Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
slok water die men per ongeluk inslikt bij het zwemmen/baden
Past op bij ‘t zwemmen da’ ge gin borrel binnenkrijgt!
een schooljaar overdoen, blijven zitten, je hebt niet goed je best gedaan in het schooljaar
< Frans: doubler
Taaladvies.net:
Dubbelen komt in die betekenis van ‘blijven zitten’ weleens voor in België, maar het is geen standaardtaal. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn blijven zitten en een jaar overdoen. Standaardtaal in Nederland is ook doubleren.
Van Dale 2005: Belgisch-Nederlands, onderwijs.
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing, zie voorbeelden)
vgl. dubbelaar
Onze Johan was een flinke leerling, hij heeft nooit moeten dubbelen.
Omdat ze niet genoeg Nederlands kende, heeft ze haar eerste jaar moeten dubbelen. (in België, geen standaardtaal – Taaladvies.net)
Tegen het einde van de lagere school heeft zeventien procent minstens een jaar gedubbeld en op het einde van het secundair is dat liefst veertig procent. (KULeuven.be)
Schooljaar dubbelen heeft geen enkele zin. (Het Nieuwsblad)
bloemlezing De Standaard
Voor sommige leerlingen kan een jaar dubbelen nochtans ook een keerpunt zijn. (standaard.be)
Zes op de tien leerlingen moet minstens één jaar dubbelen. Dat blijkt uit resultaten van een onderzoek, die Le Soir kon inkijken. (standaard.be)
Ze moest een jaar dubbelen op school omdat ze al heel vroeg revolteerde (standaard.be)
enz.
gebeurtenis, hetgeen gedaan wordt (pejoratief)
gedoe
(verouderd in Nederland)
(Antw.) /g.e’doeng/
Met al dat gedoen rond de Oosterweelbrug of de Lange Wapper, zou een mens nog gaan denken dat we echt in een bananenrepubliek wonen.
machinegeweer, mitrailleur
ook wel mitrailleus
uitspraak mitrajet of mitraljet
vnw: machinepistool
DS2015 machinepistool: standaardtaal
< Frans: mitraillette < mitraille < Oudfrans mitaille: stukjes metaal
Als kind had ik altijd zo’n namaakmitraillette voor oorlogske me te spelen.
Bij de politieactie van vandaag werden voorts ook een mitraillette, een pistool en munitie in beslag genomen. (demorgen.be)
> andere betekenis van mitraillette
vertaling van colloque singulier
Tijdens de regeringsformatie, vorig jaar, zou het buitengewoon overleg meer dan eens geschonden zijn.
sjotten, stampen, schoppen
zie ook schippen
Hebt ge graag dat ik es onder uw gat schup voor dat ge dat snapt? Ik leg die zaak niet uit voor piet snot hè…
Mannekes ga wat tegen den bal schuppen op de plek.
> andere betekenis van schuppen
aframmelen, klappen uitdelen
ook in Antw. & in de Kempen
van het zn. toek
vgl. koek, koeken
Hij stond op zijn broer te toeken.
Man, als ge sebiet ni gaat ophouden met uwe zever, dan toek ik op uw bakkes totdat het blauw ziet.
Stad Antwerpen hangt 5 bokszakken op om studenten te laten bewegen: “Ze kunnen er eens goed op ‘toeken’” (vrt.be)
> andere betekenis van toeken
handheef, handvat, handgreep.
Zie ook: handhaaf
de anteef van een kruiwagen.
één- of meerdaagse al dan niet educatieve klas- of schooluitstap naar bos- of natuurgebied.
Dikwijls in het meervoud gebruikt.
ook: bosklassen
Van Dale 2017 online: BE
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
zie ook: zeeklas, sneeuwklas
Onze Jeroen gaat van de week met ’t school op bosklassen, hij zal zijne luchtmatras en zijn pillamp moeten meenemen.
