Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
officiële benaming voor alle werknemers die geen arbeider zijn
Van Dale 2018 in BE
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: volgens het Belgische arbeidsrecht: werknemer in een bedrijf van wie de werkzaamheden in hoofdzaak bestaan uit intellectuele arbeid en die onderscheiden wordt van de arbeider die voornamelijk handenarbeid verricht; soms ook in beperktere zin: iemand die behoort tot de personeelslaag tussen de bedrijfsleiding en de arbeiders die productiearbeid verrichten
zie ook bediendenstatuut, bediendecontract, bediendencentrale
De bediendes staakten niet mee met de arbeiders.
val, buiteling
ook tottering
zie ook totteren
Ik ben bij het velorijden ne serieuzen totter gegaan toen mijn stuur omsloeg.
ook: Ik heb ne lelijken totter gedaan toen ik over mijne losse nestel strunkelde.
Iemand opgieten. (cafépraat)
Iemand dronken voeren.
Ik was gisteren strontzat… maar ik kon er niks aan doen ze hebben mij “opgegoten”
Stop daarmee, je mag die mens zo niet “opgieten”
is standaardtaal in België, ook op café (café, op ~) gaan en op hotel gaan
standaardtaal in het hele taalgebied: naar een restaurant gaan
Om haar verjaardag te vieren, zijn ze gisteren op restaurant gegaan. (standaardtaal in België) Taaladvies.net
Op hotel gaan kost gemiddeld meer dan kamperen. (standaardtaal in België) Taaladvies.net
(verouderd?) heel arm
Het equivalent van ‘zo arm als een luis’ is in Nederland: zo kaal als een luis. (Van Dale)
- niet goed behandelen, er slecht mee omgaan, verknoeien
- bewerken, manipuleren, veranderen, hanteren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
dactylografie of machineschrijven of typen (tippen), i.h.b. de lessen
zie ook dactylo en steno
Onze Jeroen volgt dactylo op school, maar tegenwoordig is dat allemaal met de PC natuurlijk. ’t Belangrijkste is dat em leert met tien vingers blind typen.
liggend tussen
< Frans compris(e) entre
Van Dale 2016 online: BE
vnw: begrepen zijn tussen: liggen tussen, schommelen tussen
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands
Van 13 u. tot 22 u. wordt het centrum, begrepen tussen de Zandstraat en de Markt, de Bovenrij en de Markt en de Fraikinstraat en de Markt, afgesloten voor alle verkeer omwille van de braderij.
Is de pH-waarde van een oplossing begrepen tussen 7 en 14 dan is de oplossing basisch. Is de pH-waarde begrepen tussen 1 en 7 dan is de oplossing zuur.
wantoestand
vnw: misstand, wantoestand
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
SN (N-NL): misstand
Er zijn toch echt nog wel veel mistoestanden in onze samenleving. Ne mens met het hart op de juiste plaats ligt er soms van wakker.
De klimaatspijbelaars kaarten de grootste mistoestand van deze tijd aan. (standaard.be)
neologisme voor elektronisch webbericht, na het lezen van het 1e Harry-Potter-boek ter vervanging van potscherf ipv. het Franse ‘email’. Bij mijn weten ben ik de enige gebruiker van dit woord op dit ogenblik. (vgl. uilenpost vs. slakkenpost)
Ik heb u een uiltje gestuurd, maar het is teruggekomen, omdat er één lettertje in het @dres onjuist was.
> andere betekenis van uil
motorfiets
zie ook: tuffer
Ook in de Zuiderkempen
Ik zen met den toefer gekomen. (ik ben met de motorfiets gekomen)
min of meer zerp
ook in andere regio’s?
Vlaams-Brabant?
Diene wijn proeft zerpig, giet da maar weg.
galakledij, habijt, rok
synoniemen: pit of pitteleer
-
iets of iemand die lief, klein of schattig gevonden wordt
(publieks)lieveling
ook soms als aanspreking gebruikt.
Van Dale: BE informeel
zie ook sjoeke
Kijkt dat hondje toch eens! Wat een chouchouke.
nieuwsblad.be: ‘Arno was de chouchou van iedereen in de ploeg’
De Fransen huilen, want Julian Alaphilippe (27) is zijn gele trui kwijt. De Franse chouchou lijkt de strijdbijl te begraven. (sporza.be)
geen kik geven, niet over de brug komen met iets
Als het Fons zijn toer was om een rondje te geven, dan hipte hij niet.
heen en weer
uitgesproken als weggenweer, weggenneweer
Antw. Kempen: ook ewegeneweer (eweg en eweer)
vnw: weg en weer: heen en weer
Middelnederlandsch Woordenboek:
In de verbinding wech ende weder, hetzelfde als vort ende weder. Wech beteekent hier voort, vooruit en weder “achteruit”. In verschillende opvattingen.
