Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #611 05 November 2023: initimiteit, in alle ~

    initimiteit, in alle ~
    (uitdr.)

    SN-NL: in besloten kring

    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)

    zie ook begraven, in alle intimiteit ~

    Marie-Rose Morel en Frank Vanhecke zijn zaterdag in alle intimiteit getrouwd. (standaard.be)

    De familie van Korneel Vermeir neemt vandaag in alle intimiteit afscheid van het jongetje. (standaard.be)

    Het is in alle intimiteit gebeurd, maandag, op de wekelijkse sluitingsdag. (standaard.be)

    De Romeinen hingen rozenslingers aan het plafond als ze in alle intimiteit zaken wilden bespreken die de kamer niet mochten verlaten. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Jul 2021 03:10)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Nov 2023

    👍
    55

    #612 04 November 2023: smartschool

    smartschool

    Smartschool is één van de meest gebruikte digitale leerplatformen in Vlaanderen.
    Je kan er je huiswerk op zien, je kan ook zien wanneer je een test hebt of je kan berichten sturen naar leerkrachten of medeleerlingen. Dit is zeer handig wanneer je vragen hebt over de leerstof die op school gezien wordt. Op smartschool staat er ook vaak de digitale agenda. Dus wanneer je je agenda niet hebt bijgeschreven die dag, kan je altijd naar smartschool gaan om hem bij te schrijven.

    Mijn ouders gaan straks even naar smartschool surfen om te zien wanneer ik op schoolreis ga.

    Ik was ziek vandaag, daarom surf ik even naar smartschool om te zien wat we vandaag allemaal gedaan hebben in de les.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Lucasisneknappegast en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 02:23)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Nov 2023

    👍
    264

    #613 03 November 2023: premetro

    premetro
    (zn. m.; 's)

    ondergrondse trambedding in tunnels waarvan het de bedoeling is om ze later uit te bouwen tot een volwaardige metro (maar wat meestal niet gebeurd is).

    vnw: (gedeeltelijk) ondergrondse spoorweg waarop met trams gereden wordt

    Van Dale 2014 online: in België

    NL: semimetro

    zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Premetro

    vgl. premetrowerken; premetrostation; premetrotunnel

    zie ook verzamellemma wegcode

    In maart 2015 gaat de tramverbinding via de premetro onder de Turnhoutsebaan naar Wommelgem open (gva.be)

    De Brusselse premetro bestaat uit tramtunnels en -stations die geschikt zijn om eventueel in de toekomst ook echte metrotreinen te ontvangen. Verschillende tramlijnen, die ook op straat rijden, bereiken en verlaten de tunnels door middel van toeritten. (wikipedia)

    Premetro is een vorm van openbaar vervoer waarbij trams geheel of gedeeltelijk ondergronds door tunnels rijden. In België vind je premetro’s in Antwerpen, Brussel en Charleroi. (meermobiel.be)

    Foorplein is een spookstation van de Antwerpse premetro.

    Antwerpse premetrotunnel onder Schelde in 2026 vier maanden dicht voor werken (demorgen.be)

    Opmerkelijke beelden van een vos in de Brusselse premetro gaan rond op sociale media. Daarop is te zien hoe het dier over de tramsporen rent en reizigers doet schrikken, in een andere video wandelt de vos rustig rond op het perron. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Jan 2025 19:48)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Nov 2023

    👍
    230

    #614 02 November 2023: appelsienkist

    appelsienkist
    (zn. v.; ~en)

    typisch bakje uit dunne houten latjes waarin appelsienen bewaard worden

    ook appelsienenkist (zie voorbeelden)

    vgl. appelsienenkist, in een ~ steken

    Mijn grootvader is beginnen televisie maken uit het niets, op twee appelsienkisten (vrt.be)

    Ha, zei ze, leg dan een Belgische vlag over mijn appelsienkist, en dezelfde avond was ze al dood. (Mijn kleine oorlog – Paul Louis Boon)

