Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
gladheid van de rijweg veroorzaakt door neerslag
vnw: aquaplaning, wegdekgladheid
Van Dale 2016: BE, bij nat wegdek optredende gladheid die aquaplaning veroorzaakt
Watergladheid bij regenweer is de nachtmerrie van elke bestuurder.
Het Vlaams Verkeerscentrum waarschuwt voor watergladheid op de wegen door de aanhoudende felle regen. (nieuws.be)
(verouderd) politieman, lett. stadswacht(er)
(folklore) de Gardevils zijn de beschermers van de stoet van de Meyboom in Brussel.
→ Fr. garde-ville (= bewaker van de stad)
Lopen (3x), de gardevil is daar (3x)
lopen (3x), de gardevil is daar …..
(kinderrijmpje)
scheel van de honger
zie ook botsen, ze zien ~
Na zo’n dagje uitwaaien aan zee zie je ze vaak boksen.
spijbelen
zie ook haagschool houden
Dwazen! Ja beter meer no ’t schole gewist in de platse van zo vele bustje te kappen!
psychiatrie
zie ook zothuis; verzamellemma koterij
- Men verweet die man zot te zijn, nu weet men beter… Hij is een psychiatrische patiënt.
- “Ik meen de waereld my voortaen geheel t’ontrekken. Zy is een zotte-kot, vol anderhande gekken,” – uit ‘Den speelder: blyspel in vyf bedryven’, Jean-Francois Regnard, 18de eeuw
> andere betekenis van zottekot
prulletjes, pruts
brol
Breng geen fietjefaterietjes mee van de rommelmarkt, we kunnen zoiets best missen.
aanmaning, waarschuwing, tijding
vnw: waarschuwing
Taaladvies.net: standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: BE
Als de factuur van de kabeltv niet wordt betaald, kunt ge een verwittiging ontvangen vooraleer ze de kabel afsluiten.
“Dirk beweerde dat hij de verwittiging over de nieuwe vergaderdatum niet op tijd ontvangen had. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
iemand die vuile praat vertelt
Die vûlemûlle denkt zich interessant te maken met zijn vuile praat.
buiteling
herkomst: Belgisch-Frans “cumulet”, dat waarschijnlijk op zijn beurt een mengsel is van Nederlands “tuimelen” en het Franse “culbute”=koprol.
zie ook tumelette
De kinderen maken tummelletsen van plezier.
verduft ruiken, muf ruiken
alleen de derde persoon enkelvoud wordt gebruikt: “het muft”
Eikes, dat muft hier zo! Er ligt hier percies ergens een beschummelde matras!
iedereen
Volgens http://taal.web-log.nl/taaladviesdienst/ wordt alleman enkel nog gebruikt in uitdrukkingen zoals Jan en alleman.
Voor de typisch Vlaamse toepassingen, zie voorbeelden:
Is alleman aanwezig? Dan kunnen we beginnen.
Alleman was via radio en tv verwittigd dat er treinstaking was en toch kwamen er honderden mensen naar het station.
Alleman van de klas mag al uitgaan en ik niet! (dixit een modale 14-jarige in Vlaanderen)
aanmonsteren, aannemen om te werken
Dokwerkers aan de haven van Antwerpen werden als dagloners aangenomen om een schip te lossen of te laden. Het afzetten gebeurde als volgt:
De dagloner presenteerde zich bij de stouwerij ’s morgens om te werken en indien gekozen, werd hij afgezet voor de namiddagshift. Indien de dagloner zich presenteerde in de namiddag, kon hij afgezet worden voor de volgende nachtshift of de eerste shift (vroegshift) van de volgende dag.
zie andere definitie van afzetten
Hij is ‘gaan zien’ (om te werken) en is afgezet voor morgen.
Klik op de afbeelding
De kroketmaker wordt weer veelvuldig van onder het stof gehaald nadat Jeroen Meeus het overlest gebruikte in zijn kookshow ‘Dagelijkse Kost’.
geschil, moeilijkheden, ruzie, kweddel
Hij heeft weer zever met zijne gebuur, voor een kleinigheid.
> andere betekenissen van zever
zich inzetten, zijn best doen
< Frans: faire son devoir
In Antwerpen was de betekenis van ‘zijn devoren doen’: zijn plicht doen, maar is nu verouderd.
uitspraak met scherplange o óf met eu: zijn deveuren doen
< devoor
znw. m. en onz. Ontleend aan frans devoir. In Noord-Nederland niet meer in gebruik.
1. Wat men verplicht is te doen, plicht.
2. Plichtsbetrachting, toewijding, ijver.
?— Inzonderheid in zijn devoor(en) doen, zijn best doen, doen wat men kan. (uit het Woordenboek der Nederlandsche Taal)
zie ook devoeëre, uw ~ doen
Het is triestig, dat ventje doet zo zijn devoren en toch moet hij het leerjaar overdoen!
Hoe dan ook , we willen Kastel es goe in de kijker zetten
Geeft toe : Kastel by night… da klinkt in d’oren
Da ze da maar es in de reisboekskes zetten
Daarveur doen wen allemaal ons deveuren (users.telenet.be)
heen en weer bewegen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: frequentatief van wrikken. Inz. in vlaamse bronnen aangetroffen.
Zich heen en weer bewegen van: van personen en zaken
Knoeien, frutselen, peuteren.
- ook in de Kempen, Lier:
Hij sprong in het schuitje …, stak van kant en wrikkelde rechtstaande, stroomop, Timmermans, Pallieter (1916)
- ook in Oost-Vl.: Treeze Moeiens hondje Zat op heur kloef. ‘t Wrikkelde z’n steertjen En Treeze Moeie loech, in Oostvl. Zanten (19de e.)
zie ook: wrikkelgat, frikkelen, gefrikkel
Zit nu eens stil en hou op met wrikkelen op je stoel.
De kolossale man naast mij leunt tegen mij aan. Ik begin wat ongemakkelijk te wrikkelen maar hij wil van geen wijken weten. Zijn dikke dijen duwen tegen de mijne: (http://www.brusselblogt.be/2008/02)
erg
Van Dale BE: informeel
provincie Antwerpen: ’t zijn lappen
Nu ’t stad op dat kruispunt lichten heeft geplaatst, gebeuren er nog meer ongelukken. ’t Is toch straf hé.
> andere betekenis van straf
(jeugdtaal) geweldig, prachtig, graaf
zie ook keitof
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
ook keineig gespeld
ANW: keinijg 1.0
(vooral) in België, informeel
heel erg goed; steengoed
Niet-officiële variant keineig
Een gsm met mp3-werking en tv-werking vinden ze nu keinijg.
Al diene muziek vind ik keineig.
1) winkel waar men spekken verkoopt, en ander snoep uiteraard
zie ook spekkenkraam
2) een goed draaiende zaak, een zaak met veel clandise
vgl bollenwinkel
1) De spekkenwinkel is al jaren gesloten. Niemand had interesse om hem over te nemen.
2) De immobiliën- en de uitzendkantoren zijn tegenwoordig de best draaiende spekkenwinkels in gans Vlaanderen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
