Reacties van nthn

De ironie dat nu net dit lemma aan de kuren van het VW is onderworpen begint ineens te dagen.

In welke regio’s kunt ge chocolatten sinten niet benoemen met ‘postuurke’?

Tis nikske zenne, koarebleumke, toen da ‘k hier just nen account had aangemaakt gehad, kost ’k om een of andere reden ook lemma’s verwijderen, en ’k hem toen per ongeluk ook ne keer iet verwijderd gehad. Verkeerd geklikt en ’t vroeg nie achter bevestiging!

In het West-Vlaams is ‘je/ge’ minder sterk enclitisch en komt ‘meendet’ dan ook maar weinig voor. Hoewel dat ik het nog niet gehoord heb zou een zuidelijke West-Vlaming misschien nog ‘meendjet’ kunnen zeggen, maar aan de kust zou dat ‘meenjet’ moeten worden, en dat klinkt gewoon niet.

De spelling en de verschillende uitspraken zijn door de eeuwen heen nogal dooreengeslagen. In feite ging het oorspronkelijk om een ‘braderye’, waarvan de ‘y’ als een korte i wordt uitgesproken. In West-Vlaanderen is de uitspraak van die ‘y’ nooit gediftongeerd, en dus altijd een korte i gebleven. Daarbuiten is de uitspraak gediftongeerd en zeer rap identiek geworden aan de ‘ei’, en in de zuidelijke Nederlanden in het Oost-Vlaams en (bijgevolg) in de algemene omgangstaal ondertussen al een aantal honderd jaar gehermonoftongeerd tot de ‘ij’-klank waarvan vrijwel alle Vlamingen geloven dat hij AN is. Het vrouwelijk achtervoegsel –e is buiten het West-Vlaams en westelijk Oost-Vlaams systematisch verdwenen, en de ‘braderye’ heeft haar achtervoegsel zelfs daar niet kunnen behouden.

In een enorm deel van de lage landen is de lange ‘ie’ in de uitspraak maar niet in het geschrift kort geworden (tenzij vóór een ‘r’) en is de korte ‘i’-klank (doorgaans) dof geworden (1), waardoor de spelling ‘braderie’ is ontstaan of minstens een duwtje in de rug heeft gegeven aan de geïmporteerde Franse spelling, maar de enige correcte spelling, zowel op vlak van de etymologie als van de uitspraak, is – in Vlaanderen – ‘braderij’. Als ge ‘braderij’ nog altijd met het achtervoegsel –e uitspreekt, kunt ge eventueel ook braderië schrijven.

(1) In West-Vlaanderen zijn beide veranderingen weliswaar maar gedeeltelijk doorgedrongen.