Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
voor de dag komen, uit z’n schulp kruipen: z’n verlegen, terughoudende of defensieve houding laten varen
vnw: uit zijn kot komen: uit de hoek komen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook verzamellemma koterij
Als ge vanavond nog nen date wilt, zult ge toch stillekes aan uit u kot mogen komen.
demorgen.be: De Westhoek vraagt Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) om uit zijn kot te komen en de diensten van het openbaar vervoer op het terrein te bekijken.
onverhard smal pad op den kouter
Woordenboek der Nederlandsche Taal: wegeling:
Van weg met -ling, waarbij -ling als verkleiningssuffix
Niet in Middelnederlandswoordenboek. Het woord werd inzonderheid, doch niet uitsluitend, in Vlaamse en Zeelandse bronnen aangetroffen.
Wegel, -ing, (Zuidnederlands) weg, Van Dale (1872)
“M. hield veel van bloemen en had er twee beddekens langs elken kant van den wegeling in het anders verwaarloosde hoveken aangelegd”, R. Loveling, November 18 (1874)
Van Dale online: gewestelijk, niet algemeen: weggetje, pad
We pakten het wegelingske achter onzen lochting om zo door den kouter naar bommama te wandelen.
cafétoog
Wie van achter den dis komt moet een tournee betalen.
> andere betekenis van dis
Besloten bijeenkomst van de Belgische ministers om de balans van inkomsten en uitgaven (de begroting) op te maken. Ook kortweg als ‘conclaaf’ aangeduid.
In NL wordt ’conclaaf alleen in religieuze betekenis gebruikt (Pausverkiezing in Rome) Al wordt wel grappend gezegd: “daar moeten we nog maar eens over in conclaaf”.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Op dag drie van het begrotingsconclaaf stond het luik rond de inkomsten op het programma. (VRTNWS)
In Het Conclaaf komen zeven politieke kopstukken samen om te debatteren en een weekend lang samen onder hetzelfde dak te verblijven. (VTM)
pezewever: gierigaard, vrek op alle gebied (verwarming uitsparen, delen van de woning supprimeren, verlichting minimaliseren, de laatste in compagnie om te trakteren) enz..
In de regio Leiestreek: zegt men van ne pezewever: ’t is maar de rook die door de kave gaat daar
vnw:
•beuzelaar, muggenzifter
•zeurkous, zaniker
•vrek, gierigaard
De vrouw van de baron is meer pezewever dan barones.
> andere betekenis van pezewever
Met ‘Brussel Vlaams’ worden traditioneel de Vlaamse mediazenders bedoeld. Dit begrip dateert uit de tijd dat er slechts twee nationale omroepen waren: Brussel Vlaams en Brussel Frans.
Zet de radio ne keer op Brussel Vlaams; ik wil naar het gesproken dagblad luisteren.
demorgen.be: Vroeger was alles eenvoudig. Zelfs de vraag ‘Wat is er vanavond op tv?’ kon toen makkelijk worden beantwoord. Omdat je als je arm was geen tv had en als je bij de rijken hoorde alleen maar kon kiezen tussen ‘Brussel Vlaams’ en ‘Brussel Frans’.
waakzaam, attent, uitspraakvariant van gewarig
In de Kempen ook gewaorig.
De geburen hebben nen hond, ne fox, die is geweldig geworeg.
het helpt niet (meer)
< daken
Alle dokterszorgen ten spijt, het heeft niet mogen daken.
Gisteren is hij overleden.
Het dakt niet dat ik nu vlug nog enkele woorden schrijf, het VW staat toch al vol (……)
Antibiotica heeft niet meer gedakt omdat hij er al te veel van gekregen had.
een enigszins overdreven opgetutte vrouw
Kijk naar die prente, ze is weer opgetut om uit te gaan.
valse vrouw, een leugenaarster
ook: nijdige tik, jaloerse tik
zie ook tik
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Tik:
In ongunstigen zin ter aanduiding van een boosaardige vrouw, een Xanthippe.
‘Ze wijf is en vals(ch)e tik’. Corn.-Vervl.
