Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
graszode; stuk aarde dat met gras begroeid is en met de spade losgemaakt wordt
in Antwerpen groes
In ’4O zag ik een paar gesneuvelden begraven worden. Ze werden in een ondiepe put neergelegd, met weinig aarde bedekt met daar bovenop enkele gersflakken.
gul
(zjenereus)
vaker gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland
< Fr. généreux < Lat. generosus
Van Dale: genereus bn, bw; -reuzer, -t
1 edelmoedig 2 royaal
Ne genereuze vent.
" … Al heb ik geen geld om plezier te betalen,
ik vind wel een vrouwke heel net en genereus …" Wannes Van de Velde
1. een visser die uren en uren kan vissen zonder ooit een vis te vangen.
2. amateurvisser
De Jean lacht met zijn eigen (eigen, zijn ~): ‘ik ben precies ne slijkvisser. Dagen zit ik al aan de vaart zonder dat ik iet uit het water heb gehaald. Zelfs nog gene paling.’
Een extra inspanning leveren om iets te bereiken. Boven de normale inspanning die moet geleverd worden.
Met zo’n flauw resultaat voor wiskunde zult ge een serieuze (serieus) praam moeten doen om erdoor te geraken op ’t einde van ’t jaar.
tocht
zie ook trok, trek, in de ~ staan
Sta do nie in den trek, je gôt dô een vollinge kriegen
(sta daar niet in de tocht je gaat daar een verkoudheid krijgen)
Doe die deur dicht want door de trek waait alles hier weg.
> andere betekenis van trek
→ den – ontstaat door assimilatie voor een b en m
Ze gaan met den boot naar Dover.
/Ze gaan meddem boot naar Dover./
Met den boot?
/Meddem boot?/
Ja, met den motorboot.
/Ja, met demmotorboot.
> andere betekenis van dem
forensisch geneesheer, wetsgeneesheer
NL: politiearts
vnw: (bnl.) politiearts
anw: Belgisch-Nederlands
Van Dale 2016 online: BE
zie ook verzamellemma geneeskunde
Bij het begin van een aflevering van Witse wordt er een moord gepleegd en is de eerste die ter plaatse is de wetsdokter. Bij Baantjer is het juist hetzelfde, alleen is het daar een wetsgeneesheer.
Wetsdokter Marc De Leeuw overleden: “Ik ben de enige wetsdokter die zijn doodsoorzaak kent zonder autopsie” (vrt.be)
iedereen
DS2015 standaardtaal
zie ook Jan en klein Piereke
Voor de laatste nieuw roddels moete bij de bakkersvrouw zijn, die kent God en klein pierke.
op het randje, op het nippertje, randje kantje
NL: kantje boord
Van Dale 2014 online kent alleen het NL kantje boord
google2014:
‘kantje boord’ .BE (>4.900) ; .NL (>51.000)
‘kantje boordje’ .BE (15.600) ; .NL (>3.200)
vgl. kamp aan boord
Het was kantje boordje, het scheelde echt niet veel!
Zij heeft toen meer dan twee weken in het ziekenhuis gelegen en op een bepaald moment was het echt ‘kantje boordje’.
Ik vond het erger dat ze ineens opt laatste zeiden dat het kantje boordje keizersnede zou worden!
De stemming belooft kantje boordje te worden voor president Trump. (vrt.be)
Kantje boordje voor de VRT | De Morgen
Nederland favoriet, kantje boordje voor Eliot – De Standaard
Het is dus wel kantje boordje of de regering het nog wel redt, of de regering daarom vandaag valt (knack.be)
Kludde is een kwelgeest die de eenzame reiziger ’s nachts besprong en op zijn rug bleef zitten. Het slachtoffer diende Kludde een ganse nacht tot het ochtendgloren rond te dragen.
Antwerpse Kempen: “Kludde met zijn hacht”. Kludde was een moerasgeest die mensen met zijn hacht onder water trok en verdronk.
zie andere fantasiewezens bij korenpater
Boer geeft als uitleg aan boerin na een uitgelopen avondje kaarten:
“Ik ben gisteravond niet thuisgeraakt, want ik moest een ganse nacht rondlopen met Kludde op mijn rug.”
filet americain, rundsgehakt
(Belg. Fr. filet américain)
Het woord is nu standaardtaal, maar stamt uit België.
vnw: américain (preparé) (de)
• filet américain
zie ook américain préparé
Een boke met americain en ketchup
een stopwoordje op het einde van de zin
te vergelijken met het SN: hoor
zie ook zulle, ze
in prov. Antwerpen: zenne
< andere definitie van za
Dat is goed, za.
Nee za, dat moet niet vandaag, morgen is ook nog goe zenne.
beugel voor de tanden
ook appareil
Vergelijk blokskes
.jpg)
Losse brug
Vroeger had mijn zus een brug.
achterland
Duits Hinterland
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 7
De hinterlandontsluiting van de Vlaamse zeehavens.
De haven van Antwerpen: een transithaven tussen maritiem voorland en continentaal hinterland.
Economische analyse van het hinterlandvervoer van en naar de haven van Zeebrugge.
klomp; synoniemen bij kloef
wikipedia: klompen: In Vlaanderen wordt soms nog de benaming holleblokken gebruikt om klompen voor mannen aan te duiden, waarbij met klompen dan met name klompen voor vrouwen worden bedoeld. De 19e-eeuwse Vlaamse schrijver Ernest Claes gebruikte in zijn boek De Witte van Zichem de term echter ook voor vrouwenklompen: “Hij hoorde de holleblokken van moeder weg kletsen ….”
Van Dale 2015 online: holleblok: gewestelijk
zie ook blokmaker
Holleblokken doen denken aan de “goeie ouwe tijd”, maar al wie zich al eens “geklopenkeld” heeft, weet dat het vroeger niet altijd beter was …
een klein gaatje
zie ook pietenol
In de muur was een piepenholleke waar we konden doorheenkijken.
de liberalen als politieke partij; ook als meervoud gebruikt: ‘de blauwe(n)’, ‘de blaa’, enz.
De Zuid-Oost-Vlaanders zijn het ‘De Croo-land’: de blauwe zijn politiek goed vertegenwoordigd en leveren veel burgemeesters.
vanwege (vz.)
teneinde + te
om + te (vgw. + inf.)
< Frans: pour (voegw.)
zie ook van
Ze staan bekend voor hun goei pistolets.
Voor het kort te trekken.
Gehoord op één-nieuws 17/04/11: Een toeschouwer roept een wandelende deelnemer in de Antwerp 10 miles toe: Hela, het is wel voor te lopen he.
Zo’n spatel dat dient voor het schuim van de melk te scheppen.
Mannekes, ’t is maar voor te lachen zenne.
Wat is er voor t’eten vanavond?
> zie andere betekenissen van voor
verkeersreglement, verkeerscode, wet betreffende de politie over het wegverkeer
< leenvertaling uit Frans ‘code de la route’
vnw: verkeersreglement, verkeersregels
Van Dale online: Belgisch-Nederlands verkeersreglement
wnt: Wegcode, wegenverkeersreglement. In Vlaams-België.
De wegcode maakt een onderscheid tussen overtredingen van de eerste, tweede, derde en vierde graad.
> andere betekenis van wegcode
een kom
Koem met cornflakes.
Mag ik een koem voor mijn soep?
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
