Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #411 21 May 2024: obus

    obus
    (de ~ (m.), ~sen)

    granaat, projectiel van een kanon

    vnw: granaat, kanonskogel, bom

    Van Dale 2018 online: BE

    DS2015 standaardtaal

    zie ook dovo

    De ontmijningsdienst DOVO kwam ter plaatse. De obussen – 20 cm hoog en 10 cm doorsnede – bleken vrij onschuldig. (De Standaard)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Apr 2024 05:56)
    Dit woord was woord van de dag op 21 May 2024

    👍
    313

    #412 20 May 2024: objectief

    objectief
    (het ~, -ven)

    doel, streven, oogmerk

    Fr. objectif

    vnw: in België ook: doel, doelstelling, oogmerk, streven

    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    We stellen een verdubbeling van de winst als objectief voor het volgende kwartaal.

    bloemlezing De Standaard:
    De gemeente wil er alles aan doen om het objectief van 66 bijkomende sociale woningen te bouwen tegen 2015 (standaard.be)
    De Vlaamse en Waalse regeringen voelen zich niet gebonden door het objectief van de 250 miljoen euro. (standaard.be)
    Het is niet omdat het objectief van het fundamentalisme geen Westerse democratie is dat het geen moderne stroming zou zijn. (standaard.be)
    enz.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Apr 2024 05:55)
    Dit woord was woord van de dag op 20 May 2024

    👍
    331

    #413 19 May 2024: opstropping

    opstropping
    (de ~ (v.) , ~en)

    opeenhoping, opstopping
    Belemmering van stroom van vloeistoffen, goederen, voertuigen, mensen door teveel aanvoer en/of versmalling, versperring van het traject.
    Het woord “opstropping” wordt echter meest gebruikt als men het over een file in het verkeer heeft.

    ook: opstroping (zie voorbeelden)

    vnw: opstrop(p)ing: verkeersopstopping

    SN: Opstopping

    zie ook opstroppen
    vgl verstropping, verstroppen

    De waterloop onder de houten brug naast Eikenlaan (…), heeft al even een opstropping doordat er er zich een dam gevormd heeft door takken, bladeren en ed. (meldpunt waterlopen.be)

    Wat de opstropping van bloed in de vena portarum aangaat, die word van veele toegeschreven aan de verdikking der voghten… (books.google.be)

    Tijdens hun elektronisch geregelde naloop wordt vuilophoping en opstropping verhinderd; dit model is ideaal te combineren in afvalwateropvoeringsinstallaties… (cop-tools.be)

    Het is weer opstropping op de snelwegen, stilstaand en langzaam verkeer.

    Geregeld opstroppingen (auto’s, bussen en vrachtwagens die zich klem rijden). En af en toe rijdt men op het voetpad om uit de opstropping los te komen. (veilig verkeer Bornem)

    Grote opstropping zuiderring Neerpelt-Mol thv de aldi. Accident linkerrijstrook versperd. (politiecontrole Lommel)

    Betere, snellere procedures om opstropping in de opvang en illegaal verblijf tegen te gaan en een heldere Europese visie op arbeidsmigratie zullen meer helpen dan dure symboolpolitiek. (demorgen.be)

    Vervolgens opstroping op de Antwerpselaan. Verkeerssituatie is gevaarlijk: veel auto’s, fietsers en opstroping richting Heysel. (grimbergendenktmee.be)

    Maar de eerste lange rechtse bocht reden we buitenom om er ene te pakken en dat kwam ons ten goede want op dat moment was er een kleine opstroping aan de binnenkant en zo doende maakten we in een keer vier plaatsen goed en reden we in een keer op de 3de plaats rond. (svenverbrugge.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Jul 2024 07:23)
    Dit woord was woord van de dag op 19 May 2024

    👍
    194

    #414 18 May 2024: notie

    notie
    (zn. v., ~s)

    enige kennis;
    i.v.m. taal: elementaire kennis

    vnw: noties (van) Duits: enige kennis van Duits

    Van Dale 1995: (gallicisme, in België.)

    Gezocht: medewerker voor het VW met goei noties van het Vlaams.

    Voor die job zijn noties van de Office-programma’s
    noodzakelijk.

