Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
1. map, ringmap
2. slof sigaretten
Van Dale online: BE, niet algemeen
< Belgisch-Frans
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
vnw: een farde sigaretten: een slof sigaretten:
vgl. fardeblad
1) Aan ’t begin van elk schooljaar koop ik voor ieder vak een nieuwe farde.
De goed voorbereide Verhaegen heeft een dikke farde met verslagen van vergaderingen, brieven, mails, enzovoort meegebracht (standaard.be)
Hij heeft een immense farde, van één meter bij twee, waar het cultuurleven in Brussel vanaf begin jaren zeventig in samengevat zit. (standaard.be)
In dossiers van drugs- en mensenhandel of terrorisme tikt de klok en heb je geen tijd om onverwacht een hele farde met pv’s te lezen. (standaard.be)
2) Het is zeer gebruikelijk dat een winkelier zijn klant bij de aankoop van een farde sigaretten of een doos sigaren een gratis aansteker geeft. (dekamer.be)
snel, vlug
Wordt veel meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland
Ook in de geijke uitdr.: al rap = al vlug
vnw: in België vaak voor: snel, vlug, gauw of slim, pienter, schrander
wnt: Snel, vlug. In Zuid-Nederland nog algemeen in de volkstaal, in Noord-Nederland tegenwoordig alleen als literair woord.
DS2015 standaardtaal
zie ook als het hier nog lang gaat duren zal het hier rap gedaan zijn
Als dat hier niet rap uit de voeten is, dan sta ik niet in voor de gevolgen.
Hij kan rapper typen dan ik kan lezen.
Om ter rapst naar huis lopen?
Een nieuwe pc met scherm en printer dat kost toch al rap een paar honderd euro.
De Jean is nogal rap zat, na twee pintjes heeft em er al van.
demorgen.be: Bovendien verandert het territorium van IS in rap tempo.
> andere betekenis van rap
dikke knikker
wnt: bij bonket: ook bolket, bolleket.
Groote knikker, stuiter of bal van twee tot vier duim middellijn, oorspronkelijk zeker van been of ivoor, maar later ook van leem, glas, steen, albast, ijzer, lood, elastiek enz.
ook in Steenhuffel, Merelbeke, Gent
zie synoniemen van knikker bij marbel
Wilt ge die bolleket ni ruilen voor 5 marbels?
bijkans, bijna
zie bijkans
Nog een duwtje en we zijn er biekan.
doortrekker van de wc, waterspoeling van de wc
vnw:
•waterreservoir van wc, stortbak
•touw of ketting om deze door te trekken
zie ook: chassen, doorchassen, chassebak
Voor kinderen is het plezant om met de chasse te spelen en het water nutteloos te zien weglopen omdat hen dat zo fascineert.
dood zijn
Het had niet veel geschild of hij was deraan.
Belgische frank
Van Dale:
frank (dem; franken)
1 munteenheid in Zwitserland en een aantal Afrikaanse landen, tot 2002 in Frankrijk, België en Luxemburg
Een euro is ongeveer 40 frank.
> andere betekenis van frank
die
aanwijzend voornaamwoord voor mensen of zaken van het mannelijke geslacht
uitspraak: dien, diejèn
ook: dieën diejè, diene, dienen
Die, dat is ne knappe gast, Neeje, den dien is knapper.
De vuilbak, ge moet dien nog buiten zetten deze avond, morgen komen z’ em halen.
gerookte worst gevuld met varkenvlees en kruiden
< Frans cervelas < Ital. cervellato < Latijn cerebellum (hersenen) ofwel Latijn cervus (hert)- het ging dus oorspronkelijk over worst die uit hersenen of hertenvlees gemaakt werd
Van Dale 2018: cervela
< Frans cervelat
BE; informeel cervelaatworst
Koude cervela
Mag ik een gebakken cervela met mosterd?
“Ik heb eens vraagje ivm toxoplasmose, deze avond frietjes met ne koude cervela geten, had er toch zo goesting in hé!” (9maand.be/forum 20 nov. 2010)
ober, kelner
Van Dale 2018 BE; spreektaal
vrouwelijk: serveuse
zie ook garçonnen
Garçon! De rekening alstublieft!
Die baat op het Caraïbische eiland Dominica de Calibishie Lodges uit. ‘Orlando Blaam raakte bevriend met een garcon hier’, zegt Chris. (standaard.be)
technische keuring, autokeuring, keuring, controle, automobielinspectie, schouwing, autoinspectie, keuringscentrum
dikwijls afgekort tot controle
Vlaamse uitspraak: o·too·kon·trol
DS2015 standaardtaal;
DS2010 afgekeurd
zie ook autocontroleur
Nederland: APK: Algemene Periodieke Keuring
zie ook verzamellemma wegcode
Koop een nieuwe wagen, die moet niet naar de autocontrole!
verdieping, etage; bovenverdieping
vnw: verdieping, etage
DS2015 geen standaardtaal
< Waarom heet een verdieping niet een verhoging?
