Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #2381 15 June 2015: fanfare, met de ~ op kop het bos intrekken

    fanfare, met de ~ op kop het bos intrekken
    (uitdr.)

    met veel kabaal iets aankondigen zodat het resultaat niets is

    Wordt toegeschreven aan wijlen Steve Stevaert: “Ik wil niet de jager zijn die met de fanfare op kop het bos intrekt, want dan vang je niets.”

    Sindsdien in alerlei contexten in het taalgebruik binnengesmokkeld

    ook verkort: met de fanfare op kop = met veel kabaal iets aankondigen

    newsmonkey.be: CD&V trekt met de fanfare op kop het bos in: iedereen weet open en bloot wat hun standpunt is.

    knack.be: ‘Johan Van Overtveldt moet niet met de fanfare op kop het bos in trekken: Belfius in de etalage zetten is dom’, dixit Meyrem Almaci van Groen.

    standaard.be: ‘Op pedofielenjacht met de fanfare op kop’

    wouterbeke.be: Ik ga nu niet onbekiaans doen of met de fanfare op kop daarover voorstellen lanceren.

    hbvl.be: Ondertussen blijven de socialistische vakbondsleiders met de fanfare op kop de straat op trekken, ook al leidt dit niet tot resultaten

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (26 Jul 2021 22:39)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Jun 2015

    👍
    303

    #2382 05 June 2015: kot

    kot
    (het ~, koten/kotes)

    dierenhok

    Van Dale 2013: kot (het; meervoud: kotten; in België: koten)

    Kempen: mv: koters, kotes

    Icono512
    Hondenkot

    zie ook verzamellemma koterij

    De konijnenkoten moeten eens uitgekuist (uitkuisen) worden, ze stinken.

    De school dat is een apekot, parlez-vous
    De apen zitten twee aan twee, parlez-vous
    De grootsten aap die zit van voor
    En doet de zotste kuren voor, inke pinke parlez-vous
    (Vuile Mong en zijn vieze gasten)

    > andere betekenissen van kot

    13 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door nthn (08 Aug 2021 23:12)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Jun 2015

    👍
    778

    #2383 25 May 2015: sinksenmaandag

    sinksenmaandag
    (zn. m.; ~en)

    pinkstermaandag, tweede pinksterdag, tweede sinksendag

    zie ook Sinksen

    Het is verlengd weekend want morgen is het sinksenmaandag.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (14 Jul 2021 23:21)
    Dit woord was woord van de dag op 25 May 2015

    👍
    334

    #2384 11 May 2015: uitblutsen

    uitblutsen
    (ww. blutste uit, uitgeblutst)

    uitdeuken

    vnw: uitdeuken

    Van Dale 2012 online Belgisch-Nederlands, spreektaal

    vgl. blutsen, uitbutsen

    Ze gaan de gardeboe uitblutsen en herspuiten.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Jun 2025 07:22)
    Dit woord was woord van de dag op 11 May 2015

    👍
    549

    #2385 01 May 2015: werkmens

    werkmens
    (zn. m., ~en)

    iemand die door hard werken zijn kost verdient

    zie ook werkmens, gewone ~
    ook dikwijls “werkende mens”

    Van Dale 1995 vermeldt enkel mv. werkmensen = arbeidersklasse
    weinig googlementen in NL (verwijzen bijna allemaal naar het liedje van Yvan Heylen: De werkmens)

    Welke politieke partij komt nog op voor de werkmens?

    Het refrein van De Werkmens van Yvan Heylen gaat als volgt:
    Hier zit ne werkmens, ne werkmens, ne werkmens
    A zet a hier
    Maar de lochting maakt toch vele goe
    Patatten en tomatten op een roe
    Hier zit ne werkmens, ne werkmens, ne werkmens
    A zet a hier

    1 mei, Dag van de Arbeid, is een internationale feestdag voor de werkmens.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 02:11)
    Dit woord was woord van de dag op 01 May 2015

    👍
    353

    #2386 26 April 2015: embrayeren

    embrayeren
    (ww. embrayeerde, geëmbrayeerd)

    koppelen in auto (maar meestal wordt met embrayeren ontkoppelen bedoeld)

    vnw: koppelen bij het schakelen tussen versnellingen

    uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren

    Van Dale: embrayeren
    Frans: embrayer
    de kop­pe­ling aan­zet­ten
    = kop­pe­len
    <> debrayeren, ont­kop­pe­len

    andere spelling: embrailleren, ambrieren

    zie ook: embrayage

    Ge moet embrayeren, als ge wilt schakelen.

