Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
van de nodige geldmiddelen voorzien, spekken (bv. een clubkas)
zie ook spijzen
Zij moedigen niet alleen hun ploeg aan, zij zijn de verbruikers bij uitstek waardoor de clubkas gespijzigd wordt. (kvsoo.be)
… cafés in Koolskamp wordt op het Kampioenschap van Vlaanderen opgevangen door de biertentjes waarmee verschillende verenigingen de clubkas spijzigen. (standaard.be)
Wil je de kas spijzigen van je school of vereniging? Hou een pannenkoekenslag of een wafelverkoop met topproducten van Beauvoords Bakhuis! (facebook)
wezel
in de regio Meetjesland ook gebruikt als zachte vorm van deugniet.
vnw: wezel, hermelijn
“De wezel (Mustela nivalis) is een roofdier uit de familie van de marterachtigen (Mustelidae). (…) In België wordt het dier ook wel muishond genoemd.” (wikipedia)
Gij muishond betekent gij deugniet maar niet kwaadaardig.
“Dat zijn een muis, een hond, een ara, een ram, een muishond (een soort wezel) en een mara (een kruising tussen een cavia en een haas)” (hln.be)
En marters en muishonden, wat doe je daar tegen? Die blijken wettelijk beschermd. (nieuwsblad.be)
beladen zijn als een muilezel
NL: als een pakezel
vnw: geladen zijn als een muilezel: als een pakezel
Als ze terugkwam van de solden in het shopping center, was ze geladen gelijk ne muilezel.
‘Ik ben nog niet geladen als een muilezel, maar de postvracht is er niet op verminderd.’ (standaard.be)
Tegen het sluiten van de markt loop ik geladen als een muilezel naar mijn auto. (demorgen.be)
Geen enkele ouder ziet zijn kind graag geladen als een muilezel elke ochtend naar school vertrekken. (meldert.sint-janscollege.net)
Algemeen Nederlands Woordenboek: supporteren in combinatie met voor: (vooral) in België
VL: Hij supportert voor Brugge
NL: Hij supportert Ajax
vgl. ook supporteren, gaan of komen ~
Samen supporteren voor de Rode Duivels kan dicht bij huis in de Guldepoort in de Guldepoort in Machelen. (nieuwsblad.be)
“Ik supporter voor Hillary Clinton. Met Trump weet je nooit waar je aan toe bent.” (radio1.be)
helemaal rond iets, eromheen
VD2016 online BE: niet algemeen: in alle opzichten, door en door
Zicht rondomrond
De Nissan Qashqai 360 heeft ogen rondom. Minuscule lenzen helpen de chauffeur veilig parkeren. (HNB 051013)
FOUT Rondomrond is een nieuwe wijk gebouwd voor de vele slachtoffers van de ramp.
GOED Eromheen is een nieuwe wijk gebouwd voor de vele slachtoffers van de ramp. (Vertaalbureau Motte)
Snij bijvoorbeeld meer aardbeien in dunne plakjes en kleef ze rondomrond vast in de slagroom op de taartrand. (dagelijksekost.vrt.be)
Daarin licht ze haar vele reizen uit in prachtige landschappen, rondomrond zie je bloementaferelen in de mooiste pastels en knappe aquarels. (demorgen.be)
De elf beschuldigden die in de gevangenis zitten, zullen plaatsnemen in een glazen kooi met agenten rondomrond. (standaard.be)
Omwille van de veiligheid dient rondomrond een omheining geplaatst te worden van één meter hoog. (knack.be)
Het resultaat is een gedicht dat refereert aan water, stad, mensen en erfgoed en dat rondom rond gelezen kan worden. (mas.be)
Fietslus ‘Rondomrond Avelgem’ (avelgem.be)
De mensen uit de dorpen rondomrond kwamen door het bos naar de markt (mskgent.be)
De meeste tuinen gaan voor een terras, een gras- of groentapijt met borders rondomrond (hbvl.be)
De luchthaven valt duidelijk op als een grootschalige vlek binnen de regio die impact heeft op de gemeenten rondomrond. (vlaanderen.be)