    De manier waarop is alweer kinderlijk eenvoudig: leg een krant in een appelsienkistje, en leg daarop je in stukken gesneden kruid te drogen. (.sjamaanrudy.be)

    “Velen zeggen het met de boutade: stop me maar in een appelsienenkist. Daarmee geven ze aan dat ze niet te veel poespas willen rond hun uitvaart.” (nieuwsblad.be)

    Als er één wormpje in een appelsienenkist zit, zal de hond het vinden. (demorgen.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Sep 2023 09:49)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Nov 2023

    👍
    194

    #615 01 November 2023: machien

    machien
    (het ~, ~en of ~es)

    - machine
    - mechanisch, electrisch apparaat

    vnw: de machine, het apparaat, het toestel

    De fabriek ligt plat want er is een belangrijk machien kapot.

    Het nietjesmachien niet niet.

    Voorzichtig als ge dat keukenmachien aanzet op mixen stand 3.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 May 2025 10:33)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Nov 2023

    👍
    461

    #616 31 October 2023: zetelen in

    zetelen in
    (ww. zetelde in, gezeteld in)

    ergens in zitting nemen of hebben
    Standaardtaal in België

    VD2017 online: BE

    zie ook zetelen

    22 Belgen zetelen in het Europees Parlement, zij werden tijdens de Europese verkiezingen op 7 juni 2009 rechtstreeks verkozen. (europarl.be)

    Zetelen in een assisenjury. Elke vier jaar wordt door de dienst Burgerzaken een lijst van gezworene opgemaakt op basis van de kiezerslijst. (www.stekene.be›

    Er hebben 11 Belgische personen met een vrij of intellectueel beroep gezeteld in het Europees parlement, wat neerkomt op 11,34 %. (kuleuven.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Jul 2021 12:41)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Oct 2023

    👍
    133

    #617 30 October 2023: nko-arts

    nko-arts
    (znw. de ~ (m.), ~en)

    neus-keel-oorarts; neus-, keel-, en oorarts

    dikwijls kortweg “de neus-keel-oor”

    Typisch-Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    Van Dale gratis online 2025: nko-arts (België); kno-arts (Nederland)

    NL: kno-arts = keel-neus-oorarts = keel-, neus-, en oorarts

    zie ook verzamellemma geneeskunde; Vlaamse volgorden

    Meiren moe ’k naar de kliniek op controle bij de neus keel oor, ma tegen de noen zijn ’k normaal wel al terug thuis.

    Philippe Gevaert NKO-arts aan het UZ Gent, deelt haar enthousiasme. “Wij raden aan al onze patiënten aan om de neus dagelijks te spoelen.” (vrt.be)

    “Eigenlijk zijn die mensen stematleten”, zegt Jennifer Long, een nko-arts aan de University of California, Los Angeles (demorgen.be)

    De NKO-artsen hanteren daarvoor als eerste in België een innovatieve techniek waarbij de buis van Eustachius als het ware wordt ‘opengeblazen’. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Mar 2025 07:58)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Oct 2023

    👍
    30

    #618 29 October 2023: passe-vite

    passe-vite
    (de ~ (m.), ~s)

    draaizeef, roerzeef

    PassiermuehleMoulin-Legumes

    < Belgisch-Frans: passe-vite
    genoemd naar de merknaam gegeven door zijn uitvinder Victor Simon, een Belg. Het toestel werd in 1928 op de markt gebracht en 50 jaar later (1978) ging het bedrijf falliet. De verkoopslogan was: een Passe-Vite is een zeef maar niet alle zeven zijn een Passe-Vite.

    vnw: roerzeef

    zie ook: pasvit, pasfit, passevite; verzamellemma verwaterde merknamen

    In Frankrijk hebt ge 2 eindprodukten van kweeperen (coings):
    de gelée (gelei), gemaakt van het met suiker uitgekookte en uitgelekte sap en de pâte de coing (in repen gesneden en gedroogde vruchtenpasta) die door de passe-vite gehaald wordt.

