Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
naald
uit Berlaar bij Lier
Soms is het lastig om een draad door een neul te steken.
kozijn, zoon van tante of nonkel; ook kozzen
Onze Jeroen kan uren met zijne kozze, de Kasper van onze Fons, op de computer zitten te gamen. Vroeger speelden ze met de ketten, nu met de knoppekes.
met nadruk ja zeggen
Antw.Kempen: bajaat, bajok
Moeder tegen zoon: Hebt ge uw huiswerk al gemaakt?
zoon: Bajaak.
1. niets, niksmendalle
2. naar de vaantjes
3. men kan ook een man bij zijn nobbelewitjes hebben, dan is hij bedrogen of dik gezien (gezien zijn)
4. volgens verschillende bronnen waren nobbelewitjes ook snoep, een soort poffertjes die verkocht werden op de Sinksenfoor, maar persoonlijk ken ik deze betekenis niet.
P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1899-1906). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen).
Nobbelewitje(n), Oblewitje(n) – Klein rond koekje van bloem en suiker, op een papier geplakt.
De nobbelewitjes worden op de kramen verkocht.
En blad oblewitjes.
< eigenlijk oblewitjes, de n komt misschien van de uitgang van een bezittelijk voornaamwoord waarbij de n niet meer gezien wordt als een deel van het bezittelijk voornaamwoord, maar als beginletter van het zelfstandig naamwoord, zoals bij nonkel (uit het Frans oncle).
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Middelnederlands obelie, obelei. Van Oudfrans oblie. Frans oublie. Oblie, dun wafeltje, ook prouwel genoemd. Eén in oorsprong met Nederlands ouwel. Kiliaan oblije, ouwel, obelia.
Gelijkaardig (niet hetzelfde) in Noord-Nederland: oblie
Van Dale 2018 online: oblie
1380–1420 < Oudfrans ublie, oblie < Latijn oblatus (dat wat geofferd is)
NL dun, rond wafeltje
zie ook dobbelewitje en nobbelewitje
1. Ik wil, ik wil, gij hebt niks te willen! Dat kunt ge krijgen sè: “Nobbelewitjes”! (met de wijsvinger onder de neus).
2. Ik had er beter afgebleven, nu is het helemaal naar de nobbelewitjes!
“Ik las vandaag eindelijk ergens wat het woord nobbelewitjes betekent.
Ik wil dit ontsluierd geheim wel met jullie delen maar eerst even dit: nobbelewitjes wordt (bij mijn weten) nog uitsluitend gebruikt in de Antwerpse uitdrukking “’t is naar de nobbelewitjes”. Het betekent: het is naar de bliksem, naar de vaantjes. (groups.google.com)
3. De Paul dacht dat hij de occasie van zijn leven deed, maar ze hebben hem, ocharme, bij zijn nobbelewitjes gehad … na een week stond zijn bakske in panne.
“In dit verband wil ik toch even melden dat ik (als
oud-Antwerpenaar) nog een andere uitdrukking met ‘nobbelewitjes’ ken, namelijk: “’k heb ’em ba zen nobbelewitjes”. Dat betekent dan hetzelfde als: “’k heb ’em ba zen kloete”. Excusez le mot." (groups.google.com)
4. Museum ‘Den Aker’:
snoepwinkel: in deze ruimte werd een beeld geschapen van een snoepwinkel anno 1930 met het snoepgoed van toen en hun overheerlijke benamingen zoals tabletjes, affairekes, nobbelewitjes, strontcaramellen, bakkesvol, schippekevèren… (heemkringlint.be)
Naar de frituur gaan, frieten gaan eten.
zie ook frietje, een ~ steken
vergelijk steken, een patat ~
Ik weet niet wat jullie gaan doen maar ik ga een frietje steken.
oude auto met dieselmotor
meestal zo benoemd wanneer er blauwe rook uit de uitlaat komt
Rijdt uwe pa nog altijd met die ouw’ mazoetstoof ?
trots, fier (op), blij, opgezet (met)
Da’s ferm gedaan! Ich ben fel op dich!
Nu zijt ge wel fel, he, nu de gendarmen weg zijn!
Ik ben niet fel op wat ik toen gedaan heb.
bord
(verouderd in Nederland)
vnw: bord, soepbord of eetbord
< Frans tailloir, tailler
Hageland, West-Vl., Gent, Antw.: talloor
Brugge : taljoare
Middelnederlandsch Woordenboek: taeljoor: schotel voor het snijden van vlees
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij teljoor
Daarnaast taljoor (in meer fransche spelling tailloor enz.); telloor, talloor, in een groot deel van Brabant en in het Land van Waas; talloore (vr.), in ’t Zuid-Oosten van Vlaanderen; teljer, bij Schuermans (1865-1870). In ’t Westvlaams is een vr. taljoore, teljoore.
