Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
de scheiding in het het haar, aan de rechter- of linkerkant
of in het midden van het hoofd
De splette in ’t midden van zijn haar was altijd lijnrecht.
deur die uit een aantal met elkaar verbonden verticale lamellen bestaat en daardoor als een harmonica ingevouwen kan worden
deur die invouwbaar is, harmonicadeur, vouwdeur
ANW: vooral in België
vnw
Met een accordeondeur kunt ge ruimtes perfect afscheiden.
Wanneer de index (de prijzen van diensten en goederen) een bepaald niveau overschrijdt komt er een draaipunt: de spil, daarom spreekt men van spilindex. Dit betekent voor de publieke sector dat de wedden van de ambtenaren en de sociale uitkeringen automatisch worden verhoogd.
In de private sector kunnen de verschillende bedrijfstakken de lonen verhogen wanneer de spilindex is overschreden of de lonen periodiek verhogen.
vnw: (bnl.) gemiddelde prijsindex, die de aanpassing van lonen en sociale uitkeringen bepaalt
Uit wikipedia: De aanpassing van lonen aan de index wordt bij de overheid uitgevoerd in het geval een bepaalde grens bereikt wordt. Deze wordt de spilindex genoemd.
De spilindex is overschreden, de pensioenen gaan omhoog. Niet dat ge er rijker van wordt, in tegendeel.
vervangend loon, ± afgeleid inkomen
bv. pensioen, uitkering, …
vnw: (bnl.) uitkering die tijdelijk of definitief het inkomen vervangt
Van Dale 2020 online: BE
ook: vervangingsinkomsten
Zelfstandigen in hoofdberoep hebben recht op een vervangingsinkomen bij langdurige arbeidsongeschiktheid.
het regent heel hard, het regent oude wijven, geit, klein ~en regenen, regenen, oude wijven ~, strontregenen, strontregen
zie ook het weer
Ziet dat nu toch eens aan, het regent stront en ik moet daar met mijne velo door!
De Unie van Zelfstandige Ondernemers.
Het is een Belgische vereniging van ondernemers, kleine en middelgrote ondernemingen en vrije beroepen en situeert zich vooral in het Vlaams Gewest.
De UNIZO geeft opleidingen voor mensen die zelfstandig willen leren ondernemen.
zelfmoord plegen
SN: de hand aan zichzelf slaan
zie ook verdoen, zich ~
In 2012 hebben er 1114 personen de hand aan hun eigen geslagen.
Er zullen de komende jaren nog meer mensen zijn die de hand aan hun eigen slagen.
breiwol
zie ook: saai (sui), sedde, sajetten, sjette geven
Mijn moeder heeft een sjette boi gebreid.
Mijn moeder heeft een wollen trui gebreid.
pinten drinken
Mijn sport was gewichtheffen aan de toog.
een auto wassen
De chiromeisjes van Hoeselt carwashten van de week op de parking van de superette om hun kas te spijzen.
klaproos, papaver
wnt: Het eerste lid is vermoedelijk Kol: het sap van papavers is bedwelmend en dus geschikt voor bereiding van toovermiddelen.
“Collebloemen wassen in de bouwlanden ende corenvelden …: men vintse ooc wel tusschen de moescruyden, ende neffens de canten van de hoven”, Dodon. (ed. 1608).
Kollebloemen houden het ondanks de gifspuiterij uit.
“Botanische naam: Papaver
Nederlandse naam :Klaproos, kollebloem”
(http://www.vlaamszaadhuis.com/)
boomgaard
zie ook bogaard
Op den bogerd liggen nen hoop afgevallen appels.
geer, puntig toelopend aangezet stuk stof
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): Puntig toeloopend aangezet stuk stof. Gewest. in Zuid-Nederland.
Spieën in een godetrok
“Ik kan in die bloes niet meer in. Kunde gij der is spieën in zetten?” – “Zedde weer bijgekomen?”
> zie andere betekenis van spie
onder invloed zijn van geestverruimende middelen
“Zo stuiken dak dee vorig weekend”
(Vorig weekend was ik erg onder invloed.)
> zie andere betekenissen van stuiken
uitspraak in de provincie Antwerpen: /lefke/
de SN betekenis van lijfje is het bovenste deel van elk kledingstuk: bv. het lijfje van een kleed
zie synoniemen bij onderlijfje
Ik zweet mijn eigen kapot, mijn lijfke is kletsnat.
Een proper lijfke en een proper onderbroek liggen klaar. Ge kunt u gaan douchen.
-glas bier
-bierglas
vnw: pint, pintje
•(drink)glas
•glas bier, pilsje
Etymologiebank: In het Belgisch-Nederlands is pint(je) nog steeds het gewone woord voor een glas bier (meestal pils). (M. Philippa)
SN: Van Dale 2013 online: glas pils
in Vlaanderen toch meer specifiek toegepast:
1. een glas pils (meestal 1/4 l = 25cl of 1/3 l = 33 cl, resp. een klein of een grote pint)
2. het bierglas
3. het drinkglas
4. een al dan niet alcoholische drank (eventueel op café):
- Een pint zou me nu wel smaken.
- Gaan we in den Engel een pint drinken? (die pint kan dan gelijk wel bier of andere drank zijn)
- Hij heeft precies wat teveel pinten gedronken. (zat zijn)
zie ook pintje, pinten pakken
1. Een goeie cafébaas weet hoe hij zijn pinten moet tappen.
2. Een goeie cafébaas weet hoe hij zijn pinten moet spoelen.
2. Er is een actie bij Jupiler: Bij een bak krijgt ge gratis een pint.
3. Die saus lengt ge vervolgens aan met een pint water.
3. Vakantie – Stacaravan te koop: stacaravan merk nordstar caravan 9m op3.10 m voortent 9 m op2.70m , keukengerei, potten, pannen, borden, tassen, pinten,… (www.internetgazet.be)
4. Zijt ge gisteren weer pinten gaan drinken?
het is uit
Wordt meestal gebruikt in de betekenis van een relatie.
zie ook: afmaken
Ze waren strontverliefd op mekaar en nu is het af met haar vriend.
bord met reclame, informatie, berichten enz.
Wij leveren pancarten in alle formaten, al dan niet uitgekapt.
?Gekleefd op karton 2 mm of dubbele microgolf naargelang de toepassing.
?Steunvoet of staander achteraan mogelijk.
?Boorgaatjes bovenaan mogelijk, al dan niet met het totale ophangsysteem: ophangveren en plafondbuttons.
?Bedrukking in één tot zes kleuren plus vernis, recto of recto/verso.
voor kantoor bestemde elektronica, informaticatoepassingen voor op ‘het bureau’
Van Dale 2018 online: BE
zie bureautica
< Frans: bureautique
De werknemer kan zich bij ons herscholen in burotica, talen, telefonie of onthaaltechnieken. (mededeling VDAB)
Overzicht Opleidingen Bureautica. Excel; Access; Powerpoint; Outlook; Project; Visio; Sharepoint; Windows. Excel Basis (pctr.be)
1. ergens heel gerust over zijn
2. zeer vast slapen
zie ook: slapen, op zijn twee oren ~
vnw: op twee oren slapen: gerust, zonder zorgen zijn
DS2015 op beide oren slapen: standaardtaal
< Frans: dormir sur ses deux oreilles
1. Guy, ge moogt op uw twee oren slapen, dat komt dik in orde.
2. Die slaapt op zijn twee oren. Dan mag een bom er neffe ontploffen, dan hoort em het nog ni.
Julian Assange kan op beide oren slapen – De Standaard
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