Gij se valse tik, achter mijne rug gaan roddelen!
Ze zei dat ze naar huis ging, maar ze ging nog langs de Linda, de valse tik.
volgieten, over iets heen gieten of storten
zie schudden
Kijk wat ge doet, ge schudt mijn schoenen vol!
Iemand zijn schoenen volschudden (figuurlijk): hem uitschelden, de volle laag geven
siskes betekent : zenuwen, kriebels, vervelende gewaarwording
zie ook: seskes, weubes, systeem, zeneweeën
vgl wubbes, weubbes, de ~ krijgen van, systeem, op iemands ~ werken, webbe, er de ~ van krijgen
stopt nu eens met zagen, ik krijg er de siskes van !
pijpenstelen regenen, stortregenen
zie ook regenen, oude wijven ~, het regent stront, het regent dat het zeikt, duffelsluizen staan open
OVT: het regende dat het goot, het regende dat het giette
zie ook het weer
Ik ga niet naar buiten, het regent dat het giet.
Wij waren op de camping en het regende dat het giette. Al goed dat we rubberen botten (botten, rubberen ~) bij hadden.
Het was aan het regenen dat het goot en wij moesten onze regenfrak aanschieten.
1. plastieken speelbal die een klinkend geluid maakt bij het stuiteren, de groote van een voetbal
2. rubberen bal ter grootte van een tennisbal
ga maar wa buitenspelen mee au nieve gommela.
“go mor wa buite speeln mi ou nieve gommela.”
soort pokerspel met teerlingen, de “chapeau” (hoed) is een beker die voor het spel gebruikt wordt
Vroeger ging hij elke zaterdag chapeau spelen met maten, maar nu kan dat ook op het internet en ik denk dat hij serieus verslaafd aan ’t geraken is.
de jaren des onderscheids, (prille) volwassenheid
vgl. jaren van verstand
Bron: Van Dale, Groot wdb. EN-NL: (age of) discretion
Men zou de leeftijd van zeven, waarop het kind de eerste communie mag ontvangen, kunnen lezen als (zoals dat in onze vroegere catechismus zo mooi heette) “de jaren van discretie en verstand”.
renpaard
ook fig.
Van Dale 2018 online: BE, spreektaal
DS2015 standaardtaal
zie ook ge kunt van een ezel geen koerspaard maken
‘Van een ezel kunt ge geen koerspaard maken.’
Er is een onbekende maar zeer bloeiende industrie rond alles wat ook maar van dichtbij of ver ruikt naar het bezitten van een koerspaard. (debeleggersgids.be)
‘Van der Poel is een koerspaard, maar een koerspaard kun je in tegenstelling tot een boerenpaard over zijn toeren laten gaan.’ José De Cauwer. (kack.be)
deuntje, wijsje, liedje
eigenlijk verkleinwoord van “air”, verwant aan “aria”
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij air: Uit Frans air.
1. Muzikale wijs, deuntje. Veelal in den verkleinvorm. In Noord-Nederland verouderd.
zie andere definitie van erreke
en a vroeg of da’ z’ een erreke oep de liere spele wou (Wannes van de Velde – Antwerps)
verdeenen iel good eule bruud, me een gitaar, en me een erreke, in plosj van gon te werke (Crejateef Complot – Brussels)
Een airke zingen tijdens het werken. (Toegevoegd door A. M. ANZEGEM: 14 Jun 2023 08:25)
ontspanning en plezier
Als de jeugd daar bijeenkwam in de parochiezaal, hebben ze daar allemale veel verzet gehad.
vrijgezellenfeest ter ere van de aanstaande bruidegom
< Wallonië: brûlage de culotte. Oorspronkelijk was het de onderbroek van de toekomstige bruid die verbrand werd.
vgl. rokverbranding
Ik moet straks naar een broekverbranding, ik zal maar best een stukske eten zeker? Kwestie van wat fond te leggen … (fond, een ~ leggen)
Ik ben een beetje een controlefreak. Het feit dat ik helemaal niets weet over mijn broekverbranding morgen is dan ook stressen!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
