Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1181 29 March 2022: dactylo

    dactylo
    (zn., m.-v., ~'s)

    typist(e)

    vnw

    sinds de pc overal ingang gevonden heeft verouderd?

    Van Dale 1995 (gewestelijk)
    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, verouderd

    Zij was dactylo in een groot bedrijf, maar met de komst van de computer is ze buitengevlogen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Mar 2022 06:15)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Mar 2022

    👍
    334

    #1182 28 March 2022: kost en inwoon

    kost en inwoon
    (begrip)

    eten en onderdak

    NL: kost en inwoning

    vnw

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands: voeding en huisvesting

    vgl. inwoon

    Ik ben een maand lang babysitter geweest bij een familie aan zee, voor kost en inwoon.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Jan 2023 09:34)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Mar 2022

    👍
    437

    #1183 27 March 2022: decumul

    decumul
    (zn. m., ~s)

    het ongedaan maken van cumul, het decumuleren

    Van Dale 1995: (Belg.) het ongedaan maken van samenvoeging van inkomsten m.b.t. belastingen

    De politiekers zouden eens echt werk moeten maken van de decumul, te beginnen met hun eigen.

    Te lezen op fisconetplus van onze federale overheid:
    ‘In het nieuwe stelsel van de volledige decumul van de inkomsten van de echtgenoten (gehuwden of wettelijke samenwonenden), dat van toepassing is vanaf aj. 2005 (inkomsten van het jaar 2004), wordt bij de vaststelling van het totale netto-inkomen van elke echtgenoot rekening gehouden met de volgende inkomsten en dit overeenkomstig art.127 WIB 92, zoals vervangen door art. 20, W 10.8.2001 houdende hervorming van de personenbelasting.’

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Mar 2022 10:49)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Mar 2022

    👍
    336

    #1184 26 March 2022: volk

    volk
    (zn. o.)

    bezoek, visite

    Uitdrukkingen:
    volk hebben: bezoek hebben
    met volk zitten: met bezoek zitten
    volk krijgen: bezoek verwachten

    Ik zal morgen wel langs de Jean gaan, hij zit met volk vanavond.

    Kunt ge morgen eens terugbellen, ik heb volk op ’t moment.

    Ik moet nog gaan koken want ik krijg volk vanavond.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 04:36)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Mar 2022

    👍
    345

    #1185 25 March 2022: couche

    couche
    (de ~ (v.), ~n/s)

    verflaag
    → Fr. la couche (= de laag)

    ook fig.

    vnw:
    -een couche verf: een laag verf
    -een deur drie couchen geven: drie keer overschilderen

    zie ook koerske, een ~ verf

    Na twee couches witte verf zien we de vorige kleur nog doorschijnen. We zullen er nog een derde couche op moeten zetten.

    Alexander De Croo: Zoals dat gaat heeft intussen het gros van mijn Ronsese jeugdherinneringen een romantische ‘couche’ gekregen.

    demorgen.be: CD&V-fractieleider Koen Van den Heuvel trad Somers bij en deed er nadien nog een ‘couche’ bovenop.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Feb 2022 06:55)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Mar 2022

    👍
    496

    #1186 24 March 2022: cornichon

    cornichon
    (de ~ (m.), ~s)

    augurk

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal <Frans: (1847) = lett. hoorntje
    DS2015 geen standaardtaal

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Gherkin1

    Een cornichon in schijven op een dikke boterham met roomboter en kaas is een lekker tussendoortje.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Prade (08 May 2025 20:42)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Mar 2022

    👍
    324

    #1187 23 March 2022: corbillard

    corbillard
    (de ~ (m.), ~s)

    lijkwagen

    vnw

    zie een corbillard heeft genen trekhaak

    De corbillard hing af van de bloemen.