De oorsprong van de vreemde benaming voor een juist hoger gelegen vloer moet gezocht worden in de houten constructie van de zolder. Om deze lage ruimte direct onder de kap bruikbaarder te maken werd de houten vloer vanaf de Late Middeleeuwen lager aangebracht, oftewel ‘verdiept’, zodat men er kon staan: dit werd een zolder met verdiep genoemd. Door hieronder nogmaals een verdiepte vloer aan te leggen ontstond een zelfstandige etage.
In België wordt vaak het woord verdiep gebruikt. Het Nederlandse woord verdieping is mogelijk beïnvloed door vliering.
(Bron: Etymologisch woordenboek van het Nederlands, 2009.)
zie ook bovenverdiep, benedenverdiep, tussenverdiep, kelderverdiep, zolderverdiep
Het betreft een gemeubelde studio op het 5de verdiep met een inkomhal.
Op het verdiep bevinden zich nog 5 slaapkamers.
Ze bouwen daar een building met zeker 25 verdiepen.
Het technisch verdiep is evenmin in overeenstemming met die vergunning. (standaard.be)
Heel het gelijkvloers en het eerste verdiep werden doorzocht. De inbrekers stelden zich tevreden met enkele juwelen. (standaard.be)
frietpot, frietketel, friteuse, frituurpot
NL: frietpan
Zet de dampkap ook aan als ge de frituur aan zet, of het stinkt hier morgen nog naar frieten.
bezem
uitspraak in Brabant & prov. Antw.: böstel
uitspraak in Oost-Vlaanderen: bustel
Van Dale (algemeen Belgisch-Nederlands) bezem
zie ook schuurborstel, keerborstel, vaagbustel, spinborstel
uitdrukking: borstel, er met de grove ~ door gaan
borstel, nieuwe ~s keren goed
zie andere definitie van borstel
Het parket van de living ligt vol stof, ik pak even een borstel en kuis het op (opkuisen).
overdreven, vergezocht, onjuist voorgesteld, (dat is er) met de haren bij gesleept
DS2015 bij het haar/de haren getrokken: standaardtaal
< Frans: (c’est) tiré par les cheveux
zie ook: haar, bij het ~ getrokken zijn,
haar, bij zijn ~ getrokken
Dat de auto’s hier voortdurend tegen 120 voorbijrazen, is wat met de haren getrokken, maar het scheelt toch niet veel!
bowlen
We zijn gisteren gaan bowlingen.
En hoe was het? Hedde goe gebowlingd? Ge hebt u moeten inhouden of ge had alles gewonnen wat er te winnen viel zeker? ;)
Zij bowlingt al van haar 7 jaar en oefent 4 à 5 maal per week.(Zandhoven)
Hij bowlingt al meer dan tien jaar en heeft zelfs een speciale rolstoel. (nieuwsblad.be)
We gaan Bowlingen in Kinsport te Kinrooi.(bocholt-kaulille.landelijkegilden.be)
Vorig jaar had “Crescendo” de fanfare uitgenodigd om samen te gaan bowlingen.(www.ceciliakeerbergen.be)
Ik weet niet hoe dat het in hasselt zit maar hier in oostende is zondag nammidag toch alles open hoor en als … lol, eerste date gaan bowlingen! (9lives.be)
knikker, glazen bolletje, kinderspeelgoed
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Knikker, stuiter, in Vlaamsch België (De Bo (1873); Corn.-Vervl.); door vluchtige uitspraak ontstaan uit bonket, bol(le)ket.
zie ook marbel, laveur, schiethuif, bolleket, boemeket
klik op de afbeelding
Speelt gij liever met de ketten in het zand of op de stenen?
Kzen al men kette kwaait gerokt on mene maat.
(Ik ben al men knikkers verloren aan men vriend.)
> andere betekenissen van ket
kwaad zijn
zie ook colère
spellingvariant: koleirig
Hij was zo colèrig dat hij bijna geen asem meer had.
Klik op de afbeelding
Een boterham met poepsiroop.
“Luikse siroop roept wrange herinneringen op aan mijn legertijd. Elke morgen poepsiroop!” (forum.politics.be 3 jan. 2016)
zoenen en friemelen
Ze staan te smossen! :O
In Tom Lanoye’s toneelstuk “De Jossen” wordt er gesmost.
“En mijn lief die was het afgebold omdat die dacht dat ik aan het smossen was met iemand op het toilet.” (beyondgaming.be 27 jan. 2021)
< andere definitie van smossen
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
