Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #811 21 April 2023: paternosterbollekesmakerij

    paternosterbollekesmakerij
    (zn. v.; ~en)

    letterlijk: plaats waar de kralen voor paternosters gemaakt worden
    Wordt gewoonlijk gebruikt als voorbeeld van een lang samengesteld woord, zoals hottentottententententoonstelling

    Elke letter mag maar één keer per woord worden gebruikt (ook al komt de letter meer dan één keer voor in “paternosterbollekesmakerij”). (bookcrossing.com)

    Paternosterbollekesmakerij is de titel van een liedje van de Strangers.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 00:22)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Apr 2023

    👍
    140

    #812 20 April 2023: krollenkop

    krollenkop
    (de ~ (m.), ~pen)

    Iemand met krullen in zijn haar, dikwijls als scheldwoord gebruikt

    vgl. ook: krollekeskop, poedelkop

    Ge moet diene krollenkop daar eens zien lopen, precies een schaap.
    Zo een mooi krollenkopken dat uw kindje heeft.

    “Het gaat hier niet over mijn West-Vlaamse krollenkop maar over Tom Boonen!” (mountainbike.be)

    Zijne krollenkop zou eigenlijk grijs moeten zijn. (forum:Anderlecht-online.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door vlaams en laatst gewijzigd door fiberstrings (20 Apr 2023 08:22)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Apr 2023

    👍
    279

    #813 19 April 2023: melkerijboter

    melkerijboter
    (zn. v.; ~s)

    boter die op industriële schaal bereid wordt in een zuivelfabriek of melkerij

    vnw

    Van Dale 2020 online: BE
    NL: fabrieksboter

    Melkerijboter is ook roomboter maar wordt meestal op industriële schaal bereid, waardoor het eindproduct een stabielere smaak heeft en langer houdbaar is. (dagelijksekost.een.be)

    Delhaize Melkerijboter | delhaize.be

    echte Belgische melkerijboter van verse room, verpakt in aluminium wikkel voor optimale houdbaarheid. 1.49. 250 g 5,96/kg. (aldi.be)

    ‘Boter’ is de term die enkel mag gebruikt worden voor hoeveboter of melkerijboter, een product gemaakt van vetten uit koemelk. (horecamagazine.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Nov 2023 11:59)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Apr 2023

    👍
    40

    #814 18 April 2023: Ardeens gebraad

    Ardeens gebraad
    (begrip)

    SN-NL: Ardens gebraad

    Ardeens gebraad met mosterdsaus, oude Geuze en een salade van appel en komkommer (ekkervanbijons.be)

    Bak het Ardeens gebraad aan in een pan, laat verder garen in de oven 180°, 45-60 minuten. · (solo.be)

    Net zo min viel iemand zich een buil aan het modegevoel van Jake Shears, die erbij liep als een ardeens gebraad. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 23:59)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Apr 2023

    👍
    15

    #815 17 April 2023: onweerachtige bui

    onweerachtige bui
    (begrip)

    vnw: onweersbui, onweer

    vrttaal.net: Leenvertaling uit het Frans. Algemeen Nederlands is: onweersbui. ‘Onweerachtig’ wijst erop dat het eruitziet alsof het gaat onweren: onweerachtige lucht.

    zie ook verzamellemma het weer

    Onweerachtige buien trekken over het land | Weernieuws – HLN

    Nadien wordt het droog in de meeste streken, al kan er in het uiterste oosten en zuidoosten van het land nog een onweerachtige bui vallen. (standaard.be)

    Nadien wordt het droog in de meeste streken, al kan er in het uiterste oosten en zuidoosten van het land nog een onweerachtige bui vallen. (demorgen.be)

    Na een hevige onweerachtige bui meten we 106,6 mm in de pluviometer van Cerfontaine in de streek tussen Samber en Maas. (meteo.be)

    Verder naar het zuiden blijft het grotendeels droog, al is er vanavond in de Ardennen kans op een onweerachtige bui, zo meldt het KMI. (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Dec 2021 11:43)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Apr 2023

    👍
    4

    #816 16 April 2023: overhoop

    overhoop
    (zn. m.)

    veelheid, menigte

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Waarschijnlijk het bijwoord Overhoop in de bet. 2) als znw. gebruikt (met verplaatsing van den klemtoon onder den invloed van overvloed). Menigte, overvloed. In Zuid-Nederland.

