Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
vrouwleijke coiffeur, kapster
’k Wilde nooit naar de coiffeuse en mijn moeder moest ook van mijn coiffure afblijven. (De maand van Marie: vier vrouwen – Luuk Gruwez)
En mijn coiffeuse was jaloers. Maar intussen was het urenlang aanschuiven, tot in Rumst, daar waar het sprookjesdecor ver zoek was. (standaard.be)
kapsel
ook coiffure
< Frans: la coiffure
Woordenboek der Nederlandsche Taal: COËFFURE, znw. vr., mv. -s.
Het frans coiffure `kapsel; hoofdbedekking’ (1694, in de verb. coiffure à boucles c. 1500), naast ouder coeffeure (voor 1528); zoo ook engels coiffure (voor 1631), incidenteel duits coiffure (begin 19de e.). Gelet op de data in de etymologische woordenboeken moet frans coiffure ouder zijn dan 1694. Eertijds ook in den vorm coëffure, een vorm die correspondeert met den ouderen vorm in het frans.
zie ook coiffeersel, coiffeur, coifferen
Een nief coiffuur
De coiffeuse heeft een nieuw coupe geknipt. Wat vindt ge van mijn coiffuur?
’k Wilde nooit naar de coiffeuse en mijn moeder moest ook van mijn coiffure afblijven.(De maand van Marie: vier vrouwen – Luuk Gruwez)
kapsel
ook coiffure
< Frans: la coiffure
Woordenboek der Nederlandsche Taal: COËFFURE, znw. vr., mv. -s.
Het frans coiffure `kapsel; hoofdbedekking’ (1694, in de verb. coiffure à boucles c. 1500), naast ouder coeffeure (voor 1528); zoo ook engels coiffure (voor 1631), incidenteel duits coiffure (begin 19de e.). Gelet op de data in de etymologische woordenboeken moet frans coiffure ouder zijn dan 1694. Eertijds ook in den vorm coëffure, een vorm die correspondeert met den ouderen vorm in het frans.
zie ook coiffeersel, coiffeur, coifferen
Een nief coiffuur
De coiffeuse heeft een nieuw coupe geknipt. Wat vindt ge van mijn coiffuur?
’k Wilde nooit naar de coiffeuse en mijn moeder moest ook van mijn coiffure afblijven.(De maand van Marie: vier vrouwen – Luuk Gruwez)
kapsel
ook coiffure
< Frans: la coiffure
Woordenboek der Nederlandsche Taal: COËFFURE, znw. vr., mv. -s.
Het frans coiffure `kapsel; hoofdbedekking’ (1694, in de verb. coiffure à boucles c. 1500), naast ouder coeffeure (voor 1528); zoo ook engels coiffure (voor 1631), incidenteel duits coiffure (begin 19de e.). Gelet op de data in de etymologische woordenboeken moet frans coiffure ouder zijn dan 1694. Eertijds ook in den vorm coëffure, een vorm die correspondeert met den ouderen vorm in het frans.
zie ook coiffeersel, coiffeur, coifferen
Een nief coiffuur
De coiffeuse heeft een nieuw coupe geknipt. Wat vindt ge van mijn coiffuur?
de wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel
zie ook expo, den Expo (Expo, de(n) ~)
De wereldtentoonstelling van 1958 werd gehouden in de Belgische hoofdstad Brussel onder de naam Expo 58. Ze vond plaats van 17 april tot 19 oktober 1958 op de Heizel. (wikipdia)
Het paviljoen is een representatieve exponent van de vooruitgangsgedachte die door de expo 58 werd uitgedragen. (inventaris.onroerenderfgoed.be)
de wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel
zie ook expo, expo 58, wereldexpo; expojaar, expobrood
Klik op de afbeelding
.jpg)
Het Atomium staat er nog van de Expo.
Brusselnieuws.be: Ooit traden rasartiesten als Benny Goodman en Duke Ellington op in het Amerikaans Theater. We schrijven de zomer van 1958, toen het theater een van de trekpleisters was van het Amerikaanse paviljoen op de Expo.
