Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #591 25 November 2023: mastel

    mastel
    (de ~ (v.), ~len)

    ronde sandwich met een gat erin

    vnw: rond plat broodje met een kuiltje in het midden, bestaande uit tarwemeel met anijs

    uitspraak: nadruk op laatste lettergreep

    < Ontleend aan Oudfrans wastel, een bijvorm van gastel, nu gâteau

    Van Dale online: gewestelijk, bestel: variant van mastel:
    hardgebakken gekruid masteluinbroodje, vroeger m.n. gebruikt om er pap voor kraamvrouwen van te koken

    Mastel 1

    zie ook gestreken mastel; gewijde mastel

    Mastellen met kaas en warme chocomelk zijn super lekker.

    Gentenaars roepen van hun belfort dat mastellen een typisch Gents gebak zijn. Zij dwalen. Even rondvragen en ik hoor dat ze nog gebakken worden in Ninove, in Aalst en in Sint-Niklaas. (bruzz.be)

    Alles op de kaart is huisgemaakt: koeken met kaneel, pistache of pecan, een mastel met zalm of pastrami, shrimps with dips, salades,… (hipsteadresjes.gent)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Oct 2023 06:35)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Nov 2023

    👍
    279

    #592 24 November 2023: pompist

    pompist
    (zn. m.; ~en)

    pompbediende aan een naftstation
    iemand die een pomp bedient

    vnw: pompbediende, (benzine)pomphouder

    ,,Al sinds jaren horen wij dat Pakistaanse pompisten voor 100 frank per dag voor de kopstukken moeten werken’’, zegt de Aalsterse brandstofhandelaar André De Kegel. (standaard.be)

    Op 23 januari 1968 werd bij het tankstation een ‘pompist’ gezocht en Leon meldde zich. (hln.be)

    Onze klant is op zoek naar een pompist.Je staat in voor het verpompen van de beton, het reinigen en het onderhoud van de pompen. (vdab.be)

    In Meetkerke maakt Arnout kennis met Amedé die heel zijn leven pompist was. Amedé pompte het water uit de polders om het land te winnen op de zee. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Dec 2024 07:17)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Nov 2023

    👍
    24

    #593 23 November 2023: als ge wilt

    als ge wilt
    (tussenw.)

    alstublieft; graag (als bevestigend antwoord)

    zie ook: as, a, aub, als ge zoudt willen

    - Wa zal ’t zijn voor madam?
    - Vijfhonderd gram gekapt, als ge wilt. (alstublieft)
    - Mag ’t ewa meer zijn?
    - Awel ja, als ge wilt. (graag)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door fansy (08 Jul 2021 00:28)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Nov 2023

    👍
    62

    #594 22 November 2023: carotte

    carotte
    (zn. v.; ~n of ~s)

    vnw: wortel, peen

    In het voorbijrijden van een camping krijgen we nog goeie raad nageroepen: “Hang een carotte voor zijn snuit, dan raakt ge rapper vooruit!!”. (janhertoghs.be)

    De soep " inspiratie " van de dag was een carotte soep. (tripadvisor.be)

    Tijdens het zwemmen zorgde opa Yves voor het klaarmaken van de carotjes & boontjes (idobbelaere.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (13 Jan 2022 10:30)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Nov 2023

    👍
    5

    #595 21 November 2023: officiëlen

    officiëlen
    (zn.)

    de scheidsrechters, de officials

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen: de of­fi­cië­len: officials: (niet algemeen) officieel persoon

    opm: Het staat in Van Dale enkel in de meervoudsvorm en ik vind op googel ook niet direct toepassingen van een enkelvoud

    Beslissingen van de officiëlen zijn niet voor discussie vatbaar en openlijke kritiek wordt niet geduld (kbgoduvafruit.be)

    De technische controle zal uitgevoerd worden door de officiëlen en zal plaatsvinden op het middenterrein. (vrcb-autorodeo.be)

    De officiëlen kwamen en keurden. Er werden foto’s voor de kranten genomen van de kinderen in hun fort met de glimlachende ouders erachter. (De hondsdagen – Hugo Claus)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 13:27)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Nov 2023

    👍
    138

    #596 20 November 2023: als een café zonder bier

    als een café zonder bier
    (uitdr.)

    als iets dat niet klopt, dat ongerijmd is

    Het is me niet duidelijk of het gelijknamige lied van Bobbejaan Schoepen aan de oorsprong van deze uitdrukking ligt