    Daar was ’neu overhoop van volk, Cornelissen-Vervliet.
    Hedde negal veul pataten gewonnen? ’t Is geenen overhoop, Ald.
    — Toch ick beny het niet Want over-hoop van Schult dat baert genoegh verdriet, Ogier (1680).

    Er was veel volk, maar om te zeggen dat het nen overhoop was nu ook weer niet.

    Er ligt nen overhoop aan appelen onder de boom.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (29 Jul 2021 16:02)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Apr 2023

    👍
    294

    #817 15 April 2023: prentjesboek

    prentjesboek
    (zn. m.; ~en)

    geïllustreerd boek

    (zie ook andere betekenis van prentjesboek)

    Zijn hemd lijkt wel een prentjesboek,
    het hangt een meter uit zijn broek
    Zijn hemd lijkt wel een prentjesboek,
    het hangt een meter uit zijn broek
    (uit: Een Nederlandse Amerikaan – kampvuursongs.be)

    Ze schrijft ook een blog en bracht een prentjesboek voor kinderen uit onlangs: My Dad, John McCain. (hln.be)

    Niet dat de verhaaltjes zo saai zijn, maar tijdens het voorlezen zijn de ogen en de handen van het kind veel minder actief dan wanneer het om een prentjesboek zou gaan. (ja.be)

    Close-upfoto’s van verrukkelijke gerechten gepresenteerd op sublieme borden maken van dit boek ook een leuk prentjesboek om op een luie dag door te bladeren. (cuizine.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 10:57)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Apr 2023

    👍
    75

    #818 14 April 2023: kijkwoning

    kijkwoning
    (zn. v., ~en)

    modelwoning

    vnw

    Van Dale 2018 online: BE
    DS2015 standaardtaal

    vgl. kijkappartement

    Ze zijn naar die kijkwoning in die nieuw verkaveling gaan zien. ’t Is sleutel-op-de-deur, maar over de prijs zullen we maar niet spreken…

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Mar 2023 07:20)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Apr 2023

    👍
    306

    #819 13 April 2023: saucissoneren

    saucissoneren
    (ww.)

    letterlijk: een saucisson in schijfjes snijden;
    figuurlijk: iets splitsen in kleine onderdelen.
    De term en de techniek worden voornamelijk gebruikt door de administratie, politici, e. d.

    “Saucissoneren” niet toegelaten: opdrachten mogen niet worden gesplitst om ze beneden voormelde bedragen te houden en zo – onwettig – onderhands te kunnen gunnen. (Arresten van state-VVSG)

    “Het slechtste dat je als bedrijf kan doen, is saucissoneren, het slechte nieuws in schijfjes brengen, maanden aan en stuk. Dat is de beste manier om een vertrouwenscrisis in je bedrijf of je aandeel te veroorzaken.” (C. Buysse)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (04 Aug 2021 23:56)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Apr 2023

    👍
    274

    #820 12 April 2023: plateau

    plateau
    (zn. m. -s)

    dienblad, dienbord

    Typisch Vlaams: presenteerblad: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 2

    zie ook bledje

    Zet die pinten maar op je plateau en breng ze naar tafel 7.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door dsa en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Mar 2023 09:53)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Apr 2023

    👍
    310

    #821 11 April 2023: kiesbureel

    kiesbureel
    (zn. o.; ~burelen)

    stembureau, kiesbureau

    vnw

    Toen De Smedt die maandag op het kiesbureel verscheen, reageerde de voorzitter kwaad: ‘Wat durven jullie hier te doen om tien na zeven?’ (nieuwsblad.be)