Lanceloot sach wech ende weder, oft dar el yman ware, Vlaanderen 1315-1330.
Bij Kiliaan: awech en aweerd
Nog heden is weg en weer ook in zuidnederlandse tongvallen bekend in de bet. “heen en weer”.
Gij peist zeker da ich den hiëlen dag gon weg en weer loeëpen?
Hij is dat efkes ewegeneweer gaan doen.
Altijd dat maar wegeneweer rijden, dat kost wel geld he.
zonderling, idioot, onbeduidend persoon, halve gare
zie ook bietekwiet, rare kwiet
vnw: rare kwiet: kwibus
Van Dale online: kwiet: Belgisch-Nederlands, spreektaal, kwibus
Lier, Herentals, Geel: ne kwit (korte, scherpe i)
Wat is da nu weer voor ne kwiet?
Seg kwit, ge hebt dat zien gebeuren en waarom zegt ge dat niet dat de thermometer in de aquarium is ontploft. Nu zijn alle vissen dood!
1) Iemand die op café/restaurant gaat en achteraf niet betaalt (Dit is ook de betekenis van het begrip in het Belgisch strafrecht)
2) alg.: iemand die goederen/diensten bestelt en ontvangt zonder ze te betalen (Dit is de betekenis van het begrip in het NL strafrecht)
bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Flessentrekkerij
Van Dale kent betekenis 2, maar vermeldt de Zuid-Nederlandse oorsprong ‘op flessen trekken’
zie ook toelichting bij lemma flessen, tafelschuimer
vgl. ook: trekken, op flessen ~
“Steeds meer klanten in de horeca stappen op zonder te betalen. Vorig jaar zijn 629 gevallen gemeld van zo’n ‘flessentrekkerij’ of ‘tafelschuimerij’ – 15 procent meer dan in 2011. Dat schrijft Het Laatste Nieuws vandaag op basis van cijfers van de federale politie.” (DeMorgen)
‘Flessentrekker laat zichzelf oppakken op restaurant’ (DeStandaard.be)
Horecazaken in Eeklo zijn op hun hoede voor een tafelschuimer of een flessentrekker. De man bestelt eten of drinken, maar betaalt niet. (vrt.be)
bumperklever, gatrijder
de gatplakker is groot, de gatplakker is machtig,
de gatplakker geraakt er nooit op tijd,
de gatplakker wil sneller dan het licht,
de gatplakker houdt nie’ van den tijd
spijbelen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Uit Haag en School.
Door Kiliaan (1599) vermeld in de beteekenis van: niet openlijke, onaanzienlijke, weinig bezochte, heimelijke school (”haegh-schole).
Naar eene jongere opvatting echter: school die achter-, of in eene haag gehouden wordt; immers haagschool doen, gaan, houden beteekent in Zuid-Nederland (t.w. in De Kempen; zie Schuermans (1865-1870)): heimelijk de school verzuimen, achter de haag loopen enz.
Van Dale 2013 online: gewestelijk
zie ook haagschool doen, brossen, haag, achter de ~ lopen, haagloper, fatsen, bustje kappen, hagemuiten
De moord op de Oostenrijkse aartshertog Frans Ferdinand op 28 juni 1914 in de Bosnische hoofdstad Sarajevo, vormde de opmaat tot de Eerste Wereldoorlog. Voor een twaalfjarige knaap, in het Franse Saint-Maur-sur-Marne, betekende de mobilizatie daarentegen niet meer dan het begin van een lange vakantie. De kleine Raymond Radiguet kon nu ongehinderd lezen en hoefde niet langer zijn La Princesse de Clèves onder een wiskundeboek te verstoppen. Al vaker had hij haagschool gehouden in gezelschap van Madame de La Fayette. (De Standaard, 1995)
Als blink of de bavet of de dikoor van haagschool houdende scholieren (scholier) in het nieuwe groene boekje staan, komt dat doordat drie Vlaamse taalkundigen ermee hebben ingestemd. (De Standaard, 1996)
Vroeger, toen ik in de Hoge School zat, heb ik toch verschillende keren haagschool gehouden. En plezant dat dat was.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