    “Hoe vermeld je jouw talenkennis in je CV? –
    … Bij elk aspect vermeld je vervolgens je niveau: moedertaal, zeer goed, goed, basiskennis, of noties.” (stepstone.be)

    “Het is handig als U enkele noties Duits heeft maar niet noodzakelijk voor deze job.” (be.indeed.com)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Apr 2024 08:16)
    Dit woord was woord van de dag op 18 May 2024

    👍
    335

    #415 17 May 2024: notenleer

    notenleer
    (zn. m.; geen mv.)

    solfège, les in muziekschrift

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 7

    NL: notenschrift

    Muziek spelen zonder notenleer: is het mogelijk? (blog.vandemoer.be)

    Nooit notenleer gevolgd, toch een symfonie geschreven (standaard.be)

    “We zijn allemaal muzikaal geschoold, iedereen heeft notenleer gevolgd”, vertelt Myriam. (knack.be)

    Op zaterdag is het net ietsje lastiger voor mij: Kobe heeft notenleer van half negen tot half tien, en dat piekt. (witch.be)

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Apr 2024 08:24)
    Dit woord was woord van de dag op 17 May 2024

    👍
    20

    #416 16 May 2024: waterpollutie

    waterpollutie
    (zn. v.; ~s)

    watervervuiling, pollutie van het water

    Daarom vaart de nieuwe Cetacea nu rond in de dokken om drijfvuil en waterpollutie op te vissen. (nieuwsblad.be)

    Door lucht- en waterpollutie is de algehele gezondheid van de lokale bevolking in gevaar, evenals de toegang tot proper water. (demorgen.be)

    ‘Ook de waterpollutie is zorgwekkend. Door de insijpeling van fosfaten en nitraten verruigt de plantengroei.’ (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Aug 2022 06:57)
    Dit woord was woord van de dag op 16 May 2024

    👍
    5

    #417 15 May 2024: modernisatie

    modernisatie
    (de ~, (v), ~s)

    het moderner maken

    NL: modernisering

    zie ook -atie versus -ering

    Er wordt een bedrag van 39788€ voorzien voor de modernisatiewerken van de lift in het gebouw.

    Momenteel zijn de materialen voor de modernisatie van de lift besteld en afhankelijk van de levering zal de planning voor de modernisatiewerken opgesteld worden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (01 Aug 2021 16:02)
    Dit woord was woord van de dag op 15 May 2024

    👍
    18

    #418 14 May 2024: normaalschool

    normaalschool
    (de ~ (v.), -en)

    hogeschool voor pedagogisch onderwijs

    vnw: (bnl.) opleidingsschool voor onderwijzers of onderwijzeressen, kweekschool, pedagogische academie

    etymologiebank.nl: Voor de opleiding tot onderwijzer of onderwijzeres werd in Nederland in de eerste helft van de 20e eeuw kweekschool de gebruikelijke naam, eerder heette deze opleiding ook wel normaalschool. De kweekschool werd in 1969 omgedoopt tot pedagogische academie, tegenwoordig vaak pedagogische hogeschool. In België bleef de onderwijzersopleiding normaalschool heten tot die benaming in 1970 eveneens vervangen werd door pedagogische hogeschool.

    zie ook normaalonderwijs

    Ik heb in de normaalschool van mijn lerarenopleiding genoten.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Apr 2024 10:06)
    Dit woord was woord van de dag op 14 May 2024

    👍
    365

    #419 13 May 2024: noemen

    noemen
    (ww. noemde, genoemd)

    heten

    vanuit West-Vlaanderen in ijltempo verspreid naar de rest van het land, wordt door menig taalminnaar zelfs zeer dikwijls verkeerdelijk beschouwd als Antwerpse (!) taalfout. In de provincie Antwerpen wordt/werd noemen niet gebruikt. (zie reactie)

    vnw: in België ook: heten

    De Bo, L. (1873). Westvlaamsch Idioticon:
    NOEMEN (Westvlaams NOMMEN), noemde, genoemd, b.w. Namen,
    - o.w. met zijn. Heeten, eenen naam dragen. Hoe noemt hij? Hij noemt Jan. Dat boekje noemt De pelgrimagie van Jesus.

    Van Dale 2015 online: BE; niet al­ge­meen

    DS2015 geen standaardtaal

    Het zoontje van Marianne noemt Karel.

    Hoe noemt dië gast weeral?