    Het handige hulpmiddel in de keuken de “passe-vite” werd in Brussel bedacht en werd uiteindelijk een miljoenensucces. Maar weet je wie en hoe die “passe-vite” is bedacht? (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door de Bon (11 Jun 2025 10:07)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Oct 2023

    👍
    361

    #619 28 October 2023: maatschappelijk assistent

    maatschappelijk assistent
    (zn. m., ~en)

    maatschappelijk werker

    wikipedia: De titel maatschappelijk assistent(e) is in België een sinds 1946 wettelijk beschermde titel voor een persoon die beroepsmatig actief is in het maatschappelijk werk.

    vnw: maatschappelijk assistent(e): maatschappelijk werk(st)er

    Van Dale 1995: (in Belg.)
    Van Dale 2020 online: BE

    zie ook: assistent(e), maatschappelijk ~

    oudere benaming: assistent, sociaal ~

    Zelfs de begeleiding van een maatschappelijk assistent van het OCMW wees em van de hand. Hij wou zijn boontjes alleen doppen, met het gekende gevolg.

    Het Koninklijk Instituut Woluwe O.C. wenst voor het MPI aan te werven: 1 maatschappelijk assistent (m/v) voor een tijdelijke, voltijdse betrekking binnen de afdeling van kinderen met een autismespectrumstoornis en/of gedrags- emotionele stoornissen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Sep 2023 07:24)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Oct 2023

    👍
    352

    #620 27 October 2023: yo, de mannen

    yo, de mannen
    (uitdrukking)

    Hallo, hey, joeh, yo
    welkomsgroet bij vrienden ondereen.

    Oorsprong: Het Huis van Wantrouwen

    - Ha, de Serge, komt er bij man!
    - Yo, de mannen!

    Yo, de mannen is sinds begin de jaren 90 een catchphrase.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (02 Aug 2021 14:13)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Oct 2023

    👍
    308

    #621 26 October 2023: knalpotterreur

    knalpotterreur
    (z.n. de ~ (m.) niet telbaar )

    overlast, geluidshinder veroorzaakt door wagens die met luide knalpotten (uitlaten) door Vlaamse steden rijden

    google2023: de meeste hits op .NL zijn mbt .BE

    Bewoners van de wijken rond het Gentse stadscentrum blijven klagen over ‘knalpotterreur’: wagens die met brullende motoren door de woonwijken scheuren. (De Standaard)

    De politie van Geraardsbergen gaat harder optreden tegen knalpotterreur. Dat zijn chauffeurs die overlast veroorzaken met hun snelle en luide auto’s. (TV Oost)

    Knalpotterreur is een opgestoken vinger naar de medemens en naar het klimaat in het bijzonder (demorgen.be)

    In jaar tijd bijna 500 meldingen over asociaal rijgedrag en knalpotterreur in Gent (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Sep 2024 06:37)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Oct 2023

    👍
    8

    #622 25 October 2023: immosite

    immosite
    (de ~ v. ~s)

    website die huizen laat zien voor kopers en verkopers
    SN: huizenwebsite, vastgoedwebsite

    Immosite wil drones inzetten om woningen te fotograferen.

    Fiscus kijkt mee op immosites: “Als tweede badkamer niet aangegeven is bij kadaster, kan herziening je honderden euro’s kosten” (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Sep 2023 08:42)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Oct 2023

    👍
    302

    #623 24 October 2023: ontdopen

    ontdopen
    (ww. ontdoopte, ontdoopt)

    Katholiek geloof: uit het doopregister laten schrappen (volgens de kerk kan dit niet, maar wordt de ontdoopte enkel in het register ‘gemarkeerd’)

    ANW: vooral Belgisch-Nederlands, neologisme

    Was bij de topwoorden van het jaar 2010 in VL, o.a. na tentsletje

    Er circuleren tegenwoordig speciale formulieren op het internet om zich te laten ontdopen.