oorspronkelijke frase uit het introliedje van F.C. De Kampioenen, maar inmiddels ingeburgerd in het Vlaams taalgebruik wanneer het over kampioenen of kampioenschappen gaat
zie ook plezant
zie ook verzamellemma Vlaamse TV
Pannenkoekenbattle: Kampioen zijn is plezant! | VB De Kleine Prins
schoolfeest: “Kampioen zijn is plezant!” – VBS Oostduinkerke
Kampioen zijn is plezant: zo ging het er aan toe in de kleedkamer van Club Brugge (nieuwsblad.be)
‘Kampioen zijn is plezant’, ook al is het voor de vijftigste keer in de clubgeschiedenis. (vrouwenvoetbalkrant.be)
Kampioen zijn is plezant, maar ook erg triest, en wreed.(Wat voorbij is begint pas – Erwin Mortier)
beveiligde ruimte in een bank waar de koffers (kluizen) zich bevinden
Ook wie een save heeft (vol goud en zilver) bij de bank is de klos. Want de bank is volledig gesloten, ook de kofferzaal. (the-house.be)
Het is ook mogelijk om een derde volmacht te geven om toegang te krijgen tot de kofferzaal en de kluis. (debeleggersgids.be)
In maart 2007 werden daar voor 21 miljoen euro edelstenen weggehaald uit verschillende kluizen in de kofferzaal. (vrt.be)
Overvallers graven tunnel naar kofferzaal Parijse bank. (demorgen.be)
pot om in te stoven
NL: stoofpan, braadpan
Opm: Het gerecht stoofpot(je) is wel SN.
Pas zodra de stoofvleessaus de gewenste dikte heeft, plaats je het deksel op de stoofpot. scheutjes natuurazijn. (dagelijksekost.een.be)
Smelt een klontje boter in een grote stoofpot, op een matig vuur. (hln.be)
Onze stoofpotten zijn ideaal voor alle stoof-en suddergerechten. (krefel.be)
het klantenbestand en de lopende contracten van een onderneming; soms wordt daar ook de uitrusting mee onder begrepen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 4
<Fr.: fonds de commerce
Juridisch gezien is het handelsfonds een immaterieel roerend goed. (debelgischegids.be)
Als je een horecazaak uitbaat in de vorm van een vennootschap kan je ofwel de aandelen overlaten, ofwel het handelsfonds overlaten. (horecapartners.be)
De gefailleerde ondernemer heeft er belang bij zich in te zetten voor de verkoop van het handelsfonds van zijn failliete zaak. (dyzo.be)
zijn die personen (partij, groep, bedrijf enz.) nog geloofwaardig?
< “‘Wie gelooft die mensen nog’, een slagzin die Leterme aangereikt kreeg door journalist Paul Vandendriessche, bleek in de verkiezingsdebatten dodelijk voor Paars.” (knack.be)
de persiflage is algemeen geworden: Wie gelooft die …. nog?
“De banken, wie gelooft die mensen nog?” (express.be)
Wie gelooft die man nog, zou Yves Leterme zeggen (lacht)", zegt de 61-jarige Open Vld-politicus. (hln.be)
Marc Leemans, wie gelooft die man nog? (doorbraak.be)
‘Wie gelooft die bankiers nog?’ (knack.be)
Wie gelooft die renners nog? (Hans Vandeweghe)
De Raad: Wie gelooft die peilingen nog? (KULauven.be)
Wie gelooft die mensen nog als ze jaar in jaar uit beloven in een welbepaald jaar de begroting in evenwicht te brengen? (demorgen.be)
Sindsdien staat een zin als “wie gelooft die mensen nog?” te boek als “electoraal goud”, zeker in de context van de uitdager tegen de gevestigde waarden van het moment. (vrt.be)
Wie gelooft die mensen op Facebook nog? (demorgen.be)
sierlijst, sierband, plafond- of kooflijst, wandlijstin hout, gips of isomo.
zie ook moluur
vnw: rand, lijst, sierlijst, lijstwerk
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
De overgang tussen de muren en het plafond is versierd met plaasteren moulures.
