten van zware diefstal, met wapenvertoon en afpersing. " (DS 160316)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (08 Aug 2021 19:32)

    ๐Ÿ‘
    157

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.