    Twee weken na het verbijsterende interview met Roger Vangheluwe, gaat de theatervoorstelling “Ik noem Roger” in première. (vrt.be)

    Jij heet Mieke, maar ik noem Jan. Wat is daar mis mee? Minder dan je zou denken. (standaard.be)

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Apr 2024 09:37)
    Dit woord was woord van de dag op 13 May 2024

    👍
    463

    #420 12 May 2024: nocturne

    nocturne
    (zn., v., ~s)

    (cultureel) evenement dat ’s avonds of ’s nacht plaats vindt

    vnw: in België ook: openstelling ’s avonds van musea, tentoonstellingen of winkels

    DS2015 standaardtaal

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 4

    zie ook museumnocturne

    September is de oogstmaand van Haspengouw. Om deze periode goed te starten, organiseert Toerisme Sint-Truiden in samenwerking met fruitbedrijf Jacobs de eerste nocturne van de oogstwandeling. za 01/09/12 van 19:30 tot 22:00

    Op woensdag 14 december 2011 zal Museum M open zijn van 20:00 tot 23:00 tijdens een nocturne met strip, fotografie en muziek.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Apr 2024 08:10)
    Dit woord was woord van de dag op 12 May 2024

    👍
    326

    #421 11 May 2024: nochtans

    nochtans
    (bw.)

    toch, pertang

    vnw: in België vaak voor: toch

    taaladvies.be:
    Nochtans is standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is bijvoorbeeld maar, echter, toch of niettemin.

    Het bijwoord nochtans wordt in de standaardtaal in België gebruikt om een tegenstelling uit te drukken.

    DS2015 standaardtaal

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 6

    “De oudste drieling van België vierde onlangs zijn tachtigste verjaardag. Nochtans werden hun overlevingskansen bij de geboorte erg laag geschat. (standaardtaal in België)” (taaladvies.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Apr 2024 08:08)
    Dit woord was woord van de dag op 11 May 2024

    👍
    236

    #422 10 May 2024: pimpampoentje

    pimpampoentje
    (het ~, -s)

    onzelieveheersbeestje

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: piempampoentje
    PIMPAMPOENTJE —, znw. onz., mv. – s.
    Gewestelijke benaming in Zeeuwsch – en West-Vlaanderen voor het onzelieve-heersbeestje; Coccinella septempunctata. Aangezien daarnaast ook de vorm pimpalioentje in gebruik is (zie De Bo (1873)), ligt het vermoeden voor de hand dat deze benamingen vervormingen zijn van papeljoentje, dat eertijds als benaming van andere vliegende insecten voorkomt en uit Frans papillon is ontleend;

    zie pimpampoeleke, pimpaljoentje, pimpompuleke piempampulleke, pieternel, hemelbeestje, piepauw
    ook piempompulleke (Eeklo), piempajoentje (Westhoek), pimpampullie (Ronse); lievenherekuikske (Z.-Limb.)

    Ladybird

    Toen onze Jan thuiskwam van school, zat er een pimpampoentje in zijn haar.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Drs. Johan Arendt Happolati en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Apr 2024 07:03)
    Dit woord was woord van de dag op 10 May 2024

    👍
    356

    #423 09 May 2024: bij manier van spreken

    bij manier van spreken
    (uitdr.)

    bij wijze van spreken

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands

    Ze zeggen dat het West-Vlaams, bij manier van spreken, het Chinees van het Nederlands is. Ik ben ’t daar niet mee akoord.

    Maar als je een debat doet waar om het even welke partij bij manier van spreken aan kan deelnemen, dan kijken we daar wel naar (vrt.be)

    Hij is, bij manier van spreken, de ridder die met blote hand de draak te lijf moet om de maagd te redden. (demorgen.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Apr 2024 06:54)
    Dit woord was woord van de dag op 09 May 2024

    👍
    285

    #424 08 May 2024: platnijpen

    platnijpen
    (ww., neep plat, platgenepen)

    plat drukken, plat doen

    zie andere samenstellingen bij nijpen

    Nijpt die plastieken fles van water maar goed plat, dat beslaagt (beslagen) minder plaats in de blauwe zak.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (12 Jul 2021 01:40)
    Dit woord was woord van de dag op 08 May 2024

    👍
    245

    #425 07 May 2024: bedrijfsinkomen

    bedrijfsinkomen
    (zn. o.; ~s)

    inkomen door arbeid (bedrijvigheid) in tegenstelling tot interesten e.d. (jur., fiscaal)

    VD2017 online: BE

    Zo blijkt Vlaanderen onder meer uitstekend te scoren voor het netto bedrijfsinkomen en het inkomen per voltijdse familiale arbeidskracht. (vilt.be)

    Dergelijk pensioen, opgebouwd in Nederland met werkgeversbijdragen, is belastbaar in België als bedrijfsinkomen, behalve indien de werkgeversbijdragen op het ogenblik dat zij werden gestort kwalificeren als bezoldigingen voor geleverde dienstprestaties, wat het geval is indien de pensioenopbouw definitief werd verricht in het uitsluitend voordeel van de belastingplichtige, wat impliceert dat de laatste er een onmiddellijk recht uit haalt. (glasheldere rechtspraak op fgov.be)