De marmerschildering op de muur in de gang is omkaderd door mouluren met uitgesneden bloemornamenten.
Soms komen we in renovatieprojecten het volgende tegen: een oude woning met mouluren waar de bepleistering van de muren in slechte staat is en waar de mouluren nog in goede staat zijn. De bepleistering wordt afgekapt en de mouluren gerecupereerd. (albarius.be)
Je ziet onderaan nog de moulure van het plafond van de verdieping eronder. (demorgen.be)
Bol met een bepaalde chemische geur ter bescherming van wollen kleding tegen motten.
vnw: mottenbollen: mottenballen
SN: mottenbal
zie ook verzamellemma kledij
Ons moeder legde vroeger altijd mottebollen in de kast. Die geur behoort tot mijn kinderjaren en zal ik nooit vergeten.
Mottenbollen? Oune kop is precies niet mottenbol! As gij in een kast zou kruipen, zouden der geen motten in zitten, moar de kast zou ’t hope liggen! (Zottegem, skynet.be)
Mottenbollen worden vandaag de dag bijna niet meer gebruikt. Ze zijn in diskrediet geraakt, omdat naphtaleen en paradichloorbenzeen kankerverwekkende stoffen zouden zijn. (Tielt)
“MOTTEBOL, MOTTENBOL, znw., m. – Naphtalinebolletje dat men in kleerkassen legt om de mot te weren.” P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1936, 1938, 1939). Idioticon van het Antwerpsch Dialect – Bijvoegsel.
motorfiets, brommer
zie ook motseklet
vnw: lichte motorfiets
uitspraak: /’mo too si ’klèt/ zeer veel uitspraakvarianten,
Antw.: motsiklèt
Kempen: motsjeklèt
< Belgisch-Frans “motocyclette”; in Frankrijk beschouwd als verouderd administratief taalgebruik; betekent letterlijk “motorrijwiel”
zie ook wegcode
Mijn motocyclette gaat niet sneller dan 25 per uur.
“‘Die fabrikantenzoon met z’n motocyclette… ge weet wel wie ik bedoel.’” (“Langs de Leie: twee variaties op een thema” Jan Fabricius)
Van Dale online: (in België) onderwijs dat niet gericht is op kennisoverdracht, maar op het welbevinden van de leerlingen
< neologisme van B. De Wever
vgl. pretpedagoog
“Men heeft dat klassikaal leren losgelaten, die kennisoverdracht losgelaten. Het is allemaal verschoven naar de pretpedagogie: vaardigheden, het moet leuk zijn, het moet plezant zijn …” (B. De Wever in Terzake 1 april 2019)
Leesplezier wordt onterecht geassocieerd met ‘pretpedagogie’. (iedereenleest.be)
Uit internationaal onderzoek blijkt dat de kwaliteit van het Vlaams onderwijs daalt. Hoe is dat gekomen? Omdat er te weinig aandacht is voor kennisoverdracht en te veel voor het welzijn van de leerlingen? Is het een gevolg van de “pretpedagogie”? En, wat is de beste onderwijsvorm? (vrt.be)
mannelijk bepaald lidwoord
Afkomstig van de accusatief in het oude naamvallenstelsel, dat er zo uitzag voor het mannelijk bepaald lidwoord:
1. nominatief de
2. genitief des
3. datief den
4. accusatief den
Voorbeelden, dus:
den sterken koning
den groten boom
den roden vis
Voor het AN als standaardtaal werd geïmporteerd, pleitten sommige Vlaamse grammatici ervoor “nen” en “den” als mannelijke lidwoorden in te voeren in de ortografie ook in de nominatief – Zoals hierboven voorbeelden voor gegeven werden. De neiging om accusatieven te gebruiken in plaats van nominatieven noemt (men) “accusativisme”.
