vogel, ne ~ voor de kat

vogel, ne ~ voor de kat

(uitdr.)

ten dode opgeschreven

DS2015 een vogel voor de kat zijn: standaardtaal

Vroegmiddelnederlands Woordenboek: Oudste attestatie: Gent, Oost-Vlaanderen, 1210

Woordenboek der Nederlandsche Taal: Vogel: Een vogel voor de kat zijn: verloren zijn, er aan moeten gelooven (1792).
“Da bolleken (in den slokdarm) zal mijn deud zijn,” zuchtte Nonkelken tegen de menschen die naar zijn gezondheid kwamen vragen. “Da ’k het kon boven krijgen ’k woare genezen; moar anders ben ik ne veugel veur de katte”, Buysse, Bolleken (1917).

360

Deze uitdrukking is Standaardnederlands voor zover ik weet.

in België

(in België) een vogel voor de kat zijn
verloren, ten dode opgeschreven zijn

wa meestal tóch afgekeurd word, in elk geval geschikt veur ’t woordeboek

Verstoa me nie verkiërd é :p ’t is nie erg dat het hier staat ofzo, maar ik dacht dat ik Nederlanders het ook al vaak heb horen gebruiken. Kan zijn dat dit uit België is overgewaaid ofzo.

Ik ken dit ook in de bredere betekenis van “de lul zijn / flink genaaid zijn”, moet niet letterlijk “ten dode opgeschreven” zijn me dunkt.

Van Dale geeft bij “vogel 1”:
dat is voor de kat; dat is een vogel voor de kat
dat is verloren

Dennoman heeft dus gelijk.
In Haspengouw zou men zeggen:
Ge hebt de pot, Dennoman, trek hem maar uit!

SN of niet?:
(in België) een vogel voor de kat zijn
verloren, ten dode opgeschreven zijn

Van Dale geeft bij “vogel 1”:
dat is voor de kat; dat is een vogel voor de kat
dat is verloren

dit is weer een ambigu geval … maar jiet geeft als def. dezelfde als vd voor België: ten dode opgeschreven. Volgens mij dus: Vl.

in België laten we meestal onder gans vlaanderen zitten ook al betekent het eigenlijk dat het Belgisch AN is :) Eigenlijk zou er een apart label voor moeten zijn

..en in zo’n artikel zouden we dankunnen aangeven dat een bepaald woord ook in NL ingang vind

Of we kunnen vindt ook met dt schrijven!!

nee, ’t is nen d-uitgang, genen t-uitgang

Dit is Camerman-antwerps zoals het beschreven staat in ‘Antwerps schrijven’ (uitg. C. de Vries-Brouwers). Grytolle heeft ook een artikel geschreven in Wikipedia en werkt nauw samen met Diederik en Filip. Wat u ervan vindt (wel met dt), kunt u kwijt op www.antwerps.be.

Er is een andere spelling te vinden bij Godzjumenas, Eddy Van Hee, Freddy Michiels, Haloewie, Tony Rombouts en Bert Bevers, Jack De Graef, David Davidse&Paul Goris(De juwiejele van Bianca Castafiore).

Maar om terug te komen op vogel voor de kat. Er is misschien toch wel een evolutie van Zuid naar Noord, met dien verstande, dat het in vD1976 als (Zuidn.) gemarkeerd staat, in vD1984 als (gew.). Wat er nu in de digitale versie staat weet ik niet, maar het zou best kunnen dat Nederland Vlaanderen gevolgd is.
Opnieuw een vraag naar Nederland. Gebruiken jullie deze uitdrukking ook algemeen?

In vD76 staat in de inleiding [..] Veel Zuidnederlandse woorden hebben een oude traditie in de schrijftaal, uit de periode dat deze nog door het Vlaams en het Brabants beheerst werd; het zijn dus vaak woorden die in het Noorden als verouderd gelden en men vindt ook vaak de aanduiding ’vero., Zuidn.) in combinatie. Maar nog eens: dit houdt geen afkeuring in! Wegens dit onloochenbare onderscheid is voor deze woorden de term ’Zuidn. gehandhaafd, terwijl voor het Noorden de niet tot de algemene taal behorende woorden als gewestelijk (gew.) zijn aangeduid. [..]

Dat onderscheid is intussen veranderd en aangepast. Als er nu (gew.) staat, wat betekent dat dan? Welk subtiel onderscheid wordt nu gemaakt? Waarop is het gebaseerd of is het een vorm van diplomatie? Vogel voor de kat SN of niet? Ik zou hier de voorzorgsmaatregel toepassen voor 76-84.

vogel voor de kat

Van Dale online 2015 beschouwt ‘een vogel voor de kat zijn’
nog steeds als Belgisch-Nederlands en ‘voor de kat zijn’ (voor de poes zijn) als standaardnederlands. Van Dale vermldt niet dat dit een leenvertaling van het Frans is ‘être un oiseau pour le chat’ (een zwakke gezondheid hebben, geen lang koord­je trek­ken).

´Een vogel voor de kat zijn´ is een prooi zijn, een (toekomstig) slachtoffer zijn of worden van iets of iemand.
Ook: kansloos zijn.