Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #30701

    parlofonie
    (zn. v.; ~s of ~ën)

    technische inrichting voor een parlofoon

    vgl. parlofoon

    Een parlofoon staat tot parlofonie zoals een telefoon staat tot telefonie.

    Met de parlofonie van Aiphone kan je ervoor kiezen om het systeem niet enkel als toegangscontrole te gebruiken, maar ook als intercom. (aiphone.be)

    De parlofonie is defect/tot op de draad versleten. Vermits ik slechts 1 van de 4 permanente bewoners ben, wil men de parlofonie niet herstellen/vernieuwen. (quimmo.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Jun 2021 09:56)

    👍
    127

    #30702

    jongenschiro
    (de ~, (m./v.), ~'s)

    Jongensafdeling bij de chiro

    andere samenstellingen met chiro, zie aldaar

    Bij de jongenschiro zijn alleen maar chirojongens.

    Voor de 11de keer hield de Blaasveldse jongenschiro Instuif haar jaarlijks evenement ‘Buikschuiven’. (NB.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (22 Jul 2021 10:03)

    👍
    127

    #30703

    niet panikeren
    (uitdr.)

    rustig blijven, niet in paniek slagen

    opm: NL equivalent van panikeren is panieken. Maar de uitdrukking “niet panieken” komt in NL relatief weinig voor:
    “niet panikeren” .BE (>15.200)
    “niet panieken” .NL (>605)

    “Nu mogen we zeker niet panikeren” (Zulte) – Het Nieuwsblad

    Aftellen naar GDPR: “niet panikeren maar optimaliseren” (blog.antwerpmanagementschool.be)

    Medewerkers Carrefour moeten niet panikeren – Express.be

    Steven Vanackere: “Niet panikeren”

    Niet panikeren, mannekes. ’t Komt allemaal in orde. Blijft rustig zitten, niet roepen en drinkt eens van uwe koffie. We moeten gewoon de pompiers bellen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (14 Jul 2021 18:55)

    👍
    127

    #30704

    vrije radio
    (begrip)

    commerciële of lokale radio

    Van Dale 2018 online: BE

    Welkom bij vrijeradio.be die de geschiedenis van de Belgische radio-omroep omschrijft.

    Ik ben gestart in 1982 met mijn vrije radio in het gehucht Schoonbroek’’, zegt eigenaar Jos Claes, terugdenkend aan de eerste uitzending. (nieuwsblad.be)

    Vrije radio ontsnapt aan faillissement – Het Nieuwsblad

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (29 Jun 2021 00:55)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Jun 2023

    👍
    127

    #30705

    21 julitoespraak
    (begrip)

    Een rede gehouden door de Koning der Belgen tot zijn volk.

    zie ook 21 juli, 21 juliviering, nationale feestdag van België

    Koning Filip hamert in optimistische 21 julitoespraak op bereidheid om te leren. (knack.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (02 Aug 2021 04:13)

    👍
    127

    #30706

    vlak, op ~ van
    (uitdr.)

    op het gebied van, op het domein van

    < Frans: au niveau de

    Taaltelefoon.be: Op het vlak van komt vaker voor in België dan in Nederland; op het gebied van is in het hele taalgebied gangbaar.
    Het weglaten van het lidwoord in deze vaste verbindingen is kenmerkend voor gesproken taal, maar komt ook vrij veel voor in geschreven taal. In verzorgde schrijftaal zijn de combinaties zonder het niet voor iedereen aanvaardbaar.

    vgl: wereldvlak, op ~, handelsvlak, op ~

    Ibiza is een waar paradijs op vlak van nachtleven, maar wat weinig mensen weten: ook op vlak van natuur. (twijfelachtig) (taaltelefoon.be)

    De Belgische ziekenhuizen scoren vrij slecht op het vlak van resistente ziekenhuisinfecties. (taaltelefoon.be)

    Zo maak je een milieuvriendelijkere keuze op vlak van vis en vlees. (hln.be)

    Op vlak van wiskunde is hij een grote krak.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 18:11)

    👍
    127

    #30707

    margi
    (bn. bw. zn.)

    afkorting van marginaal

    “Jonggivers: bal marginal
    Eeklo is een broedplek van marginalen. En één dag in het jaar kunnen ook wij er niet aan weerstaan: dan worden ook wij deel van de soort ‘homo marginalis’ (ook wel de ‘brak’ of ‘margi’ genoemd)
    Trek daarom jullie trainingsbroeken aan, jullie witte leggings, gouden kettingen, bondjassen, t-shirts met tijgerprint en roze schoenen.” (scoutseeklo.be 21/11/2015)