    Wordt ook in NL wel gebruikt, maar verhoudingsgewijs veel minder dan in VL en dikwijls met expliciete verwijzing naar het lied van Bobbejaan Schoepen

    Heel ‘t huis lag in as en er riep een pompier
    Da’s nog niet zo erg als een café zonder bier (uit: Café zonder bier – Bobbejaan Schoepen)

    Deschachts hart bloedt: “Anderlecht niet in Europa is als een café zonder bier” (vrt.be)

    Een bedrijf zonder Excel is als een café zonder bier. (kwinta.be)

    Een boer zonder bijen (is als een café zonder bier) – De Standaard

    Omdat ze verkouden is, beschikt ze niet ten volle over haar smaakpapillen, en een “kok zonder smaak is als een café zonder bier” vindt ze.(frontview-magazine.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Jul 2021 11:47)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Nov 2023

    👍
    99

    #597 19 November 2023: rustige vastheid

    rustige vastheid
    (term)

    kalme vastberadenheid, geruststellende zekerheid

    Door Herman Van Rompuy in 2009 gelanceerd in zijn beleidsverklaring; inmiddels veralgemeend in het Vlaams (politiek) taalgebruik

    De Belg Van Rompuy stond bekend om zijn ‘rustige vastheid’, een voorzichtig manoeuvrerende rasdiplomaat. (NRC-Handelsblad)

    Voor de rest is de justitieminister de rustige vastheid in een poel van polarisering. Zelfs toen cipiersbonden zijn kabinet sloopten, bleef Geens open voor overleg. (DDW)

    MET RUSTIGE VASTHEID. Bij de juryleden in het witblauwras was er slechts éénmaal lichte twijfel. (veeteeltvlees)

    Tussen alle troeblerende politieke tumult, zowel buiten als binnen onze grenzen, kunnen we ons dan toch nog vastklampen aan één rustige vastheid: Filip Dewinter als lijsttrekker bij de Antwerpse verkiezingen. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Oct 2023 10:43)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Nov 2023

    👍
    208

    #598 18 November 2023: notaboekje

    notaboekje
    (zn. o. ~s)

    notitieschriftje, ook notaboekske

    meestal klein zakformaat (vroeger stijl zakagenda, tegenwoordig vaak atomaschriftjes)

    vnw: aantekenboekje, notitieboekje

    Van Dale 2017 online: BE

    zie ook nota

    De journalist gebruikte tijdens het interview een atomaschriftje als notaboekje.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Apr 2024 08:23)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Nov 2023

    👍
    298

    #599 17 November 2023: maat, de ~ nemen van iemand

    maat, de ~ nemen van iemand
    (uitdr.)

    de sterkte van iemand bepalen

    < Frans: prendre la mesure

    vnw: van iemand de maat nemen: iemand taxeren, testen

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands

    Dat is typisch een cowboyfilm: Ze staan op een afstand tegenover elkaar, de ene neemt met gespleten ogen de maat van de andere en dan ineens … een beweging … een schot…

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Sep 2023 16:26)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Nov 2023

    👍
    284

    #600 16 November 2023: Vlaamsheid

    Vlaamsheid
    (zn. v. ; ~heden)

    de mate waarin iets Vlaams is

    Julius Callewaert: Vlaamsheid en welsprekendheid

    Zij hebben een monopolie genomen op ‘Vlaamsheid’. (vlaamsevlag.be)

    Bourgeois verdedigde er al even traditioneel de Vlaamsheid van zijn beleid. (kifkif.be)

    Deze “Vlaamsheid” is niets anders dan ironie, in de zin dat De Meutter een bekrompen Vlaamsheid op de spits wil drijven. (.timvanlaeregallery.com)

    Maar hier ben je misschien wel te karig te werk gegaan, het is helemaal een ‘Nederlands’ boek geworden, zonder die wulpse Vlaamsheden. (demorgen.be)

    De Vlaamse Vlaamsheid is de Vlaamste van alle Vlaamsheden. (forum.politics.be)

    > andere betekenis van Vlaamsheid

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jun 2021 18:02)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Nov 2023

    👍
    18

    #601 15 November 2023: klein mannen

    klein mannen
    (uitdr.)

    kinderen van lage leeftijd (kleuters en peuters);
    kinderen in het algemeen

    vnw: de klein mannen: de kinderen

    Zolang ze in de klein manne zitten, gaan ze geen verre reizen maken.