    Om te kunnen vertrekken, moet je nu eerst debrayer, de versnellingspook in de juiste stand zetten en embrayer (koppelen). Ge embrayeert door het koppelingspedaal zachtjes los te laten en de koppeling tot stand te brengen. Om naar een hogere versnelling te gaan, moet je eerst debrayeren (loskoppelen) door het koppelingspedaal in te trappen, de pook uit de lagere versnelling halen, in de hogere versnelling plaatsen voor ge weer kunt koppelen (embrayer), wat ge weer doet door het koppelingspedaal zachtjes loslaten. (haloewie “Franse rijles”)

    Op de terugweg is de kabel natuurlijk overgegaan en ben ik naar huis gereden zonder te embrayeren (schoon vlaams). (vespaforum.be)

    Bwa, toch al een tijdje hoop ik: eentje voor de gas, eentje om te embrayeren en ne frein. (gentblogt)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Jun 2022 09:51)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Apr 2015

    👍
    513

    #2387 25 April 2015: dagschotel

    dagschotel
    (de ~ (v.), ~s)

    Een pintje, een pint bier

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    “Pascalleke, voor mij een dagschotel!” (oneliner uit de televisiereeks F.C. De Kampioenen)

    Hij mag voortaan zoveel dagschotels drinken als hij wil. (Rik Van Cauwelaert is met vakantie). door Karl van den Broeck. (knack.be)

    Dagschotel drinken na potje padel in Mijn Gedacht. Brasserie Mijn Gedacht in Emblem is volop bezig met de aanleg van vier padelterreinen. (gva.be)

    Die avond werden er nog veel “dagschotels” gedronken met alle gevolgen van dien, zondag in Beerzel zullen we op alcohol fietsen ipv spaghetti! (blogspot.com)

    9 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Jun 2024 18:06)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Mar 2015
    Dit woord was woord van de dag op 25 Apr 2015

    👍
    431

    #2388 15 April 2015: wipzaag

    wipzaag
    (de ~ (v.), ~en)

    decoupeerzaag

    Van Dale 2014 online: toegevoegd in 2007

    Ryobi RJS 720 - 2017-01-19 (1)

    Om in bochten te zagen, heeft men een wipzaag nodig.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 21:25)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Apr 2015

    👍
    438

    #2389 05 April 2015: paasbloem

    paasbloem
    (de ~ (v.), ~en)

    gele narcis, paaslelie

    vnw

    Van Dale 2005: paasbloem
    volksnaam voor verschillende planten die rond Pasen bloeien, bv. het madeliefje, de gele narcis en de sleutelbloemen

    niet te verwarren met de pisbloem

    Narcissus flowers

    De voortuin staat in maart vol met paasbloemen.

    “Mooie Anne Geddes narcis (Paasbloem) …” (2dehands.be)

    De narcis bloeit meestal rond de paasperiode en daarom wordt ze de paasbloem genoemd.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Aug 2024 06:58)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Apr 2015

    👍
    515

    #2390 26 March 2015: keikop

    keikop
    (de ~ (m.), ~pen)

    stijfkop, koppigaard, dweizerik, steenezel

    vnw: zeer koppig persoon, stijfkop

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)

    vgl. kop, een harde ~

    Hij wil niet toegeven dat hij fout was, de keikop.

    De keikop van de Wetstraat – De Standaard Mobile

    In een zeldzaam moment liet Marijnen, de doorduwer en keikop, zich op een kwetsbaar moment betrappen. (standaard.be)

    Van Lierde is een werkpaard zonder grote bek, maar ook een keikop. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 May 2023 08:13)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Mar 2015

    👍
    429

    #2391 18 March 2015: afspringen

    afspringen
    (ww. sprong af, afgesprongen)

    plots afslagen van apparaten, toestellen, …

    zie ook uitspringen, aanspringen, opspringen

    Van een forum voor sitemasters: ‘Maar toen deze moest beginnen is volgens mijn moeder en mijn zus op dat uur mijn pc opeens afgesprongen, tv afgesprongen en modem etc ook… Alles in feite waarmee mijn pc in verbinding stond..’

    De ijskast is afgesprongen. Binnen enkele minuten springt die terug op.

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 13:02)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Mar 2015

    👍
    471

    #2392 14 March 2015: dagschotel

    dagschotel
    (de ~ (v.), ~s)

    Een pintje, een pint bier

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    “Pascalleke, voor mij een dagschotel!” (oneliner uit de televisiereeks F.C. De Kampioenen)

    Hij mag voortaan zoveel dagschotels drinken als hij wil. (Rik Van Cauwelaert is met vakantie). door Karl van den Broeck. (knack.be)

    Dagschotel drinken na potje padel in Mijn Gedacht. Brasserie Mijn Gedacht in Emblem is volop bezig met de aanleg van vier padelterreinen. (gva.be)

    Die avond werden er nog veel “dagschotels” gedronken met alle gevolgen van dien, zondag in Beerzel zullen we op alcohol fietsen ipv spaghetti! (blogspot.com)

    9 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Jun 2024 18:06)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Mar 2015
    Dit woord was woord van de dag op 25 Apr 2015

    👍
    431

    #2393 08 March 2015: sterrenkijker

    sterrenkijker
    (de ~ (m.), -s)

    de term verwijst naar de houding van de baby tijdens de geboorte. Het hoofdje ligt wel in de juiste richting, maar de baby kijkt, bij wijze van spreken, naar de hemel in plaats van naar de grond.