Bord, schotel, waarop vleesch wordt voorgesneden (in dezen zin lang verouderd); vervolgens, en dit is reeds in ’t Middelnederlands de gewone bet.: tafelbord, etensbord, bord.
Men gebruikt diepe en platte teljoren om te eten, een diepe teljoor voor de soep en een platte teljoor voor de groenten en de patatten.
“Zijne vork kletste tegen zijne teljoor, want zijne … hand beefde hevig”, Loveling, Sophie (1885)
besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
sinds 1 januari 2020 is de ‘bvba’ een ‘bv’ geworden, en is er ook aan de bijhorende terminologie gesleuteld: de ‘zaakvoerder’ is nu de ‘bestuurder’, en de ‘vennoot’ is een ‘aandeelhouder’ geworden
De accountant raadde ons aan een bvba op te richten om het restaurant in onder te brengen.
zgn. kruimeltaart; zie bremelenvlaai
Knibbelkesvlaai is een heerlijke pudding- of fruittaart met een deksel van “kruimels”.
penthouse
Van Dale 2016 online: BE
DS2015 standaardtaal
Vanuit zijn dakappartement heeft hij een prachtig zicht op de draai van ’t Scheld.
in een appartementsgebouw of eigendom, de delen die privatief, voor privaat gebruik, zijn.
vgl. gemene delen, delen, gemene ~
In de akte van het gebouw staat duidelijk omschreven wat de gemene delen en wat de privatieve delen van het gebouw zijn.
gewild, begeerd, in trek
vnw: gewild, geliefd, gewenst, in trek, begeerd
Van Dale 2013 online:Belgisch-Nederlands
DS2015 Standaardtaal
Afrikaantjes zijn erg gegeerd door slakken.
Wij gingen daarom eens na welke de meest gegeerde functies zijn binnen de bankensector.
De naam Irish Coffee zegt u wellicht weinig, maar toch maakte de groep een van de meest gegeerde Belgische rockplaten.
“Tropische vlinders zijn gegeerde verzamelstukken. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
een karspoor of een zandweg tussen de velden
Een boer rijdt met zijn tractor (of met paard en kar) over die volleer, die daar tussen die weilanden ligt.
van + te + infinitief
SN/NL: (om +) te + infinitief
In het Nederlands kan het voegwoord ‘om’ (voornamelijk in de geschreven, maar ook in de gesproken taal) in bepaalde omstandigheden weggelaten worden. In deze omstandigheden gebruikt het Vlaams als voegwoord doorgaans ‘van’, maar soms ook ‘voor’, en af en toe ‘om’. Een Vlaming zal deze ‘facultatieve om’(/van/voor) nooit ofte nimmer weglaten.
Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
< Frans: de
zie ook voor
Ge moet mij beloven van goed te luisteren! (Je moet me beloven (om) goed te luisteren!)
We zullen proberen van deze keer op tijd te komen. (We zullen proberen (om) dit keer op tijd te komen.)
> andere betekenis van van
flauwerik, bangerik
synoniem: trunte
zie ook het werkwoord trunten
Hebt ge het nu weeral koud? Mens, gij zijt toch een truntaard.
klomp, tuinschoen
zie galoche
Ze is weer bezig in den hof op haar galossen.
uitdrukkelijke bevestiging
Schoon voorbeeld waar een uitdrukking en haar negatie dezelfde betekenis hebben:
het zal nog niet zijn = het zal wel zijn
ingekort: het zal nog niet
varianten: het zal nog niet zijn zeker
zie ook nog niet
vgl.: zeggen, het is te ~
- Met de klein mannen naar Plopsaland gaan kost wel veel geld.
- ’t Zal nog niet zijn. 30 euro de man en dan hebt ge nog niks geten of gedronken.
bloggen.be: Mensen praten dialect om hun authenticiteit en identiteit te etaleren’: ’t zal nog niet zijn, zeker! De Vlamsche tale is wonderzoet, voor n’heur geen geweld en doet!
watergolf
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
uitspraak: mizenpli (met Franse en), mizoapli, mizampli
De bomma ging elke week naar de coiffeur voor ne mizenpli.
Ach, ik kom elke week voor een mise-en-plis, en om de drie weken voor een permanent. Al 50 jaar ben ik klant. (hbvl.be)
‘Voor mannen kost een knipbeurt 20 euro, een brushing of een mise en plis voor dames kost 28 euro.’ (nieuwsblad.be)
(een pak) slaag, een rammeling (als straf doorgaans)
vnw: ros geven/krijgen: slaag geven/krijgen
zie ook ruising en synoniemen bij pandoering
De gees ros krijge aste nie oppas! (ge zult slagen krijgen als ge niet braaf zijt/u niet gedraagt/niet beter uw best doet)
> andere betekenis van ros
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