    “wij zeggen dat hier dus op marginaal: lekker margi!
    - Zeggen wij er ook tegen, ge bent mss ook van het Antwerpse?
    - West Vlamingen zeggen ook Margi en tegen het marginale volk: Margi’s” (www.baby.be/nl/forum 31 okt. 2011)

    “Ik vind deze namen klassiek en stijlvol. En binnen enkele jaren misschien hip? Zolang het voor mij maar geen margi namen zijn.” (happymama.be)

    “Te marginaal, te boers, te vulgair, de geest van carnaval is lang verloren gegaan en is veranderd in een plat commercieel margi zuip uw eige zat gedurende 3 dage festijn.” (9lives.be 24 feb. 2006)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 16:01)

    👍
    127

    #30708

    Vespist
    (zn. m. -en)

    Vespa(scooter)rijder en/of liefhebber

    vergelijk Porschist

    In de US hebben vespisten testen uitgevoerd met windschermen. Een getunede GTS zonder windscherm was trager dan een gewone GTS met een klein windscherm. (Vespaforum)

    Door een ruim aanbod aan te bieden voor elk type Vespist, is de club gegroeid tot de grootste Vespa Club in het Belgische scooterlandschap. (vespaclubantwerpen)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 13:35)

    👍
    127

    #30709

    Waal, de Waalste ~
    (bijnaam)

    bijnaam voor de Voerense politicus en actievoerder José Happart

    zie Belgische bijnamen

    We hadden de Waalste Waal van Wallonië en de Waalste voorzitter van het Vlaams Parlement, hij zong ooit uitgebreid de Waalse lof tijdens zijn 11 julispeech. (Humo)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (24 Jul 2021 16:59)

    👍
    127

    #30710

    krieken op jenever
    (drank)

    krieken opgelegd in jenever; boerenjongens

    Krieken op Jenever • Likeurstokerij De Klok

    Oude graanjenever en Haspengouwse traditionele kriekenvariëteiten zorgen voor de typische smaak van Haspengouwse krieken op jenever. (streekproduct.be)

    Eén van de recepten dat ik van mijn grootmoeder kreeg was dat van krieken op jenever. (devierseizoenen.blogspot.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Jul 2021 15:29)

    👍
    127

    #30711

    segeworig

    zie serreworg

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 11:48)

    👍
    127

    #30712

    top
    (zn., m., mv. -pen)

    uitdrukking, (g)een hoge – scheren, oud worden of juist niet

    Mannen worden in ons familie doorgaans niet oud, dus nonkel Jef, altijd gesmoord en gedronken, zal ook genen hogen top scheren.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door renel (15 Jul 2021 05:42)

    👍
    127

    #30713

    moordstrook
    (de ~, (v.), ~stroken)

    (mobiliteit) aanliggend gelijkgronds, moordend gevaarlijk fietspad,
    dikwijls ook “moordstrookje” (deze stroken zijn zeer smal) genoemd

    Zie ook zelfmoordstrook

    Moordstrookje is woord van het jaar 2018 in Vlaanderen.

    “Een aanliggend gelijkgronds fietspad, zo luidt de officiële term voor de strook waarop Noah en Maarten om het leven kwamen. Maar in de mobiliteitssector is al vele jaren een ander woord in omloop: ‘moordstrookje’.” (DS 290918)

    FIETSEN OVER MOORDSTROOK – Het Nieuwsblad (2011)

    In Vlaanderen resulteert dit in de welhaast klassieke profielen van de Gewestweg-met-moordstrook voor fietsers en de vrijwel stoeploze dorpsstraat. (Kris Peeters – 2000 – ?Automobiles)

    Vlaanderen: beter fietspad, minder ’moordstroken’ (trouw.nl)

    Opnieuw miljoenen extra fietsers geteld in provincie Antwerpen: “Alle overheden samen moeten moordstrookjes aanpakken” (vrt.be – 2024)

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (13 Jul 2024 15:45)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Jan 2024

    👍
    127

    #30714

    mechanterik
    (zelfst. nw. m., ~en)

    gemenerik, slechterik, bozerik

    waarschijnlijk verouderd: mechanterik, booze jongen; wordt aan de Fransche grens algemeen gebruikt (DBNL: het Bargoens van Roeselare)

    < Frans: méchant

    Het was een mechanterik die kerken binnensloop, het geld uit het offerblok stal en voor het weggaan in de wijwaterbak piste.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door fansy (24 Jul 2021 20:20)