    Alfabetische lijsten of, aanstippingslijsten van de kiesgerechtigden van het 4de kiesbureel in Eernegem voor de verkiezingen van 31 maart 1968. (west-vlaanderen.be)

    de kiezer te verplichten zijn identiteitskaart op het kiesbureel te vertonen bij de kiesverrichtingen, naar aanleiding van de verkiezingen voor het Parlement (dekamer.be)

    Echt zenuwslopend werd het voor de kandidaten en hun omgeving toen het zelfs om 21 uur wachten bleef op de resultaten van 2 op de 26 kiesburelen. (hbvl.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Mar 2023 10:24)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Apr 2023

    👍
    20

    #822 10 April 2023: kernkabinet

    kernkabinet
    (znw. het ~ o, ~en)

    Nationaal:
    Kernkabinet = premier + vicepremiers (normaal 2) + eventueel nog een minister van de partij van de premier.

    Vlaanderen:
    kernkabinet = minister-president + viceminister-presidenten + eventueel nog een minister van de partij van de minister-president.

    In een kernkabinet worden de belangrijkste zaken besproken voordat ze in de voltallige ministerraad formeel worden besproken. In de Belgische Grondwet wordt enkel de ministerraad vermeld; het kernkabinet is dus een informele bijeenkomst waar enkel politieke akkoorden kunnen worden genomen maar geen formele beslissingen. (wikipedia)

    Topministers zijn de ministers uit het kernkabinet of een minister met een belangrijke portefeuille bvb: binnenlandse zaken, buitenlandse zaken, economie, defensie.

    vnw: vergadering van de eerste minister, de vice-eerste-ministers en (een) bepaalde minister(s) die op de hoogte is (zijn) van de problematiek die dan wordt besproken.

    zie ook bij: groep van tien

    zie ook kern, superkern

    Het kernkabinet is bijeengeroepen in de Wetstraat, alle topministers waren daarbij aanwezig.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Mar 2023 09:27)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Apr 2023

    👍
    229

    #823 09 April 2023: point final

    point final

    gedaan, uit, daar wordt niet over gediscussieerd, punt aan de lijn, punt ander(e) lijn

    “‘De MR komt er niet in. Point final’
    PS en CDH zijn als de dood voor de destabilisering van de Waalse regering.” (standaard.be 12 okt. 2010)

    “De socialisten willen meer geld voor de gezondheidszorg. Point final. Wie kan daar nu tegen zijn?”
    (n-va.be 23 dec. 2013)

    “De Wever: ‘Als N-VA’ers hebben meegedaan met Schild & Vrienden, is het point final’” (standaard.be 26/09/2018)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 00:49)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Apr 2023

    👍
    11

    #824 08 April 2023: keren, het ergens niet kunnen ~

    keren, het ergens niet kunnen ~
    (uitdr.)

    zich ergens niet goed voelen, ergens niet kunnen aarden

    vgl keren, het ergens goed kunnen ~

    vnw: het ergens niet kunnen keren: het er niet kunnen uithouden, ergens zijn draai niet kunnen vinden

    VD online: Belgisch-Nederlands, spreektaal, het ergens kunnen uithouden, harden

    We zijn dan verhuisd, maar ik kon het er niet keren. Na een paar maanden zijn we dan terug moeten komen.

    Ik kan het hier niet keren, ik krijg het benauwd, ik moet naar buiten.

    Ze gingen voor 14 dagen op reis naar de Panne. Na 3 dagen kon hij het daar niet keren en toen zijn ze maar naar de Haan gereden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Mar 2023 08:08)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Apr 2023

    👍
    285

    #825 07 April 2023: ochtendgrijs

    ochtendgrijs
    (zn. o.)

    Frank Deboosere: "Het leukste voorbeeld daarvan vind ik ‘het ochtendgrijs’. Dat woord heb ikzelf in 1997 gelanceerd om te spreken over lage bewolking die blijft hangen tot de zon doorbreekt. En ineens begon iedereen dat woord te gebruiken! 25 jaar geleden zou je dat op het KMI nooit gehoord hebben. Ten slotte moet ik toegeven dat spreektaal er bij mij sowieso wel in kruipt. Ik zeg ook al eens ‘ge’ en ‘gij’.”