    “En de klein mannen? Hoe is ’t daar mee? Zijn ze naar ’t school vandaag? Dat is maar best, ja. Daar kunnen ze hun eigen toch wat verzetten.” (Leo Pleysier, Wit is altijd schoon (1989)

    “Want normaal gezien had ze altijd een rosbief in de koelkast liggen maar die was er gisteren aan gegaan omdat tante en nonkel met hun zeven klein mannen waren langsgekomen …” (Guillaume Van der Stighelen, Echt)

    “Straks wonen we met drie in mijn appartement en laat Kalinka ineens nog een stuk of drie klein mannen met pelsen frakken overkomen uit Leningrad!” (Lynn Fontaine, Gebroken wit)

    “Urbanus vindt wel dat hij voor kinderen meer zijn best moet doen. “Die klein mannen lachen niet uit beleefdheid…” (deredactie.be)

    “Ik heb geleerd dat ik geen vent of klein mannen moet hebben…” (Natalia, clint.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door de Bon (10 Jun 2025 13:08)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Nov 2023

    👍
    487

    #602 14 November 2023: onmiddellijke inning

    onmiddellijke inning
    (begrip)

    “Een onmiddellijke inning is een boete voorgesteld door de politie naar aanleiding van een verkeersinbreuk die door de politie is vastgesteld. Als u op tijd betaalt met vermelding van de juiste gestructureerde mededeling is de zaak daarmee definitief afgehandeld.” (advocaat.be)

    wanneer een onmiddellijke inning niet betaald wordt, gaat men over tot een minnelijke schikking

    zie ook verzamellemma wegcode

    Afhankelijk van de overtreding, kan je een voorstel tot onmiddellijke inning krijgen. In opdracht van het parket stelt de politie je voor om de overtreding af te handelen door de boete te betalen. (veiligverkeer.be)

    De graad van overtreding telt niet mee bij het bepalen van die administratieve kosten. Voor een onmiddellijke inning of een minnelijke schikking komt er vanaf nu 8,84 euro bij. Ongeacht of het om een lichte of zwaardere boete gaat. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (07 Jan 2022 20:41)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Nov 2023

    👍
    4

    #603 13 November 2023: appelsienhuid

    appelsienhuid
    (znw. de ~ (v.), geen mv.)

    appelsienvel, cellulite, cellulitis

    ook: appelsienenhuid

    SN/NL: sinaasappelhuid, peau d’orange

    ‘appelsienhuid’ in de ANW: (vooral) in België

    zie ook appelsien; verzamellemma geneeskunde

    wordt ook gebruikt voor oneffen geschilderde oppervlakken

    Maar liefst 90 procent van de vrouwen krijgt na de puberteit te maken met die gevreesde appelsienhuid. (hln.be)

    “Als je wil verven is er veel minder vulstof nodig anders wordt de coating te dik en krijg je appelsienhuid bij het aanbrengen.” (livios.be)

    Flair – Vaarwel, appelsienenhuid. | Facebook

    Maar als het in de familie zit, heb je ook die typische appelsienenhuid, ook al ben je niet dik. (radio2.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Jul 2021 00:06)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Nov 2023

    👍
    54

    #604 12 November 2023: voetstamp

    voetstamp
    (z.nw. de ~ (m.) ~en)

    stamp met de voet

    SN/NL: trap, schop

    De Brusselse agenten die de betogers aan wilden houden kregen slagen en voetstampen te verduren. (Nieuws)

    De voetstamp moet worden opvangen met gekruiste voorarmen (rechterarm boven). Bron: Jiu-jitsuclub Tora Glabbeek

    Den 16 dito komende van Gend ben ik ‘s avonds omtrent 8 ueren gearriveert tot Koekelberg by Brussel ende gaf haar een onmenschelyken voetstamp. (uit een tekst van 1791)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door koarebleumke (07 Aug 2021 19:49)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Nov 2023

    👍
    23

    #605 11 November 2023: betonneren

    betonneren
    (ww. betonneerde, gebetonneerd)

    verankeren, wettelijk vastleggen
    NL: alleen in technische zin gebruikt, wel wordt er gesproken van: ‘in beton gegoten voorwaarden’.

    Van Dale 2015 online: BE
    DS2015 geen standaardtaal

    De oppositie verweet de regering de voorstellen in de grondwet te willen betonneren.