    Het Belgische team loopt er bij alsof het achter een corbillard aan sloft. Innige deelneming. (demorgen.be)

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Feb 2022 07:53)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Mar 2022

    👍
    431

    #1188 22 March 2022: uitbollen

    uitbollen
    (ww. bolde uit, is uitgebold)

    het rustiger aandoen, langzaam afbouwen

    vnw: (fig.) zijn werk afronden en tot rust komen, het aan het einde van je carrière rustig aan doen

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen afbouwen

    DS2015 standaardtaal

    zie ook uitbolscenario

    Als ik 64 jaar word, zei hij, ga ik uitbollen. Dan heb ik nog één jaartje te gaan. Een uitboljob zou welkom zijn.

    Onze huidige/vorige huisarts is een man en ik ben daar heel content van. (…) Hij is aan het uitbollen en sinds een klein jaar zijn 2 familieleden van mij huisarts geworden. (beyondgaming.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Jun 2025 07:23)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Mar 2022

    👍
    374

    #1189 21 March 2022: contacteren

    contacteren
    (ww. contacteerde, heeft gecontacteerd)

    contact opnemen

    is standaardtaal in België

    DS2015 standaardtaal

    vgl. contactname

    Ik zal mijn vriend eens contacteren, die kan wel iets voor u regelen.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Feb 2022 08:47)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Mar 2022

    👍
    513

    #1190 20 March 2022: keukenrobot

    keukenrobot
    (zn. m., ~ten)

    multifunctionele machine om te mixen, kloppen, … voor in de keuken

    vnw

    SN-NL: keukenmachine

    Van Dale online: voorlopig toegevoegd in 2010
    1. algemeen Belgisch-Nederlands keukenmachine
    Van Dale 2015 online: BE

    DS2015 standaardtaal

    Zo’n keukenrobot in huis is wel gemakkelijk. Ge kunt ermee mixen, opkloppen, snijden, blenden,… Alleen hebt ge er veel afwas aan.

    Sommige mannen kopen ne keukenrobot, een afwasmachien, ne radio en een opblaaspop. Andere mannen trouwen. (Een ietwat belegen flauwe mop.)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Mar 2023 13:25)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Mar 2022

    👍
    298

    #1191 19 March 2022: opstoot

    opstoot
    (de ~ (m.) ~stoten)

    opflakkering, opleving, opkomst
    Wordt veelvuldig gebruikt in de medische wereld.

    vnw: uitbarsting, snelle toename: een opstoot van varkenspest

    Van Dale 2018: BE snel­le en plot­se­lin­ge toe­na­me of ver­ho­ging
    DS2015: standaardtaal

    Wazig zicht, prikkelingen in de voeten, onstabiele gang… Is het een opstoot of enkel maar een verandering van de symptomen? (Medipedia.be)

    Opstoten van kortademigheid vereisen bovendien extra aandacht. (Wat is COPD)

    Een MS-opstoot wordt gedefinieerd door het verschijnen van nieuwe neurologische symptomen of het verergeren van vroegere symptomen gedurende een periode van meer dan 24 uur en los van een infectie (griep, gastro-enteritis…).
    Als de opstoot betrekkelijk mild en kort is, zal je arts misschien niet ingrijpen. (www.ms-vlaanderen.be)

    De opkomst van dubbele camera’s in smartphones en tablets en de bijhorende foto-apps stimuleren die opstoot van ‘zelfjes’ nog. (HLN.be)

    De weerman voorspelt een korte maar scherpe opstoot van het winterweer: een z.g. winterprik.

    Het resultaat is een virtuele wereld die wel degelijk uiterst nefaste gevolgen produceert in de echte wereld: namelijk een opstoot van racisme op de internetfora en mogelijks nog eens de bevestiging bij velen “dat het nooit goed komt met die moslims”. Bovendien leidt het ook tot een politiek debat in het Vlaams parlement. (dewereldmorgen.be)

    Van binnen een opstoot van verlangen om haar te voelen, om dicht tegen haar aan te kruipen, weg te zinken in de plooien en de zachtheid van haar lichaam. (peut-schrijf.blogspot.be)

    Een opstoot van angst doet mijn gat toenijpen (zijn gat toenijpen)…

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Jul 2024 07:17)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Mar 2022

    👍
    355

    #1192 18 March 2022: kinderhand, onschuldige ~

    kinderhand, onschuldige ~
    (uitdr.)

    onpartijdig persoon, onschuldige hand

    Een onschuldige kinderhand trekt uit de inzendingen drie winnaars.