    Dat hij beseft dat het “geen knijt” uitmaakt. “Maar toch: ik heb me laten ontdopen.” Dat schreef cartoonist Steven Degryse, beter bekend onder de naam Lectrr, maandag op zijn Instagram-account bij een foto van zijn mail naar het bisdom Brugge. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Sep 2023 08:40)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Oct 2023

    👍
    300

    #624 23 October 2023: de mayonaise pakt niet

    de mayonaise pakt niet
    (uitdrukking)

    letterlijk: de mayonaise wordt niet stijf
    figuurlijk: de relatie in een groep is niet goed, de samenwerking lukt niet; (dikwijls gezegd over spanningen in een politieke coalitie)
    Ook: " iemand zijn mayonaise pakt niet": het lukt niet, hij kan het niet, wat hij doet slaagt niet aan

    Ook positief mogelijk: “de mayonaise pakt” en “de mayonaise lijkt te pakken”

    Van Dale 2018 online: BE

    vgl. mayonaise, de ~ begint te schiften

    De mayonaise pakt niet (TITEL)
    Deze week moet de verzwakte Vlaamse regering het parlement trotseren. De oppositie zal inhakken, maar het is vooral uitkijken naar opmerkingen uit de meerderheid. (HNB 040612)

    Na uitgebreide verontschuldigingen van Lieten is voor Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) het ‘incident gesloten’. Incident gesloten? Om nog eenmaal een oneliner van Stevaert te parafraseren: de mayonaise pakt niet. Zowel die van de Vlaamse regering als die van de SP.A is helemaal geschift. (Knack 220211)

    De Hagenees traint zogezegd vanuit de buik, maar zijn mayonaise pakt niet. (HBVL)

    In positieve zin:
    De analisten bij Extra Time zien positieve signalen bij Waasland-Beveren. “De mayonaise lijkt nu wel te pakken”, stelt Filip Joos. Een uitspraak die Jan Mulder niet kent. “De mayonaise lijkt gebakken?” (Sporza.be)

    Als trainer mag je langs de lijn nog zo hard staan roepen, als er geen chemie is met de spelers, houdt het op. De mayonaise moet pakken. (demorgen.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Apr 2022 12:22)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Oct 2023

    👍
    261

    #625 22 October 2023: maag, (zwaar) op zijn ~ liggen

    maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
    (uitdr.)

    dwars zitten, storen, bezig houden

    vnw: dat ligt (zwaar) op mijn maag, dat ligt me (zwaar) op de maag: dat zit me dwars

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen

    NL: dat zit/ligt hem dwars in de maag

    Die ruzie ligt hem nog altijd zwaar op zijn maag. Sindsdien klapt hij niet meer tegen haar.

    De standaard: Dat ligt op zijn maag en veroorzaakt nachtmerries.

    forum: De 3-1 nederlaag op de Bosuil lag hem zwaar op zijn maag.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Sep 2023 11:53)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Oct 2023

    👍
    273

    #626 21 October 2023: luchtmatras

    luchtmatras
    (zn. v./m. ~sen)

    opblaasbare slaapmatras of ook wel zwemmatras

    vnw: luchtbed

    standaardtaal in België

    Airmattress

    Op kamp slapen de wolfkes op een luchtmatras of op een veldbed.

    Zij dobberde op een luchtmatras in zee en viel pardoes in slaap.

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Sep 2023 08:58)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Oct 2023

    👍
    326

    #627 20 October 2023: bezoedeling

    bezoedeling
    (zn. v., ~en)

    vervuiling i.h.b.: luchtbezoedeling, waterbezoedeling

    Volgens vrttaal.net mag bezoedeling alleen nog in figuurlijke zin gebruikt worden: bv. iemands naam bezoedelen.

    Van Dale 2015 online: BE; verouderd

    vnw: vervuiling, verontreiniging

    vgl. luchtbezoedeling, waterbezoedeling, lichtbezoedeling, horizonbezoedeling

    Amai, ziet die zwarte smoor uit zijn chaspijp! Dat is pas luchtbezoedeling.