“Lambik, van nu af spreken wij beschaafd Nederlands en daarom wil ik voortaan Sidonia heten”
Een analyse van intralinguale vertalingen van Suske en Wiske-albums (1958-1998)
Masterproef aangeboden door Liesbeth VICCA tot het behalen van de graad van Master in het vertalen Duits-Spaans
Promotor: Elke BREMS Academiejaar 2016 – 2017
Interessante studie over de taal in de strips van Suske en Wiske in Vlaanderen (Belgisch-Nederlands), Nederland (Noord-Nederlands) en het Standaard Nederlands.
Dit lemma wordt als verwijslemma gebruikt bij woorden of uitdrukkingen die in de strip als Vlaams beschouwd worden. Zie voorbeelden lemma’s of reacties: ajuin (scheldwoord); goesting; miljaar; vent; verwittigen; weeral; zaag, een ~ spannen; ziekenkas.
Verder hieronder enkele vermeldenswaardige passages van de tekst.
“Peter Van Gucht, de huidige scenarist van Suske en Wiske, lijkt zowel qua inhoud als qua taal geen immense veranderingen door te willen voeren (…). (Hij) laat de stripfiguren Standaardnederlands spreken, omdat dat volgens hem perfect past in de opvoedende taak die de strips van Suske en Wiske hebben”
“In de Vlaamse strip drinkt Lambik ‘gin’, maar in de Standaardnederlandse uitgave drinkt hij ‘jenever’.
Figuur 23. Gin wordt jenever (De geverniste zeerovers, p. 21). Een klein beetje kennis van de geschiedenis en van jenever kan de vertaling van het CSE (Cultureel Specifieke Elementen, GG) verklaren. Jenever is een Nederlandse drank.”
“Ten slotte is er in dit prentje een wijziging aan de onomatopee doorgevoerd. ‘Ploup’ in de Vlaamse strip wordt ‘Plop’ in de Standaardnederlandse versie.”
“Realia worden (in de standaardtalige uitgave, GG), net zoals de woordenschat en grammatica, aangepast naar de norm van het Noorden.”
“De vertalingen van realia in De duistere diamant tonen dat de Standaardnederlandse versie de Noord-Nederlandse norm volgt. In Figuur 47 past de vertaler een culturele adaptatie toe op het Vlaamse CSE ’50 fr.’. In de Noord-Nederlandse uitgave wordt er van ‘een rijksdaalder’ gesproken. De Standaardnederlandse versie behoudt de Noord-Nederlandse aanpassing.”
“Lambik, van nu af spreken wij beschaafd Nederlands en daarom wil ik voortaan Sidonia heten”
Een analyse van intralinguale vertalingen van Suske en Wiske-albums (1958-1998)
Masterproef aangeboden door Liesbeth VICCA tot het behalen van de graad van Master in het vertalen Duits-Spaans
Promotor: Elke BREMS Academiejaar 2016 – 2017
Interessante studie over de taal in de strips van Suske en Wiske in Vlaanderen (Belgisch-Nederlands), Nederland (Noord-Nederlands) en het Standaard Nederlands.
Dit lemma wordt als verwijslemma gebruikt bij woorden of uitdrukkingen die in de strip als Vlaams beschouwd worden. Zie voorbeelden lemma’s of reacties: ajuin (scheldwoord); goesting; miljaar; vent; verwittigen; weeral; zaag, een ~ spannen; ziekenkas.
Verder hieronder enkele vermeldenswaardige passages van de tekst.
“Peter Van Gucht, de huidige scenarist van Suske en Wiske, lijkt zowel qua inhoud als qua taal geen immense veranderingen door te willen voeren (…). (Hij) laat de stripfiguren Standaardnederlands spreken, omdat dat volgens hem perfect past in de opvoedende taak die de strips van Suske en Wiske hebben”
“In de Vlaamse strip drinkt Lambik ‘gin’, maar in de Standaardnederlandse uitgave drinkt hij ‘jenever’.