    👍
    127

    #30715

    comiteit
    (zn. o./v.; ~en)

    comité, commissie, raad, vereniging (verouderd)

    vnw: (het, -en) comité, bestuur

    gwnt: o. (-en), (Zuidn.) comité

    Omstreeks 11 november 1934 werd in Nossegem het Comiteit ‘Gedenkteken’ opgericht, onder het voorzitterschap van gemeenteraadslid Edmond de Pauw. (onroerenderfgoed.be)

    Het is voor het Comiteit een aanmoedigend verschijnsel te bestatigen dat zijn werking van jaar tot jaar meer gewaardeerd en begrepen wordt. (historischekranten.be)

    De andere leden van ’t comiteit te Bornem hadden geen van al tijd om er een conferentie bij te wonen over verzorging van de tuberculosen! (wo1bornem.be)

    In Kortrijk, de geboorteplaats van de pianist, werd reeds in 1907 via de comiteit André Devaere werk gemaakt van het ondersteunen van de jonge virtuoos. (muzikaalerfgoed.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door FixerBot (04 May 2025 22:58)

    👍
    127

    #30716

    domp
    (de ~, man. zelfst. nw. geen mv)

    rook
    uitspraak /doemp/

    vgl. dompen, dompig

    ook in de Limburgse Kempen

    “Ik heb al sinds ik mijn focus mk2 facelift heb dat als ik bruut optrek en in toeren jaag dat er donkere domp uit de uitlaat komt” (http://www.fordclub.be/forum)

    “Echt oud bruin café. Vuil van de domp en oergezellig veel drinken.”
    (https://www.lecavzw.be/tradities/volkscafes/bij-jar-overpelt)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 May 2022 08:04)

    👍
    127

    #30717

    net omdat
    (idioom)

    juist vanwege het feit dat
    NL/ SN: juist omdat

    Nu hij uit de cel is, wil hij zijn ontslag aanvechten – net omdat hij verdacht wordt van omkoping, had de tegenpartij een ontslagprocedure opgestart.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (10 Aug 2021 22:23)

    👍
    127

    #30718

    Algemeen Beschaafd Vlaams
    (begrip)

    standaard Vlaams, Verkavelingsvlaams, gekuist Vlaams, Belgisch-Nederlands, …

    soms ook pejoratief

    zie ook Vlaams

    In zijn geschriften en toespraken ijverde hij voor een Algemeen Beschaafd Vlaams en trok hij van leer tegen de verfransing, maar evenzeer tegen de hollandisering. (wikipedia)

    Het heeft blijkbaar prestige en is daardoor op weg de algemene omgangstaal in Vlaanderen te worden, het Algemeen Beschaafd Vlaams. (Hun hebben de taal verkwanseld: over Poldernederlands, fout nederlands en ABN – Jan Stroop)

    Waarde Hollander, al kennen wij volgens u geen ABN, wij kennen wel ons Algemeen Beschaafd Vlaams, met misschien hier en daar een Frans woordje ertussen, maar geen Engels gebroebel zoals in het Nederlands (hbvl.be)

    Een bodem algemeen beschaafd Vlaams met een scheut Antwerps, een portie Hollands en een wolkje Oost-Vlaams. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 12:46)

    👍
    127

    #30719

    wa, da
    (voornaamwoorden)

    wat en dat worden in Vlaanderen op veel plaatsen uitgesproken zonder de eind -t

    zie ook: watte, datte, wawa

    ‘Heilaba! Wa is da?’, gezongen door Rudi Festraerts en Stefan Nolens, pakte ondanks veel goede reacties compleet naast de prijzen. (https://www.truineer.be)

    “Griezelig Grensland: Sèg, wa is da doar oan de grèèns?”
    (https://www.hoogstraten.be)

    Da es iets wa da wreed schoon es (Lovendegem op Meertens Instituut – meertens.knaw.nl)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (08 Aug 2021 09:50)

    👍
    127

    #30720

    Flupke Moustache
    (bijnaam)

    Philippe Moureaux

    zie Belgische bijnamen

    Het was Cools die Moureaux in de toppolitiek piloteerde, en zeker in de jaren tachtig kon niets of niemand om Flupke Moustache heen. (vrt.be)

    Sinsds jaar en dag regeert de 72-jarige Philippe Moureaux met ijzeren hand over Molenbeek. Maar stukje bij beetje raakte hij de controle over de samenlevingsproblemen in zijn gemeente kwijt. Een portret van de man die de bijnaam Flupke Moustache meetorst. (standaard.be – 2011)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jul 2021 06:16)

    👍
    127

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.