Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
inlichtingen vragen bij, zich wenden tot
DS2010 afgewezenVan Dale 2016 online: BE; niet algemeen
Zich te bevragen bij Mr. X.
Wij raden de reizigers aan zich te bevragen bij het reisbureau aangaande deze verplichtingen.
Personen die de Belgische nationaliteit niet hebben, doen er goed aan zich te bevragen bij de bevoegde instanties.
AN: sloffen
de voeten slepen over de grond, slefferen
vnw: sloffen
Matilleke kwam naar de voordeur gesleft. Ge moest wat geduld hebben voor ze opendeed.
kogellager
→ Fr. roulement (transparant)
Van Dale 2016 online: BE
Nederland: rollager
Dat roulement is versleten, de bieldes gaan er binnenkort uitvallen.
er de vaart inzetten
Antwerpen stad: paretten, van zijn ~ geven
Toen hij zag dat hij achterlag begon hij perette te geven.
boerenkool
uitspraak: savooj, saveuj; in Antwerpen: savoei
< Woordenboek der Nederlandsche Taal: savooiekool
znw. vr. Waarschijnlijk ontleend aan Hoogduits Savoyerkohl, naar Frans chou de Savoye. Als verkorte vorm komt ook voor Savooitje en in Zuid-Nederland savooi.
Klik op de afbeelding
In mijnen hof staan savooien, tomaten en patatten.
1)meisje
2)aanspreking: vrouwmens (eerder denigrerend)
Uitspraakvarianten:
Herentals: maske
Lier: meske
zie ook meiske
ook in Vlaams-Brabant
‘Van tingelingeling den ijzerendraad,
Maskes kussen is geen kwaad,’
‘Zeg, maske (wanneer de Witte boos was op moeder noemde hij haar kortaf “maske”), ik geluêf dat er petate genoeg zèn.’
Ernest Claes, De Witte · dbnl)
De bel is gegaan
zie ook belt, het ~, gebeld, het is ~
Het heeft gebeld, de lunchpauze zit erop, we moeten terug aan het werk.
curiosa, tweedehands, rommel, semi-antiek, brocante
vnw: (nep)antiek en curiosa
ook een zaak waar het verkocht wordt
niet in Van Dale 1995 of Van Dale online 2012
Van Dale 2018: brocanterie
toegevoegd in mei 2013
brocante
etymologiebank.nl: brocanterie zn. (BN) ‘zaak, winkel waar curiosa verkocht worden’, ook ‘rariteiten’. Nnl., nog niet geattesteerd in de woordenboeken. Ontleend aan Frans brocanterie ‘id.’ (1841; Rey), een afleiding van het werkwoord brocanter. Frans brocanterie had eerst de betekenis ‘(verkoop van) tweedehands goederen en curiosa’ (1767; Rey), in welke betekenis het door brocante is verdrongen.
vgl. brocanteur
Fernand Costermans, de ‘sympathieke’ duivenmelker uit De Kampioenen die een brocanterie uitbaat.
ze hadden het een paar dagen voordien samen in de etalage van een brocanterie bewonderd. (Een medaille van vlees en bloed – Serge Simonart)
rammelaar, mannelijk konijn
ook reier
Woordenboek der Nederlandsche Taal: rijder: als benaming voor het mannetje van het konijn. In Z.-Nederl.
ook in de Antwerpse Kempen, uitspraak: /raar/
Nooit de reier bij de moiers laten zitten, anders heb je binnen de kortste keren een hele konijnenkolonie.
een rij
dim.: hulleke
wnt: hul, hil, hulle, hille
Uitstekende groep van bijeenstaande dingen (De Bo (1873)), hoopje. In de Westvlaamse volkstaal nog een gewoon woord.
Vb. Vlas dat ongelijk gezaaid is komt in hullekens uit. (De Bo, West-Vlaams idioticon 1873).
Een hulleke huizen.
jullie (voorwerpsvorm of na een voorzetsel; bezittelijk voornaamwoord 2e persoon meervoud)
uitspraak met -n voor klinkers
zie ook ulder, ulle
verwante vorm golle, zolle
Wij hebben olle zien voorbijkomen, maar denk nu niet dat golle ons gezien hebt.
Zolle hebben dat aan olle gegeven. Golle wèt dat goed genoeg.
“Dus slöt olle dochters oep en blefd bij olle vrouwe in ’t schijnsel van et neonlicht zen wij ni miêr te ouwe dus houd olle lief vanavond beter …” (Katastroof, Jagersdans)
Is da van olle hier?
-vervangproducten binst en kort na de oorlog, meestal van minderwaardige kwaliteit – vb eierpoeder
-ook synthetische producten
-algemeen woord voor alles wat er in die periode op de markt kwam
uitspraak /erzats/ met de klemtoon op de eerste lettergreep, van het Duits ersetzen: vervangen
Algemeen Nederlands Woordenboek: ersatz
(vooral) in België
iets van een mindere kwaliteit of geschiktheid wat gebruikt wordt ter vervanging van iets anders, vaak omdat dat laatste niet beschikbaar is
Moeder maakte een omelet met eierpoeder, het was een soort gele pannenkoek, niet zo smakelijk als van een vers eitje.
Tot hiertoe verkocht vader alleen degelijke goederen die uit katoen, wol of zijde werden vervaardigd, al de rest vond hij maar erzats.
Toen er in de buurt een Mongooltje werd geboren kwam dit volgens hem door ‘den erzats’.
zonder verband in elkaar flansen, neersmijten, bijeengooien
zie ook ineen~
vgl. aaneenflansen
Die spreekbeurt had hij van ginderachter ineengeflaanst.
boterham smeren
In de regio Lier, en de Antw. Kempen
ook in Boom?
< breiden
Ik moet de boterhammen voor mijn schoofzak nog breien.
> andere betekenis van breien
in bep. streken in Zuid-Limburg (ook elders?) het gewone woord voor “raden”
z. grojje
ook in Antw. z. geraadsel
(voorbeeld aldaar)
> andere betekenis van graden
bijzijden/bezijds, aan de (zij)kant, opzij
Ik heb nog zo gezegd dat ge bezaa moest gaan staan.
plastic zeil
> bache
Bij veel vrachtwagens zie je dat er een basch over de lading gespannen is.
Wat moet ik bestellen? Een baschwagen of een containerwagen?
een dikke nek, hij heeft de wereld aan zijn gat hangen
tes pesees jef van brussel : het is percies jef van brussel
Beroepssecundair Onderwijs: voortgezet onderwijs dat kinderen opleidt voor de uitoefening van een beroep, met minder aandacht voor algemene vorming dan het tso.
Het BSO levert elk jaar geschoolde vakmensen aan de industriewereld.
Niets, geen prijs, geen geld, geen geschenk
Op de foor neffe de roos geschoten, ik had rien-de-knots.
Een aantal typische Meneer Pheip-taal uitspraken:
“Tis ik er rien de knots van verstaan.” (Het zevende spuitje) (1961) (Wikipedia.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