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Feb 2022 06:34)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Mar 2022

    👍
    352

    #1193 17 March 2022: culpabiliseren

    culpabiliseren
    (ww., culpabiliseerde, geculpabiliseerd)

    in een kwaad daglicht stellen, iemand van iets de schuld geven

    Opm: een schuldgevoel geven, zich schuldig doen voelen is wel SN-betekenis van culpabiliseren

    syn.: beschuldigen
    antoniem: deculpabiliseren
    zn.: het culpabiliseren
    afl.: culpabilisering

    Van Dale online: Alg.Belg.-Ned.
    Van Dale online 2020: BE
    DS2015 standaardtaal
    Typisch Vlaams: 5 leeuwen

    vgl. culpabilisering, culpabilisatie

    Een tolfheffing invoeren is complete onzin en slecht voor onze economie. De automobilisten culpabiliseren heeft evenmin zin. We moeten een degelijk alternatief aanbieden, namelijk een uitgebreid metronetwerk.

    demorgen.be: Veel Antwerpse voetgangers en fietsers voelen zich geviseerd en geculpabiliseerd door de campagne en wijzen er op sociale media veelvuldig op dat zij niet de schuld zijn van de verkeersongeveiligheid in de stad.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Mar 2022 13:51)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Mar 2022

    👍
    291

    #1194 16 March 2022: heraanleggen

    heraanleggen
    (ww. heraanlegde, heraangelegd)

    terug aanleggen, anders indelen, vernieuwen, van een straat, plein, tuin, enz.

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 7

    zn. heraanleg (zelden: heraanlegging)

    zie ook: her-

    Ze gaan de straat heraanleggen, met meer bomen en minder parkeerplaatsen.

    Het plein is eindelijk heraangelegd. De heraanleg heeft zes maanden geduurd.

    Op de heraangelegde baan is het fietspad veel breder.

    Markt Kruishoutem wordt heraangelegd (vrt.be)

    “De aannemer die in 2016 de Ninoofsesteenweg (N28) in Pepingen volledig heraanlegde, moet volgende week opnieuw aan de slag omdat er …” (hln.be 26 okt. 2018)

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Feb 2022 09:08)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Mar 2022

    👍
    348

    #1195 15 March 2022: filterblokkade

    filterblokkade
    (z.nw. de ~ (v) ~s)

    versperring bij controle door politie of staking waarbij druppelsgewijs of selectief een voer- of vaartuig of een persoon wordt doorgelaten

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5

    Het is haast onmogelijk om de Europese binnengrenzen voor terroristen te sluiten. Het vraagt in elk geval eindeloos veel meer controles dan de filterblokkades van vandaag op snelwegen, hier en daar. Die veroorzaken lange wachtrijen, veel tijd- en geldverlies voor vrachtwagens en ellende voor grensarbeiders. (Waar is Europa? – Hendrik Vos)

    De binnenschippers hebben het akkoord dat de vertegenwoordigers van de sector en de overheid gisteravond hebben bereikt, unaniem goedgekeurd. Daarmee komt een einde aan de filterblokkades aan de sluizen in Evergem, Merelbeke en aan het Straatsburgdok. (deredactie.be)

    Tussen 6.30 en 10.30 uur wierpen ze een filterblokkade op, maar werkwilligen werd de toegang tot de gebouwen niet ontzegd. (knack.be)

    De federale en Brusselse politie voeren al sinds deze ochtend filterblokkades uit rond Brussel. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (20 Jun 2025 22:41)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Mar 2022

    👍
    205

    #1196 14 March 2022: congé payé

    congé payé
    (zn. m. congé payés)

    deze Franse benaming werd vroeger meestal gebruikt voor verlof, betaald ~

    zie ook congé

    “Congé Payé: de geschiedenis van het kusttoerisme.” (kusterfgoed.be 13 mrt 2020)

    “Uw congé payé in 8 hamvragen by Jobs & Careers CV” (issuu.com 29 jun. 2011)

