Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
lucifer
wnt: stek: Zwavelstok, lucifer: In Zuid-Nederland nog thans gewoon in verkleinvorm.
- E steksken aansteken, Cornelissen-Vervliet (1899)
zie ook: sulfer, surfel, solverstekske, spikske
Stekskes
Mijn briquet is plat, en ik zit zonder stekskes.
In Amerika zitten stekskes in een boekske, bij ons zitten ze in een stekskesdoos.
> andere betekenis van stekske
scheet, wind
dim.: protje, protteke
wnt: Wind, scheet, veest
In nagenoeg alle Zuidnederlandse tongvallen bekend (bij De Bo (1873) echter niet opgegeven), inzonderheid in de uitdrukking ”nen prot laten”.
Van Dale 2014 online: gewestelijk
Van Dale 2018 online: niet algemeen
zie ook: protten, foerten, poert en andere definities van prot
- Wie heeft er hier een prot gelaten? Zo stinken.
- Gij! Wie het eerst riekt, heeft het geflikt.
En met dat ze haar eigen uitrekte, om aan de gelei vanachter in de kast te kunnen, liet ze een protje. Gegeneerd dat ze was, hare kop zag even rood als de gelei in die pot.
Als ge een protteke moet laten, gaat dan buiten staan hé. De rokers moeten dat ook doen…
“Ik liet er een stressprotje (”Een keiluide scheet", volgens Elodie) en dat was een zegen." (vrt.be)
SN/NL: woonkamer
< Frans living < Engels living room
vnw: in België vaak voor: huiskamer
Belgisch-Nederlands volgens het referentiebestand van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
wnt: Woonkamer
znw. mannelijk, mv. -s. Met verkorting uit engels living-room (1825) of living room (1879).
”Zij zijn er”, zei Tsjecho driftig en hij wees. ”Ja, in de living”, zei Brand. (Claus, De Hondsdagen (1952)).
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3
Vlaamse uitspraak: 2 scherpe i of 1 scherpe, 1 doffe i
zie ook leefkamer
Karel is in de living. Hij is TV aan het kijken.
“Dit is gewoon een foto van ne living waar geleefd mag worden :-)” (uit een blog)
“Buiten een levendig muziekfestival, doet de naam ook denken aan ‘ne living’. Vandaar dat het decor een grote retro living is midden in het park.” (zoveelmeerhoboken.blogspot.com 29 apr. 2016)
“Hoe hoger de 2dekans prijs hoe meer zeker het is dat het zoiets gaat zijn, en niet dat die tv al 5 maanden heeft gestaan in ne living waar ze met 5 paffen.” (www.9lives.be 21 jan. 2017)
- iedereen krijgt zijn verdiende straf ( dikwijls als verwittiging)
zie ook loontje komt om zijn boontje
SN: Boontje komt om zijn loontje
VRT-Taalnet: Loontje komt om z’n boontje of Boontje om z’n loontje?
In het hele Nederlandse taalgebied komt Boontje om z’n loontje, maar in het zuiden – bij ons in Vlaanderen – hoor je ook wel eens dat Loontje om z’n boontje komt.
wnt: vooral in Zuid-Nederland, omgekeerd: Loontje komt om zijn boontje (zie b.v. Conscience ed. 1868), gezegd wanneer iemand de gevolgen van een vergrijp ondervindt.
zie ook Vlaamse volgorden
Hij werd door zijn vrienden verschei keren verwittigd (verwittigen) en toch bleef hij zonder autoverzekering rond rijden. Tot hij voor een politiecontrole moest stoppen wegens te hard en te roekeloos rijen. Zijn rijbewijs werd ingetrokken en zijn auto in beslag genomen. Tja, loontje komt om zijn boontje.
1) anjer
2) vrouwelijk geslachtsdeel
3) bijnaam voor een vrouw (in de Kempen)
4) koosnaampje voor een kindje, een meisje (in de Kempen)
uitspraak: zjenoffel, zjenoefel: met doffe e zoals in ‘het’
uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje)
< Frans: girofle (hoewel dit een andere plant is; clou de girofle = kruidnagel)
Van Dale online 2017: genoffel, 1287, variant van giroffel
- niet algemeen anjer, anjelier
- vormvariant jenoffel, ginoffel
wnt: De oude naam van de anjer is genoffel (uit ouder g(e)roffel ‘anjer; kruidnagel’ < Frans girofle ‘kruidnagel’ < Laatlatijn caryophyllon < Grieks karuophullon). Dit woord en varianten ervan komen plaatselijk nog voor in Zuid-Nederlandse dialecten.
Limburg: kernoeffel
Hij had voor zijn afspraakje een witte zjenoffel op de rever van zijn vest gestoken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