    Het gaat onder meer over de bezoedeling van grondwater en bijvoorbeeld het voorzien van waterzuiveringsstations. (demorgen.be)

    Zo moest Shell 70 miljoen euro schadevergoeding betalen voor de bezoedeling van het drinkwater in Bodo. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Sep 2023 08:53)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Oct 2023

    👍
    384

    #628 19 October 2023: groot lot, het ~ winnen

    groot lot, het ~ winnen
    (uitdrukking)

    1) het winnende lot trekken, de hoofdprijs winnen
    2) het treffen met iemand (NL: het lot uit de loterij hebben)
    3) iets uitzonderlijks verworven hebben; de kans van uw leven gekregen hebben
    4) pejoratief: het niet getroffen hebben

    vnw: het groot lot winnen: de hoofdprijs, het hoogste lot winnen

    1) “Als ik het groot lot zou winnen? Dan ga ik kamperen!” De stad Amsterdam heeft per ongeluk 186.000 euro op een verkeerde rekening gestort. De enorme som geld belandde bij een Brabander, die weigert om het bedrag terug te betalen. Bron: Vlaamse Kampeertoeristen

    2) “Mijn vrouw is fantastisch. Ik ben een van die mensen die het groot lot gewonnen heeft. Ze is heel slim, een goede actrice, een fantastische moeder en echtgenote. Ze kan alles aan. Ik ben beretrots op haar.” Bron: deredactie.be

    3) “Die van Brugge en Luik zouden beter zwijgen, want ze hebben met Euro 2000 het groot lot gewonnen met dank aan Constant (Vanden Stock, nvdr.)”, twittert Verschueren. (hln.be)

    3) Antwerpen had het groot lot gewonnen. Zo leek het vorig jaar in mei. Rijke Saoedische zakenmannen zouden in de haven een fabriek komen neerpoten. (hln.be)

    4) Wij hebben blijkbaar weer het groot lot gewonnen met ons stukje Noordzee Geen enkele oliebron. (politics.be)

    4) Heb afgelopen woensdag(de 13de dan nog) ook het groot lot gewonnen…in de vorm van een brief van FOD financien…wij hebben de eer u te mogen melden dat u, voor het aanslagjaar 2009, een kleine 6000 eur. mag betalen! (juridischforum.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Sep 2023 08:34)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Oct 2023

    👍
    216

    #629 18 October 2023: kiesprogramma

    kiesprogramma
    (zn. o.; ~'s)

    kiesprogram(ma) i.p.v. verkiezingsprogram(ma) (‘Schrijft Knack Belgisch?’- Siegfried Theissen)

    vnw

    ook: kiesprogram, zie voorbeelden

    ‘Welnu, wat zeggen de encyclieken in hun kiesprogramma?’ (Knack, 21-06-2000)

    Antwerpse sp.a trekt met kiesprogramma de boer op. (demorgen.be)

    Het staat niet in hun kiesprogramma, en als ze na de verkiezingen aan de macht komen, komt er dus geen belasting op vleesproducten.(vrt.be)

    Nu eens met jeugdige branie een klimaatplan aankondigen, dan weer terugplooien op een klassiek rood kiesprogram. (demorgen.be)

    …hun kiesprogram budgettair te laten evalueren door een neutrale studiedienst – bijvoorbeeld het Planbureau – door het parlement niet. (etion.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Mar 2023 10:26)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Oct 2023

    👍
    50

    #630 17 October 2023: kangoeroeklas

    kangoeroeklas
    (zn. v.; ~sen)

    klas voor hoogbegaafde kinderen

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    irishof.be: De kangoeroeklas is er voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben. De leerstof in de klas wordt gemakkelijk verwerkt waardoor deze leerlingen niet leren om een inspanning te leveren en soms interesse en motivatie verliezen. De leerlingen komen een bepaalde periode naar de kangoeroeklas: welke periode staat vermeld op het infobriefje.

    deklinker.be: Beleid hoogbegaafdheid en kangoeroeklas

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (24 Jul 2021 21:00)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Oct 2023

    👍
    176

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.