Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
in tijdsaanduiding: verwijzing naar 9 uur
andere regio’s?
zie ook achter, tien ~ drie, enen, tweeën, drieën, vieren, vijven, zessen, zevenen, achten, tienen, elven, twaalven
Het is drie voor de negenen.
Het is twintig na de negenen.
Laat ons afspreken tegen de negenen aan den inkom.
Hij kwam rond de negenen aan.
windje, prot
Jan laat een scheet.
rolmops
in het Meetjesland, de provincie Antwerpen
Van Dale:
rolmops: opgerolde halve haringen, in kruidenazijn gemarineerd
pekelharing: vers gekaakte haring, die in lagen met zout in tonnen wordt gepakt en dan enige tijd in de pekel blijft liggen, zoute haring
Een boterham met pekelharing eten.
ook SDF (m. meerv. SDF)
dakloze, straatbewoner
< Frans: afkorting van Sans Domicile Fixe (= zonder vaste verblijfplaats)
“Ik wilde weten hoe dat voelt, leven op straat. Je kostje bij elkaar bedelen met een koffiebekertje, aanschuiven in gaarkeukens voor SDF’ers.” (Humo.be)
zuidelijk
Het woord is standaardtaal in België en heeft een specifiekere betekenis dan zuidelijk. Zuiders verwijst naar een sfeer, een temperament of een mentaliteit die aan het zuiden of de zuiderlingen eigen is.
In Nederland wordt haast uitsluitend het woord zuidelijk gebruikt, ook als een bepaalde sfeer of mentaliteit bedoeld wordt.
Van Dale 2016 online: BE
De regio geniet van een zuiders klimaat.
“Geef mij maar een zuiders sfeertje met cocktails en salsa dansende vrouwen in bikini. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
beladen met complexen
NL: onder de complexen zitten
Van Dale 2014: Belgisch-Nederlands
Is die gecomplexeerd of zo? Als er een vrouw aan ’t tafel zit, slaagt die compleet dicht.
Raymond vh Groenenwoud zingt:
Zij houdt van ikke
Ikke ben zeer vereerd
Sinds ik haar vast heb
Ben ik niet meer gecomplexeerd
Het herhalen van de prefix van een scheidbaar werkwoord:
afkomen, af iets ~ waarbij af voor van staat.
uitkomen, uit iets ~
van vandaan komen
…
Dat noemt met een verschrikkelijk (geïmporteerd?) woord: dubbelop. Voor taalverbeteraars is het zogezegd een taalfout.
Komt af die stoel af.
Kom af dat dak af! Ik zeg het niet meer, hé! (vrij naar Peter Koelewijn)
Komt uit die put uit!
Als ge onder dat afdak onderuit komt, kunt ge ginder de wolken zien.
Waar komt gij van vandaan?
Voor de taalverbeteraars een letterlijk voorbeeld van dubbelop: Wanneer zijt ge op dat idee opgekomen?
te lang gebraden vlees, uitgekaaid
< lor
Mijnen bufstek was spijtig genoeg helemaal uitgelord.
zie banque russe
Prov.Antwerpen, Vlaams Brabant en Limburg
Banken en hanengevechten worden nogal eens samen georganiseerd.
Frans leenwoord
spreektaal voor autobus, als openbaar vervoermiddel
Autocars zijn veel comfortabeler dan vroeger.
systeem van begunstiging, voortrekkerij
zie ook: affairisme
< Frans: favoritisme (m.)
Favoritisme komt in elke familie voor. Hoewel het absoluut ’not done’ is om dat toe te geven, hebben haast alle ouders een ’favorietje’ als het gezin meerdere kinderen telt. (fifytoo.be)
Ondernemers stortten zich nooit eerder met zoveel publieke wellust in partijpolitiek favoritisme (demorgen.be)
Van favoritisme naar legaliteit. De Belgische politieke drempel van ballingen.(Idesbald Goddeeris)
typisch gele, dikwijls voorgefrankeerde, antwoordkaart
Geraakt in onbruik.
Werd gebruikt in het pre-televoting tijdperk om te antwoorden of deel te nemen aan radio- en tv- spelletjes, in te schrijven op…
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
Vindt ge een Vlaams woord tof, stuurt dan een voldoende gefrankeerde gele briefkaart met vermelding van het woord naar Het Vlaams Woordenboek, Postbus 5839, 1000 Brussel.
De gele briefkaart bestaat nog (en je kan ze online bestellen) (vrt.be)
Er zo van balen of het zo erg vinden dat je kweet nie wa zou doen als tegenreactie.
Met al die regen tijdens mijn congé, je zou er een aap van in zijn kloten bijten!
Een jaarlijkse actie waarbij opgeroepen wordt gedurende de hele maand februari geen alcohol te drinken.
vgl Tournée Vinérale
De Stichting tegen Kanker en De Druglijn lanceren in februari de campagne Tournée Minérale. (https://www.tourneeminerale.be/nl/wat
Er worden speciaal ontworpen Tournée Minérale buttons verkocht, waarvan de opbrengst gaat naar Stichting tegen Kanker.
Bart De Wever over zijn Tournée Minerale: “Een alcoholprobleem had ik niet, maar ik dronk veel”. Ondertussen raakt hij al 5 jaar geen alcohol meer aan. (HLN.be)
Twee dagen Tournée Minerale: “Ik ben het al zat”…(HLN.be)
bilspleet, reet, voor
Zo een zwemslip die helemaal verdwijnt in je bruin dreef!
stroop om de mond smeren, aap-wat-heb-je-mooie-jongen spelen (met de bedoeling te bedriegen)
Frans filou (bedrieger, mooiprater)
vgl. finoeën
As dèè begint te filoeë, haad dan mêr z’n maole tau! (Als die met zijn mooie praatjes begint, hou dan maar je zakken gesloten!)
noordenwind, oostenwind, zuidenwind, westenwind
In andere samenstellingen laat SN (alleszins VD95) de -er uitgang wel toe: noorderlicht, noorderstorm, …
Uit Noorderwind van Will Tura: De noorderwind waait gierend om me heen. De noorderwind snijdt mij door merg en been … Als de wind, de gure noorderwind…
scheldwoord voor Duitser
Wikipedia: Mof is het scheldwoord voor een Duitser, dat vooral in het westen van Nederland en Vlaanderen gebruikt wordt.
< Duits: Muff: een scheldwoord voor een knorrepot, een mopperaar, iemand die onbeleefd, ongemanierd, niet spraakzaam is. Waarschijnlijk niet vroeger in gebruik gekomen dan de 16de E. (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
Het reeds in de middeleeuwen bekende scheldwoord, waarmede men te Aken een Keulenaar (Kölsche muff, De Jager, Freq.) en in Nederland een Duitscher pleegt aan te duiden. (Middelnederlandsch Woordenboek)
De moffen verloren den oorlog.
in de richting van
we gingen op huis affer, we gingen in de richting van ons huis
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