De mettertijd steeds toegenomen assimilatie verklaart waarom “de” weer ook gebruikt wordt bij mannelijke naamwoorden. Voor details over die assimilatie, zie: nen.
Den blijen man heeft een’ schoon’ vrouw.
→ Den blije man heeft een schoon vrouw.
De roofvogel komt al enkele jaren overwinteren in Malderen en staat om zijn bleke kleur bekend als “den witte buizerd”. (vrt.be)
scheldwoord vooral om iemand te typeren als dom handelend, flaterend, zwakkeling, slap persoon, stommerik
…
Maar ook meer algemeen als onnozelaar (meestal in het geval van een vrouw)
vnw: slappeling, lamzak: een mossel van een vent
Van Dale 2015 online : Belgisch-Nederlands, spreektaal: lammeling
woorden-boek.nl: Z-NL
Gij se mossel, moet ge dat nu laten vallen?
Gij se mossel, dat is geen spaghettisaus die ge ontvroren hebt, dat is tomatensoep. Dat gaat lekkere spaghetti worden…
Die vriendin van Gerda van de Jean, wat voor een mossel is dat? Amai, zijt daar mee getrouwd…
Dat is toch gene coureur? Dat is een mossel. Ziet die ne keer op zijn fiets zitten, seffens valt em eraf.
> andere betekenis van mossel
oorspronkelijk iemand die onder de gangbare prijs werkte;
ook iemand die volgens zijn medewerkers te snel, te hard, te goed werkt
google 2024: slechts 4 hits in .NL
zie ook stielbederf; stiel
De enthousiaste jonge ambtenaar werd al rap door zijn collega’s bestempeld als stielbederver.
Ik ben de stielbederver van de nieuwsredactie: ik doe veel meer dan van me gevraagd wordt. (demorgen.be)
(politiek) strategie waarbij men steeds nieuwe eisen stelt om de onderhandelingen op de lange baan te schuiven, of een slechte situatie laat bestaan of zelfs erger maakt om een bepaald doel te bereiken
Google 2024: slecht 1 hit in .NL
Verrottingsstrategie, politieke spelletjes en zwarte pieten doorspelen zijn nu al een hele tijd de topwoorden van het wetstratees.
“In 2019 is het te laat, en dat is De Wever zijn bedoeling”, zegt Almaci daarover in “De ochtend” op Radio 1. “Dit is een verrottingsstrategie.” (vrt.be)
Ik hoed mij voor intentieprocessen als ‘verrottingstrategie’, maar áls men De Lijn in de vernieling wou rijden, had men het niet anders moeten aanpakken. (demorgen.be)
zie hem bezig
ook: zie haar doen, zie mij doen, zie ons doen, …
vgl. ook ziet em gaan, ziet em gaan
Ik denk niet dat het voor mij weggelegd is, maar dat dacht Koen De Bouw misschien ook, en zie hem doen op zijn leeftijd. (showbizzsite.be)
Zie ons doen, zie ons doen – Ontdek het verhaal van Het Schrijfhok (.schrijfhok.be)
‘Zie mij doen’ is de mooie documentaire van Klara Van Es over mensen met een verstandelijke beperking. (canvas.be)
‘Ziet em duun’ is een monsterhit van 2 kempense zangers genaamd Van Echelpoel.
Tijdens de live-uitzending ‘Zie ons doen’, een event in Mechelen om het Belgische EU-voorzitterschap te openen, stond zangeres Laura Tesoro (27) plots te zingen met een Palestijnse vlag in de hand. (demorgen.be)
juridisch: een juridische procedure (rechtzaak) die over de kern (de grond) van de zaak gaat (in tegenstelling tot nevenprocedures, verzoeningsprocedures, …), de eigenlijke rechtsgang.
NL: bodemprocedure
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Eerst waren er allerlei procedures over de toerekeningsvatbaarheid van Kim De Gelder, maar nu wordt de procedure ten gronde gevoerd.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.