    KMI: “Ochtendgrijs duidt op een grijze lucht in de ochtend, veroorzaakt door laaghangende bewolking, nevel of mist.” Men gebruikt deze term vooral om aan te geven dat de grijze lucht in de loop van de dag kan oplossen wanneer de temperaturen stijgen en/of de wind aanwakkert." (meteo.be)

    Nog niet in Van Dale 1995, wel in Van Dale 2012 online, maar zonder label of verwijzing naar de auteur…
    Van Dale 2015 online: “1997, be­dacht door de Vlaam­se weer­man Frank Deboosere”

    vgl. buiige schermutselingen

    zie ook het weer

    Vanmorgend ochtendgrijs dat tot vanavond blijft hangen en morgen zijn we er weer met meer van datzelfde weer.

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Aug 2022 19:48)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Apr 2023

    👍
    318

    #826 06 April 2023: winterprik

    winterprik
    (de ~ (m.), ~ ken)

    korte maar scherpe opstoot van het winterweer, tijdens de winter zelf of wanneer iedereen hoopt dat hij voorbij is

    zie ook het weer

    Volgens de Frank krijgen we nog een stevige winterprik.

    Vondsten als ‘winterprik’ en ‘ochtendgrijs’ hebben Van Dale gehaald. Bent u daar niet trots op?
    “Natuurlijk, en het is fijn dat ook Nederlandse collega’s die termen oppikken."
    (interview frank Deboosere – demorgen.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 22:35)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Apr 2023

    👍
    349

    #827 05 April 2023: kelderen

    kelderen
    (ww. kelderde, heeft/is gekelderd )

    onmogelijk maken, doen mislukken

    vnw: doen mislukken, verhinderen, de grond in boren

    Het was te verwachten, zij hebben eens te meer het voorstel om eenrichtingsverkeer in te voegen gekelderd.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Mar 2023 06:22)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Apr 2023

    👍
    376

    #828 04 April 2023: keren

    keren
    (ww. keerde, heeft gekeerd)

    vegen, met een borstel bijeenvegen

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: keren
    1. Eigenlijk, met een persoon als onderwerp. — Vegen (met bezem, borstel of derg. gereedschap); door vegen —, vegende schoonmaken; schoonvegen.
    Keren, Voyez Vegen, Plantijn (1573).

    Van Dale online 2015: keren
    (weinig gebruikt) door vegen reinigen
    synoniem: vegen

    uitspraak met zware e

    zie ook keerborstel, straatkeerder, opkeren, wegkeren

    Ge moet nog eens door de kamer keren. Stof en pluizen weghalen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Sep 2023 14:58)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Apr 2023

    👍
    722

    #829 03 April 2023: katholiek, niet ~

    katholiek, niet ~
    (vaste woordgroep)

    niet zoals zoals het hoort

    vnw: dat is niet katholiek, dat ziet er niet katholiek uit: dat is onbetrouwbaar, niet deugdelijk, daar is een luchtje aan

    Toen de controleur de boekhouding controleerde zei hij dat het er niet katholiek uitzag.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Mar 2023 09:10)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Apr 2023

    👍
    636

    #830 02 April 2023: legislatuurparlement

    legislatuurparlement
    (begrip)

    een parlement dat de hele periode van de legislatuur moet uitzitten, dus niet ontbonden kan worden

    Het Vlaams Parlement is een legislatuurparlement: het kan niet worden ontbonden voor de zittingsperiode van vijf jaar voorbij is. (vlaamsparlement.be)

    In 1993 met het Sint-Michielsakkoord verdween deze praktijk en kreeg het Vlaams Parlement een legislatuurparlement. (Wikipedia)

    In België hebben de gemeenschappen en gewesten een zogenaamd ‘legislatuurparlement’ dat niet ontbonden kan worden vóór het einde van de periode waarvoor het verkozen is (5 jaar). (knack.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Jul 2021 20:02)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Apr 2023

    👍
    54

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.