Figuur 23. Gin wordt jenever (De geverniste zeerovers, p. 21). Een klein beetje kennis van de geschiedenis en van jenever kan de vertaling van het CSE (Cultureel Specifieke Elementen, GG) verklaren. Jenever is een Nederlandse drank.”
“Ten slotte is er in dit prentje een wijziging aan de onomatopee doorgevoerd. ‘Ploup’ in de Vlaamse strip wordt ‘Plop’ in de Standaardnederlandse versie.”
“Realia worden (in de standaardtalige uitgave, GG), net zoals de woordenschat en grammatica, aangepast naar de norm van het Noorden.”
lomp, plomp, onhandig
ook: stevig en sterk
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In sommige zuidnederlandse dialecten voor: groot en grof, plomp.
Lombaardsche schoenen, Joos (1900-1904).
Ze hee’ ne’ lombaardsche gank, Cornelissen-Vervliet.
“Zoiets loembaars heb ik nog nooit aangehad!” zei toen hij voor het eerst soldatenschoenen droeg.
“loembaars: niet elegant” Niels dialectwoordenboek (http://www.fotoniel.be/archief/pdf_niel_echo_07/niel_echo3_07.pdf)
“In Vlaams dialekt betekent overigens de naam “Loembaars” stevig en fors. "(https://luiksevechter.weebly.com/brugse-vechter.html)
fluitje
zie ook schuifelet, schuflet, schuiferling
Woordenboek der Nederlandsche Taal: schuifeling, fluitje, in West-Vlaanderen. (”De moordenaar stak het schuifeling en seffens verschenen er drie mannen uit den bosch”, De Bo 1873; ”Hij dorst zijn schuifeling niet bekijken nog”, Stijn Streuvels, Doodendans.
De schuifeling is opgeborgen in een doosje en ligt nu in de schuif.
in het zand wentelen, ploeteren
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij plodden:
waarschijnlijk identiek met engels plod, hoewel de betekenis daarvan eenigszins afwijkt. Klanknabootsing, nauw verwant met Plodderen; men mag daarom wel aannemen dat de oudste opvatting is geweest ploeteren, plassen.
De kiekes liggen te plodderen in het zand.
- ribfluweel, geribd fluweel
- corduroy
Woordenboek der Nederlandsche Taal: velours: In Zuid-Nederland reeds eerder ontleend in de vormen floes en floer ”fluweel”, doch meestal floers geschreven. Hiernaast, door hernieuwd contact met het franse woord, in Zuid-Nederland ook veloers (De la Porte (1659)), en de afleiding veloeren
Klik op de afbeelding
Zij heeft een vestje in ribbelfloer gekocht en het staat haar heel schoon.
- ribfluweel, geribd fluweel
- corduroy
Woordenboek der Nederlandsche Taal: velours: In Zuid-Nederland reeds eerder ontleend in de vormen floes en floer ”fluweel”, doch meestal floers geschreven. Hiernaast, door hernieuwd contact met het franse woord, in Zuid-Nederland ook veloers (De la Porte 1659)), en de afleiding veloeren
Klik op de afbeelding
Zij heeft een vestje in ribbelfloer gekocht en het staat haar heel schoon.
veel lawaai en geen resultaat
veel geblaat en weinig wol
DS2015 standaardtaal
tscheldt.be: Dikbetaalde beroepspolitici. Onverstoorbare kwebbeltantes. Wereldvreemd tot en met. Veel gekakel, weinig eieren.
Moeiteloos en zonder ook maar een keer een beroep te moeten doen op Patrick Dewael leidde de Kamervoorzitter de discussie. Ik zag Siegfried Bracke naar mij pinken. Veel gekakel en weinig eieren, zag ik hem denken. (deredactie.be)
Filip Dewinter: Wat er zich in het koninklijk paleis afspeelt, daar heb ik het raden naar. Maar ik ben er zeker van dat, als Bart De Wever zijn tanden had laten zien, hij wel de leiding had kunnen nemen. Jammer genoeg is er veel gekakel, maar weinig eieren. (clint.be)
‘Kakelt gij maar, de kiekens zullen wel eieren leggen’ zei mijn moeder soms als 1 van de geburen kwam roddelen. (Kempen)
De buitenste vorm aan de kloon geven met het krammes of verkrammes.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: verkrammen: Van krammen met ver-: met het krammes bewerken (zie van Bakel, Klompenm. (1958)). In het Waasland, Ze.-Vl. en Brab. Volk en T. 7, 19 (1894)
Nadat de klamp in het ruwe blok hout werd aangebracht, gaat men hem verkrammen.