    De faciliteiten zijn gebetonneerd in de wet. (standaard.be)
    Die doelstelling is niet vrijblijvend, ze wordt gebetonneerd in een klimaatwet. (standaard.be)
    Een maand voor de verkiezingen: N-VA gebetonneerd boven dertig procent. (standaard.be)
    Het meerderheidsbelang van de overheid in Proximus zit gebetonneerd in een wet uit 1991 op de overheidsbedrijven. (standaard.be)
    Sociale zekerheid betonneren is gewaagd – De Standaard
    De overheid wil volgens hem ‘tot in de klas’ alles betonneren via de vernieuwde eindtermen die het Vlaams Parlement zal vastleggen. (standaard.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Jul 2021 10:57)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Nov 2023

    👍
    343

    #606 10 November 2023: boni

    boni
    (zn.)

    batig saldo
    vnw: batig saldo, overschot, winstaandeel

    meervoudsvorm van bonus (zie ook reacties bij mali). Nochtans wordt het woord soms ook als enkelvoud gebruikt met een eigen meervoudvorm boni’s (zie voorbeelden). Ook het vnw beschouwt het als enkelvoud: boni (de, -’s).

    tegengestelde van mali
    It<

    Dankzij het boni konden nieuwe investeringen gepland worden.

    In de leden 7, 8, 9, 10 en 11 van dit artikel 196bis wordt het deel van de boni’s en de mali’s vastgesteld dat door de verzekeringsinstellingen in aanmerking wordt genomen in het kader van de DFV (vlaanderen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Oct 2023 08:25)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Nov 2023

    👍
    358

    #607 09 November 2023: Vlaamse velden

    Vlaamse velden
    (begrip)

    De slagvelden van de eerste wereldoorlog, in het bijzonder in de Westhoek

    Het begrip heeft wellicht mede gestalte gekregen door de vertaling van de titel van het gedicht In Flanders Fields van John Alexander McCrae

    Google: het equivalent ‘Nederlandse velden’ verwijst in de eerste plaats naar voetbalvelden en in de tweede plaats naar gasvelden

    fietsroute.org: 100 Jaar Groote Oorlog 1914-1918 – Ontdek de fietsroutes In Vlaamse Velden langs het front in de Westhoek.

    users.telenet.be: De Britse, Canadese en Amerikaanse militairen, die in 1914 in Vlaanderen toekwamen, waren overweldigd door de pracht van de klaprozen in de Vlaamse velden.

    Elk jaar graaft DOVO nog 200 ton niet ontplofte bommen en granaten op in de Vlaamse velden. zie dovo

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Marcus (30 May 2021 22:30)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Nov 2023

    👍
    136

    #608 08 November 2023: wandelrally

    wandelrally
    (zn. m. -s)

    zie wandelzoektocht, voetrally

    “Wie wandelt ontdekt meer. Ga met ATV op ontdekkingstocht in het historisch centrum van Antwerpen. Volg de route op je eigen tempo en laat je onderweg verrassen door de bekende en minder bekende bezienswaardigheden.
    Los de vragen op en les je dorst. Brouwerij De Koninck trakteert je op een bolleke de Koninck.
    De hoofdprijs is een avondje uit met ATV.” (atv.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door de Bon (08 Aug 2021 12:37)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Nov 2023

    👍
    192

    #609 07 November 2023: planifiëren

    planifiëren
    (ww. planifieerde, geplanifieerd)

    plannen

    Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen

    zie ook planificatie

    Planifiëren, organiseren en beheren van alle activiteiten door een team te animeren (vacatures.monster.be)

    De speciale VS-eenheden moeten die aanval planifiëren. (knack.be)

    West was kapitalistisch en demokratisch, Oost was geplanifieerd en links-totalitair. (tijd.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Jul 2021 08:44)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Nov 2023

    👍
    36

    #610 06 November 2023: zegezeker

    zegezeker
    (bn.)

    zeker van zijn zege

    Van Dale 2017 online: BE
    (Belgisch-Nederlands) zeker van de overwinning

    zie ook zegedronken

    De Anderlecht-supporters wachten met een bang hart de confrontatie met de sterren van PSG af. In Frankrijk zijn ze alvast zegezeker. (Nieuwsblad)

    Ooit bedwong CD&V de VLD van premier Verhofstadt en voorzitter De Gucht, die zichzelf zegezeker tot nieuwe volkspartij bekroonden. (Carl Devos)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (09 Oct 2021 14:32)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Nov 2023

    👍
    179

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.