Reacties van Georges Grootjans

Volgen wie kan volgen: daar ligt het kalf gebonden = standaard Vlaams. De hond ook. Maar het paard niet. Nochtans evenveel goegels voor een paard dan voor de hond.

Persoonlijk ken ik alleen de combinatie met het kalf.

Ik vraag mij af waarom Typisch Vlaams het beperkt voor landbouwdoeleinden.

Onzetaal.nl maakt ook een nuance:
“Daadkrachtig en krachtdadig betekenen allebei ‘energiek, flink, doortastend’. Toch hebben deze woorden een verschillende gevoelswaarde. Veel taalgebruikers associëren een krachtdadig optreden eerder met het toepassen van geweld of het niet luisteren naar protesten. Daadkrachtig optreden heeft een positievere bijklank: ‘alert, voortvarend’. Een ander verschil is dat daadkrachtig vaker van personen wordt gezegd en krachtdadig meestal van zaken of handelingen. Verder is daadkrachtig in Nederland gebruikelijker dan krachtdadig. In België is het andersom. "

Ik denk niet dat deze nuance in VL veel gemaakt wordt. Maar ze bestaat wel, bv.:
Een daadkrachtig Vlaanderen in beslissende tijden. (vlaanderen.be)

Maar het citaat van uit De Tijd komt van minister-president Jambon:
‘De kans om te tonen dat we krachtdadig besturen komt nog’ (detijd.be)
Dus normaliter zou er hier ook daadkrachtig verwacht worden, wat niet het geval is.

Typisch Vlaams vermeldt het ook:

je bent een charel
betekenis & definitie

je bent me er een

‘Meneer, zijt gij de man niet die “De Witte” gemaakt heeft?’ ‘Ja jong,’ zei ik, ‘die man ben ik.’ ‘Ewel, meneer, ge zijt gij potverdekke ne charel, zulle!’
(Ernest Claes, Toen De Witte werd verfilmd en andere verhalen)

Geen Algmeen Nederlands
Gangbaarheid: 1
Vlaamsheid: 3

einde citaat
Typisch voor taalverbeteraars: Ze willen voor de folklore het woord charel wel opnemen, maar wel onder hun voorwaarden: in combinatie met ‘je/jij’ en ‘een’.
Beste taalverbeteraars, charel wordt zowat altijd met ‘gij’ en ‘ne’ gebruikt. ‘Je bent een charel’ is geen Vlaams. ‘Ge zijt ne charel’ wel. Kijk maar naar uw voorbeeld van Ernest Claes. Als ge het over Typisch Vlaams wilt hebben, dan gaat het echt niet over woordjes alleen. Compris?

P.S. Ik fulmineer nu wel tegen de taalverbeteraars, maar wij hier op het VW maken dikwijls dezelfde fout. Vooral in de voorbeelden droppen we dikwijls Vlaamse woordjes in een onvlaamse SN zin. Vlaams schrijven is niet gemakkelijk omdat we het nooit geleerd hebben.

Ja, krono~. Alhoewel ik me kan voorstellen dat tegenwoordig ook veel chrono~ gebruikt wordt. De spelling was vroeger zelfs dikwijls met een k. Misschien toch wel een apart lemma waard.

“21 mei 1976 — Tweede werd Els Verscheure (Aalst) in 12.5, Marleen De Bruyn werd 4e en Yvette De Petter (AC Denderland) werd met een krono van 13.2 5e.”

“Tillo vindt een wonderlijk horloge met slechts één wijzer; een kronometer.”

“werd qua turnmateriaal ook gezorgd voor mi- nitrampoline, een kronometer, een trek- touw. een elastiek, danstouwen, kegels, oversnoeren, tumstokken enz.” (De Gazet van Aalst | 18 juni 1952 | pagina 11 )

chronometreren (kronometreren)
betekenis & definitie
(chronometreerde, heeft gechronometreerd), met een chronometer de tijd bepalen. (Oosterhoek Encyclopedie 1976)