DeMorgen.be: ‘Antwerpen schrapt bos- en zeeklassen’
demorgen.be: Op bosklas bij bomenfluisteraar en succesauteur Peter Wohlleben
hard werken, zwoegen, zich super inzetten
zie synoniemen in andere regio’s bij nikkel, zijne ~ afdraaien
’k Voel me moe… heel den dag mijnen toppel afgedraaid in den tuin.
baksteen
volle baksteen gebakken uit klei (ook boerke(n)s genoemd)
Kareelveld (in Halle): Toponiem dat veelvuldig voorkomt en herinnert aan de vroegere landelijke steenbakkerijen op het Halse grondgebied (kareelsteen = baksteen). ‘Careel – quareel’ is Oudnederlands voor tichelsteen, vierkante steen. (Seniorennet, HALLE door de eeuwen heen)
plager
uitspr. /kre-je-mer/ met naslag
zie ook kremeren
Ne kremer wordt gemakkelijk ne pester, als ge niet tussenkomt. Het is altijd de vraag hoever hij mag gaan, als de andere het niet meer plezant vindt.
papieren betalingsbewijs dat uit een kassa rolt
zie ook kassaticket
Van Dale 2016 online: BE
NL-SN: kassabon
zie ook Vlaamse uitspraak
De waarborg op dit artikel is slechts geldig mits voorlegging van het kasticket.
Bij Raco betalen wij u zonder discussie en met de glimlach terug aan het onthaal, binnen de 15 dagen na de aankoop en op vertoon van het kasticket.
door de zeef halen, door de passe-vite halen, doorsteken
Van Dale 2018: niet algemeen door de zeef laten gaan
de soep is doorgedaan
De soep doordoen.
> zie andere betekenis van doordoen
grof, ongebleekt katoen
zie ook balkatoen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 3
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Budgettip: neem baalkatoen, verf het in de gewenste kleur en maak er originele gordijnen van.
Mijne zetel is eerst overtrokken met baalkatoen, daarover de echte afneembare zetelovertrek.
Dit is een vergrotende trap van spek, met ~ schieten
niet overdrijven, maar OVERdrijven
super hard overdrijven
Amai, ze schieten hier niet met spek maar met verkens.
de lokale politiek tegenover de federale politiek (de Wetstraat);
de plaats waar het dagelijks leven zich afspeelt
Van Dale 2014 online: in België
zie ook: Wetstraat, de ~ en de Dorpsstraat
“Er zal in de Wetstraat pas echt naar de Dorpsstraat geluisterd worden als men ook in die Dorpsstraat massaal op deze partij stemt.”
“De gemeenteraadsverkiezingen moeten gaan over wat u aanbelangt: niet over de Wetstraat, maar over de Dorpsstraat. Over de veiligheid in uw straat, over het zuinig omspringen met gemeentelijke belastingen, …”
demorgen.be: Hoe de Wetstraat luistert naar de Dorpsstraat
kan zowel perensiroop, als geneeskundige siroop zijn
Binnenkort staat bij ons, de vlierseroope (vlindersirope) weer dagelijks op tafel.
Graag smeren wij de gekende perenseroope op onze stute.
niksen
ook, met enige ergernis: staan te niksen terwijl men wacht
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Geeloogen. Gewestelijk. in Vl.-België. Of het 1ste lid van de samenstelling terecht als bnw. geel moet worden opgevat, is onzeker, omdat er geen duidelijke semantische motivatie is. Mogelijk is het een verbastering van iets anders: den stam van het ww. geeren (?), bnw. geil (?).
1) Zich vervelen, niets doen:
“De wandelbrug lag verlaten, slechts een paar lanterfanters koesterden zich in het licht, lagen lui op de balustrade te geeloogen” Baekelmans (1912).
2) Vruchteloos verlangend wachten:
Wel kind lief, eindelijk! Waar hebt ge gezeten? Ik sta hier al meer dan een uur te geeloogen, Baekelmans (1912).
3) Begeeren:
Naar iets geêloogen. Dat steekt zen oogen uit, begeeren
vergelijk: geilogen, schoonogen
Hij heeft daar heel de avond maar staan geelogen.
Ge zijt er eindelijk! Ik sta hier al een uur te geelogen.
zinloos gepraat, zever, zeverderij
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 1
Wat is dat hier na veur een gezever!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