    Bij een sterrenkijker kan de bevalling wat moeilijker zijn.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 09:31)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Mar 2015

    👍
    422

    #2394 26 February 2015: spoed

    spoed
    (de ~ (m.), geen mv.)

    afdeling van het ziekenhuis
    afkorting van spoedgevallen

    vnw: eerste hulp in een ziekenhuis

    Van Dale: spoed: BE, informeel spoedafdeling

    zie ook spoedgevallen, dienst spoedgevallen, spoeddienst, spoedarts, spoedverpleegkundige, urgentiearts; verzamellemma geneeskunde

    “Wanneer komt u naar Spoed? De dienst spoedgevallen is in de eerste plaats een reanimatiedienst voorzien voor kritiek zieke patiënten en ernstige traumata.” (azklina.be)

    “Patiënten gaan niet alleen vaker naar de spoed, ze doen dat ook meer en meer ’s nachts en in het weekend.” (partena.be)

    hln.be: Het kind van amper 13 maanden oud werd daar ernstig ziek en werd naar de spoed gebracht.

    10 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Apr 2025 06:46)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Feb 2015

    👍
    557

    #2395 14 February 2015: schat van een ander

    schat van een ander
    (uitdr.)

    aanspreking: om te omzeilen dat men het meer intieme ’mijn schat(je) zou moeten zeggen"; om te benadrukken dat iemand zijn/haar schat niet (meer) is

    “Schat van een ander
    Schat van een ander
    Waar is de tijd gebleven?
    Dat wij elkander trouw beloofden voor het leven
    Schat van een ander
    Schat van een ander
    Ik wil maar kan het niet vergeten
    Die mooie uren met jou
    Maar nu ben jij, de schat van een ander”
    (Schat van een ander – Bobby Prins)

    dievel.be: “Schat van een ander, mag ik deze dans van u? En van à één à twee, van links en rechts. Dansez, maintenant!…”

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (18 Jul 2021 21:48)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Feb 2015

    👍
    219

    #2396 06 February 2015: dégradé

    dégradé
    (de ~ (m.) ~s)

    kleurverloop, gradatie

    vgl: ombre

    < Frans: dégradé

    Het logo bestond uit een dégradé van zwart naar wit.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Chin en laatst gewijzigd door fansy (25 Jul 2021 22:07)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Feb 2015
    Dit woord was woord van de dag op 06 Feb 2015

    👍
    471

    #2397 06 February 2015: dégradé

    dégradé
    (de ~ (m.) ~s)

    kleurverloop, gradatie

    vgl: ombre

    < Frans: dégradé

    Het logo bestond uit een dégradé van zwart naar wit.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Chin en laatst gewijzigd door fansy (25 Jul 2021 22:07)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Feb 2015
    Dit woord was woord van de dag op 06 Feb 2015

    👍
    471

    #2398 28 January 2015: inhaalrust

    inhaalrust
    (de ~ (v.), geen mv.)

    rustperiode als compensatie voor arbeid gepresteerd buiten de gewone werktijd

    Een werknemer die op zondag gewerkt heeft, heeft recht op onbetaalde inhaalrust, die in principe binnen zes dagen na de betreffende zondag gegeven moet worden. De inhaalrust bedraagt een volle dag wanneer het werk op zondag ten minste vier uur of meer duurde, en een halve dag wanneer het werk minder dan vier uur duurde. (bron: Randstad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door petrik (09 Aug 2021 10:36)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Jan 2015

    👍
    385

    #2399 18 January 2015: patat, zo zat als een ~

    patat, zo zat als een ~
    (uitdr.)

    veel te zat

    vnw: zo zat als een patat: stomdronken

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Zoo zat als een patat, ten volle dronken, Joos (1900-1904) (vandaar ook: patat zijn, dronken zijn, De Bo (1873)).

    vergelijk honderdduizend, zo zat als ~ man

    varianten bij pottoe

    “Ge moet weten: van de stress had ik al een hele dag pinten gedronken en ik was zo zat als een patat.”(Sergio Quisquater, hln.be 25-04-2025)

    Ik ben zo zat als een patat! Die 5 laatste trappisten waren er te veel aan!

    Drie uur na datum kwam em binnen, zo zat als ne patat!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (21 Jun 2025 22:32)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Jan 2015

    👍
    439

    #2400 08 January 2015: zaal

    zaal
    (de ~ (v./m.), en)

    zadel van een fiets, brommer, …

    Van Dale 2016 online: verouderd

    zie ook verzamellemma wegcode

    zie ook fietszaal

    Mijn zaal staat te hoog.

    9 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door koarebleumke (09 Aug 2021 04:18)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Jan 2015

    👍
    686

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.