    Dit maximum staat los van uw bedrijfsinkomen en de fiscale voordelen via een woonkrediet. (kapitalevragen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 05:12)
    Dit woord was woord van de dag op 07 May 2024

    👍
    192

    #426 06 May 2024: huis van vertrouwen

    huis van vertrouwen
    (uitdr.)

    een bedrijf, instituut dat al jaren bestaat en waarmee de mensen vertrouwd zijn

    vnw: vertrouwensadres

    VD2016 online: BE

    Een huis van vertrouwen, dat schept een veilig gevoel. Zestig jaar geleden ging André Trybou van start met een spaarkas. Vandaag is het bedrijf uitgegroeid tot een zakenkantoor waar u terecht kan voor een complete financiële service: van bankzaken, beleggingen en kredieten tot verzekeringen en, sinds kort, immobiliën. (zakenkantoortrybou.be)

    VRT blijft huis van vertrouwen’ (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Nov 2022 09:33)
    Dit woord was woord van de dag op 06 May 2024

    👍
    223

    #427 05 May 2024: onnozeliteit

    onnozeliteit
    (de ~ (v.), ~en)

    onnozelheid, onnozeligheid
    > ook wel onnozelteit

    Van Dale 2016 online: BE, spreektaal

    Wa zijn dat hier nu weer voor onnozelteiten.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 04:38)
    Dit woord was woord van de dag op 05 May 2024

    👍
    333

    #428 04 May 2024: hinderpremie

    hinderpremie
    (de ~ (v.), ~s)

    Als uw onderneming hinder ondervindt van openbare werken die de toegang tot uw vestiging ernstig bemoeilijken, kunt u onder bepaalde voorwaarden een hinderpremie krijgen van de Vlaamse overheid. De hinderpremie is een forfaitair bedrag dat u krijgt om u te helpen de nodige maatregelen te treffen en als aanmoediging om te blijven ondernemen. (vlaanderen.be)

    Van Dale 2024: for­fai­tai­re ver­goe­ding van de Vlaam­se over­heid voor han­de­laars en klei­ne on­der­ne­min­gen die te ma­ken krij­gen met ern­sti­ge hin­der, bv. door werk­zaam­he­den

    Opm: De toepassing wordt soms uitgebreid, bv. n.a.v. de coronacrisis; zie coronahinderpremie

    zie ook sluitingspremie

    De hinderpremie vervangt de rentetoelage hinder openbare werken.

    De coronacrisis en de plotse lockdown dwongen de Vlaamse regering om snel steunmaatregelen in het leven te roepen (…). Uit nieuwe cijfers blijkt dat vooral eetgelegenheden, cafés en autoverkopers van de hinderpremie hebben gebruikgemaakt. (demorgen.be)

    De Brugse koetsiers moeten de eerder toegekende coronahinderpremie dan toch niet terugbetalen. (kw.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Apr 2024 07:13)
    Dit woord was woord van de dag op 04 May 2024

    👍
    192

    #429 03 May 2024: seinen

    seinen
    (seinde, geseind)

    Van Dale 2018 online:
    BE; amb­te­lij­ke taal op­ne­men in een door de po­li­tie­dien­sten ge­bruik­te lijst van op te spo­ren per­so­nen of voer­tui­gen, sig­na­le­ren als op te spo­ren
    voor­na­me­lijk in de ver­bin­ding
    • ge­seind wor­den, staan

    vnw: personen/voorwerpen seinen (door politie of gerecht): personen of voorwerpen signaleren, gezocht worden

    Bij uitbreiding kunnen ook andere zaken zoals een identiteitskaart geseind staan (zie voorbeeld).

    zie ook geseind staan, geseind zijn, geseind worden

    Zolang het kaartnummer niet wordt geseind bij politie, is de kans reëel dat deze elD of Kids-ID frauduleus wordt gebruikt. (ibz.rrn.fgov.be)

    Iemand kan bijvoorbeeld geseind staan omdat hij zijn woonstverandering niet gemeld heeft of zijn rijverbod nog moet tekenen. (hln.be)

    “Al vijftien geseinde mensen tegengehouden bij strengere identiteitscontroles” (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Mar 2025 18:09)
    Dit woord was woord van de dag op 03 May 2024

    👍
    132

    #430 02 May 2024: nieuwkuis

    nieuwkuis
    (zn. m.)

    droogkuis, stomerij, verwerij, kuiserij

    vnw

    Van Dale 2024: BE; niet al­ge­meen: che­mi­sche was­se­rij; stomerij

    annonce: nieuwkuis, ophalen en brengen tegen de beste prijzen

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Apr 2024 08:27)
    Dit woord was woord van de dag op 02 May 2024

    👍
    295

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.