Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
iets heel beu zijn, kotsbeu,
uitdr.: ik ben het niet moe, maar kotsmoe
Provincie Antwerpen: kotsmuug
zie ook: pap, beu als kou ~
Ik ben dat gezever van die politiek kotsmoe, maar dan ook echt kotsmuug hé!
bleu, pas opgeroepen soldaat, nieuweling
vr.: schachtin
vnw: eerstejaarsstudent, rekruut, groentje, nieuweling
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1
NL: groentje
> Vlaamse soldatentaal
De schachten kregen hun eerste opleiding in een opleidingscentrum alvorens naar hun eenheid gestuurd te worden.
Terwijl die arme schachten aan ’t patatten jassen zijn,
vergeten wij den troep en de droevige dagen;
en roepen allen gelijk: “smeerlappen, ge zijt ons kwijt!”
(jassen, patatten ~)
> andere betekenis van schacht
een lampekap
Van Dale abat-jour 1824, Frans, gevormd van abattre (verslaan, temperen) + jour (dag, daglicht)
zie ook abazjoer
De kleur van deze abbajoer staat zeer mooi met mijn meubelen.
overblijfsels na een vernietigingsproces
Ik ben gevallen met mijn fiets en mijn hemd hangt helemaal in frennen vaneen! (frennen, in ~ vaneen)
> andere betekenis van frennen
tandprothese, vals gebit
zie eetplatse, salle à manger, eetplaats
Mijn eetkamer was in twee stukken gebroken. Repareren duurde gelukkig niet lang.
champagneglas
Klik op de afbeelding
Vanavond heb ik 24 fluteglazen nodig voor de aperitief.
een schepen die aangeduid wordt om een afwezige burgemeester te vervangen
NL: locoburgemeester
Nu de koppen geteld zijn kunnen de postjes verdeeld worden: wie wordt burgemeester, eerste schepen, enz.
Dat zijn die types die progressief denken, maar conservatief handelen. Ze zijn voor de multiculturele samenleving, maar ze willen niet in Brussel wonen omdat het er “vol loopt met buitenlanders". Bakfietsvlamingen noemt Bart De Wever hen.
synoniem: bakfietsbobo
Brussel is de verstedelijkte vorm van het kosmopolitische ideaal dat de bakfietsvlaming verdedigt.
zie kwalijk
Ich bèn koellek. (ik voel mij niet lekker)
(iemand stuurde mij onlangs dit “kattebelletje”)
“Beste Meester, ge moet het onze zoon niet koelek pakken dat hij te laat op school was. Hij was deze morgen in eens koelek geworden.”
tralie, ijzerwerk van een afsluiting
uitspraak van tralie in Antwerpen: trolle v. -s
“Hij zit in den bak, achter de trolles.”
We moeten nog een nieuwe trulle zetten, anders lopen ons kiekens weer weg.
het uitzicht dat men heeft op andere gebouwen vanuit zijn woning
mannen zeggen soms dat ze een mooie vis-à-vis hebben wanneer ze dicht bij een knappe vrouw zitten en haar ongestoord kunnen bewonderen
De vizavi in ons oud huis was gene vette.
de bel gaat, de bel is gegaan vs het belt, het heeft gebeld
de Taalunie via taaladvies.net:
Het is niet duidelijk of we het belt al dan niet tot de standaardtaal in België kunnen rekenen. Standaardtaal in het hele taalgebied is in elk geval de bel gaat.
Toelichting
Het werkwoord bellen kan in België onpersoonlijk gebruikt worden. Zinnetjes als het belt of het heeft gebeld worden regelmatig gebruikt in België, ook door standaardtaalsprekers. Toch is er een niet te verwaarlozen groep taalgebruikers die een dergelijk gebruik afkeurt. Het is daarom vooralsnog niet duidelijk of het onpersoonlijke gebruik van het werkwoord bellen tot de standaardtaal in België gerekend kan worden.
(1) (in een schoolsituatie:) Het heeft gebeld. Ga maar allemaal netjes in de rij staan. (in België, status onduidelijk)
Standaardtaal in het hele taalgebied zijn in elk geval de bel gaat, er wordt (aan)gebeld of er is (aan)gebeld.
Dit is een zogenaamde taalfout die al generaties tevergeefs in de Vlaamse scholen bestreden wordt. Zonder succes. De taaldeskundigen moeten hun eigen eens afvragen hoe dat komt.
Op een grote pancarte in de klas stond destijds ‘t volgende:
zeg niet ’het belt’, zeg wel ‘de bel gaat’
zeg niet ‘het is gebeld’, zeg wel ‘de bel is gegaan’
Awel, ik heb ze nooit zien gaan, maar wel altijd gehoord.
Ze bellen, gaat gij eens opendoen, ik heb mijn handen vol hier.
plaats in de kerk (soms balkon) waar het koor staat
< oksaal: bij Kiliaan (1599): oksael, hooghsael
etymologie oksaal: zie reacties
Van Dale 1995: gew.
De planken vloer van ’t hoogzaal kraakte en piepte terwijl het vrouwenkoor ingetogen stond te zingen.
ruggengraat, (ook) rug; (bij uitbreiding) lichaam, lijf
ook: ruggestrank
‘t Kènd ès op z’ne strank gevalle (het kind is op zijn rug gevallen)
Wiëste waaj daste kons zien of ne knijn e mênneke ès? De hots ‘m op z’ne strank ên atter zèk “amai m’n kloête”, dan ès ‘t e mênneke! (Weet ge hoe ge kunt zien of ne konijn e manneke is? Ge slaat ’m op zijne rug en als hij zegt “amai mijn kloten”, dan is het een manneke)
Ich hoo dich op z’ne strank aste dich nie voertmoks haaj! (ik geef je een pak rammel als je niet opkrast)
een gunstige ligging hebbende
We kunnen wel zeggen dat we in een welgelegen huis wonen; vlakbij het centrum maar toch ook nog tussen het groen.
op sletsen rondlopen, met slepende voeten slufferen
zie ook sleffen, slefferen; verzamellemma kledij
Hij sletste achter zijn vrouw aan, omdat het wreed tegen zijn goesting was dat hij mee moest.
halfzegat ineen hangen
Hoe gaat het met u, vroeg ik aan haar en ze wist mij te vertellen dat ze nog maar met haken en sloten aan elkaar hing.
stomdronken, flink bezat
zie synoniemen bij pottoe
René kon niet meer op de benen staan, zo smoorlam dronken dat die was.
onooglijke, doodlopende straat; steegje
In wat voor een gatske zijn we hier nu terechtgekomen?
(politiek jargon) Ongeveer zoals een informateur in Nederland maar met minder bevoegdheden. Meestal een oudgediende uit de Wetstraat die probeert aanknopingspunten te vinden in een vastgelopen politieke situatie.
vergelijk: preformateur, ontmijner
Dehaene, Van Rompuy, en Martens zijn inmiddels al weer verkenner af.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