    " … aangevuld met overheidsbijdragen, betalen we allen mee aan de congé payé." ( abvvmetaal.be 5 jul. 2019)

    “Prima hotel voor congé-payés
    Dit hotel kan voldoen voor middelmatige budgetten maar met het tarief van VIP-selection voelen wij ons opgelicht.” (tripadvisor.be 2013)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Feb 2022 09:34)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Mar 2022

    👍
    14

    #1197 13 March 2022: concordaat

    concordaat
    (het ~, -daten)

    gerechtelijk akkoord

    NL kent “concordaat” in de betekenis “verdrag met de paus”

    herkomst: Belgisch-Frans, concordat <Frans, concordat, gesch.,verdrag van een staat met het Vaticaan.

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    De in grote financiële moeilijkheden verkerende chartermaatschappij Sobelair zal hoogstwaarschijnlijk maandag het concordaat aanvragen.

    Bedrijf onder concordaat.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door nthn (14 Mar 2022 19:51)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Mar 2022

    👍
    383

    #1198 12 March 2022: pensenkermis

    pensenkermis
    (zn. v./m., ~kermissen)

    oorspronkelijk feest n.a.v. het slachten van een varken,
    nu volksfeest, dikkels door verenigingen georganiseerd, meestal met barbecue-achtige toestanden.

    Zie ook: beuling

    vnw: pensenkermis, penskermis (de, -sen): smulpartij, eetfestijn

    VD (95): penskermis: (gewestelijk)
    VD online: pensenkermis

    De chiro organiseert een pensenkermis, ze hebben 50 kilo bloedworst voorzien. Hopelijk komen ze toe.

    Is het rechtvaardig dat palliatieve initiatieven zoals bepaalde dagcentra nog altijd pensenkermissen moeten organiseren om rond te komen, terwijl het zinloos toepassen van peperdure medische technieken vaak probleemloos wordt terugbetaald? (demorgen.be)

    “Misschien moeten ze ne pensenkermis “Red den Iendracht” organiseren?" (fcvdendereh.be)

    “Ik wil majorettes, fanfares, ne pensenkermis en vuurwerk als toetje.” (mechelenblogt.be)

    Voor de naaste familie was het de zondag na het slachten. “penskermis”, met vers vlees en een oven zelfgebakken vlaai op het menu. (heemkunde-nieuwerkerken.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Oct 2024 09:41)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Mar 2022

    👍
    291

    #1199 11 March 2022: discobar

    discobar
    (zn. v.; ~ s)

    geluidsinstallatie van een DJ

    VD2015 online: BE

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 7

    opm: discobar als synoniem voor discotheek is wel SN volgens VD2015

    Niet duidelijk is of discobar in de betekenis van het geheel DJ + installatie VL of SN is. (bv. Discobar Galaxie is een dj-collectief uit de Belgische stad Leuven.)

    Zaki heeft jarenang achter de discobar gestaan.

    In Genk is Jozef Stultjens, beter gekend als Joe Berluck, overleden. Berluck werd bekend als de discjockey met de zwoele stem en hij bedacht ook zelf de discobar. Hij werd 91 jaar oud. (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Feb 2022 11:59)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Mar 2022

    👍
    232

    #1200 10 March 2022: bergkot

    bergkot
    (zn. o.; ~en of ~ten)

    berghok, berging, bergingskot

    zie ook lijst bij koterij

    Op het gelijkvloers is een bergruimte van waaruit je naar de koer/tuin kunt, waar nog een bergkot is. (zimmo.be)

    In het bergkot staat mijn Telenet router, in de kamer een TP-Link Archer C7 en in de living een ASUS RT-AC88U. (netweters.be)

    De buitendeuren van de jongens-wc, de toog en het bergkot zijn langs beide kanten ontdaan van plakkers, geschuurd en gekuist. (farmavub.be)

    Misschien vreemd om stil te staan bij een ‘bergkot’ voor het werkgerei van grafdelvers en de onderhoudsploeg van het kerkhof. (randkrant.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (09 Aug 2021 03:33)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Mar 2022

    👍
    61

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.