Na het verkrammen volgt het in model snijden van de blok.
zie goezie
Het putten is voor de klonenmaker het moeilijkste gedeelte.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: putten: In de klompenmakerij.
Een stuk hout uithollen met een hollen beitel, zoodat een klomp ontstaat. In Zuid-Nederland.
Putten (in de blokmakerij). De bewerking wordt verricht met de goezie, Volk en Taal (1894).
Putten, Met de goes bewerken (bij blokmakers), Cornelissen-Vervliet.
De verkramde (verkrammen) blokken hout worden bewerkt met een goes om de holtes te maken.
zie goezie
Het putten is voor de klonenmaker het moeilijkste gedeelte.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: putten: In de klompenmakerij.
Een stuk hout uithollen met een hollen beitel, zoodat een klomp ontstaat. In Zuid-Nederland.
Putten (in de blokmakerij). De bewerking wordt verricht met de goezie, Volk en Taal 7, 20 (1894).
Putten, Met de goes bewerken (bij blokmakers), Cornelissen-Vervliet.
De verkramde (verkrammen) blokken hout worden bewerkt met een goes om de holtes te maken.
holle beitel, slagguts of dopbeitel
Woordenboek der Nederlandsche Taal: putten: gereedschap in de klompenmakerij.
Een stuk hout uithollen met een hollen beitel, zoodat een klomp ontstaat. In Z.-Nederl.
Putten (in de blokmakerij). De bewerking wordt verricht met de goezie, Volk en Taal 7, 20 (1894).
Putten, Met de goes bewerken (bij blokmakers), Cornelissen-Vervliet.
Om de eerste aanzet voor een passende holte te maken gebruikt de blokmaker een goezie.
Willen wordt vervoegd als volgt:
ik wil (wul)
gij wilt (wult)
hij/zij/het wilt (wult)
wijlie willen (wullen)
gijlie wilt (wult)
zijlie willen (wullen)
Er zijn zeer veel uitspraakvariaties mogelijk.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: De analogische vorm (hij) wilt, die in het Middelnederlands voor Brabant geattesteerd is, wordt, naast (hij) wil, tamelijk frequent aangetroffen in de 16de en de eerste helft van de 17de e., en is thans gewestelijk nog gewoon in Vlaams-België en Nederlands-Limburg.
taaladvies.net: In sommige delen van het taalgebied wordt de t in de spreektaal toegevoegd bij de derde persoon enkelvoud van willen: hij wilt. Deze vorm is geen standaardtaal.
Het wilt maar niet regenen, alles gaat kapot van de droogte.
Britse prins wilt geen protocol meer: “Noem me gewoon Harry” (hln.be 26 februari 2020)
Willen wordt vervoegd als volgt:
ik wil (wul)
gij wilt (wult)
hij/zij/het wilt (wult)
wijlie willen (wullen)
gijlie wilt (wult)
zijlie willen (wullen)
Er zijn zeer veel uitspraakvariaties mogelijk.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: De analogische vorm (hij) wilt, die in het Middelnederlands voor Brabant geattesteerd is, wordt, naast (hij) wil, tamelijk frequent aangetroffen in de 16de en de eerste helft van de 17de e., en is thans gewestelijk nog gewoon in Vlaams-België en Nederlands-Limburg.
taaladvies.net: In sommige delen van het taalgebied wordt de t in de spreektaal toegevoegd bij de derde persoon enkelvoud van willen: hij wilt. Deze vorm is geen standaardtaal.
Het wilt maar niet regenen, alles gaat kapot van de droogte.
“Britse prins wilt geen protocol meer: “Noem me gewoon Harry”
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
