Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
In Izegem wordt het woord jonkmans (joenkmans uitgesproken) gebruikt voor Oost-Indisch kers, de gele en oranje en rode bloemen die eetbaar zijn.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Bij overdracht, als plantnaam. Jonkmans, volksbenaming, in Vlaamsch-België, voor: Tropaeolum majus L., de Oostindische Kers.
Tropaeolum majus
Eens jonkmans in je tuin raak je die nooit meer kwijt.
Ze zaaien zichzelf en ontkiemen vroeg in de lente.
> andere betekenis van jonkman
schrijf- en uitspraakvariant van gaarne, geire
uitspraak met zware e
’k Zou zo gere willen leven in ne wereld zonder haat
Zonder macht en zonder streven
Waar dat ’t al vanzelf gaat
’k Zou zo gere willen leven
In ne wereld zonder pijn
Waar iedereen het al kan geven
En het geestig is te zijn
(liedjestekst ’k zou zo gere willen leven – Walter De Buck)
Ik zou gere begraven worden in een kist in de vorm van nen taxi. (bloggen.be)
Als ge gere afgekoeld geraakt doordat ik u nat sproei met koud water, zou’k dat niet doen. (forum.politics.be)
NL: saamhorigheid
DS2015 standaardtaal
vrttaal.net: samenhorigheid, saamhorigheid: Beide varianten zijn correct. In België is samenhorigheid het gebruikelijkste woord, in Nederland saamhorigheid.
vgl. ook samenhorigheidsgevoel
De samenhorigheid in een dorp zoals Bovekerke waar iedereen iedereen kent, leidt tot hulp ten bate van mensen in nood (nieuwsblad.be)
Hij deelt daartoe feestcheques uit aan buurtinitiatieven die het sociaal contact en de samenhorigheid in de Demerstad kunnen bevorderen. (hbvl.be)
ook wel bessem of baezem genoemd
VL: keerborstel
NL: bezem
Pak dich de kaerbeusjtel en kaer mich ’t plaetsjke èns oet.
Pak jij de bezem en veeg het binnenplaatsje eens schoon.
Der sjtoan twee kaerbeusjtele: eine is veur binne, de angere veur boete.
Er staan twee bezems: een is voor binnen, de andere is voor buiten.
-
Spaarpotje ten voordele van de missies in de vorm van een negertje dat knikte wanneer men een muntstuk in de gleuf stak. Onderaan stond geschreven: dank u.
Label: aanstootgevend
“Het missienegerke” dateert al van de jaren ’30 van vorige eeuw; net als verzamelen van “zilverpapier”. (https://www.tervesten.be)
benaming van de Vlaamse taal in Frans-Vlaanderen
uitspraak /Vlaomsj/
“De Franse Westhoek, waar nog altijd Vlaemsch wordt gesproken…”
(https://www.hln.be/regio/vleteren/de-kracht-van-het-vlaemsch~a7b3ab96/)
> andere betekenis van Vlaemsch
verkeersbord
zie ook plakkaat
Doordat zij met hun hoofd van het ene verkeersplakkaat naar het andere geschud worden. (aalst.courant.nu)
…paar dagen geleden hebbek dus een verkeersplakkaat uit zone plastieken voet getrokken. Khad natuurlijk weer de sjans da er just flikken passeerden (9lives.be)
praline met likeur in
Van Dale 2018 online: BE
Ook de Leuvense toxicoloog Jan Tytgat pleit voor een nultolerantie, maar dan met een minieme marge zodat een likeurpraline wel nog kan en de pastoor een beker miswijn kan drinken zonder positief te blazen. (nieuwsblad.be)
Een traditionele likeurpraline bestaat voor 70% uit suiker, dat is bij een Pralon veel minder. (dobbit.be)
Ferrero rocher pralines of mon chéri likeurpraline van het merk Ferrero is beschikbaar bij Colruyt voor de prijs van €6.7. (promobutler.be )
Een toxicoloog legde gisteren op het nieuws uit dat men 33 likeurpralinen moet eten om 0,2 promille te halen. (forum.politics.be)
De eerste resultaten waren heel verrassend want al na twee likeurpralines bliezen de drie proefpersonen positief. (newsmonkey.be)
variant van schouden
na het slachten het haar van de huid verwijderen door middel van kokend water, reinigen door middel van heet water
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Schouwen: Mnl. scouden, ontleend aan ofr. eschauder. In Z.-Ndl.
Latijn excalidare van calidus, warm
Eng. to scald
Ik herinner me nog altijd de doordringende stank bij het schouwen van het varken.
> andere betekenis van schouwen
Verder, meer volgens … Ze hebben iets gezegd en ze zeggen nog meer.
Nog volgens de keten is de organisatie die verantwoordelijk wordt voor Jumbo België op orde gebracht en wordt de Belgische markt verder in kaart gebracht. VRTNWS
Nog volgens hen zijn we pas 10.000 jaar geleden granen beginnen te eten en zijn we daar nog niet aan gewend. (nice.ifo.be)
Een persoon die de sociaal-educatieve activiteiten op een school organiseert en animeert. Deze acitiviteiten staan in functie van de ontplooiïng van de leerlingen. Hij/zij ondersteunt het schoolleven buiten de lesuren, (bijv. schoolsport, theaterbezoek,…) en begeleidt de leerlingen bij studieactiviteiten buiten de lesuren. Hij/zij neemt ook deel aan de klassenraden en leerkrachtenbijeenkomsten. Meestal is dat ook een persoon die in een internaat werkt.
Ik werk als studiemeester-opvoeder en boekhouder bij het internaat van TGO! de Spits in Antwerpen. (onderwijskiezer.be)
Voor studiemeester-opvoeder hebt ge minimum een diploma van het hoger secundair onderwijs nodig.
heftige ontkenning
zie ook mon oeil
" En dàt is dan democratie? Mijn oor!" (reactie in Doorbraak 04/09/18)
(politiek, media, meestal spottend) letterlijk: Vlaming van dienst,
Vlaming die aangezocht wordt voor debatten, fora, deelname aan verkiezingen, openbaar bestuur enz. omdat het nu eenmaal hoort dat er een Vlaming bij is
Het verkiezingsdebat over Brussel, georganiseerd door Knack en Radio 1 (…) burgemeester Philippe Close (PS) (…) liet zich vervangen door Roel Jacobs, nummer 47 op de lijst van de PS. Maar een “flamand de service” voelt hij zich naar eigen zeggen niet. (https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/10/02)
“Ze is de spreekwoordelijke flamand de service en daar heeft ze duidelijk geen probleem mee.”
(https://www.nadinevanlysebetten.be/)
De man is altijd flamand de service als het gaat om het toedekken van de Brusselse wantoestanden:(…) (J.M. Dedecker in Knack 171217)
schijnheiligaard
de benaming verwijst naar heilig paterke
“Twee anonieme pagina’s die gesponsorde berichten verspreidden op Facebook – ‘Bart De Wever opnieuw burgemeester’ en ‘Wouter Van Besien is een schijnheilig paterke’ – werpen een paar prangende vragen op.” (DM 091018)
iemand helemaal niet vertrouwen
NL: iemand voor geen meter vertrouwen
„Ik vertrouw hem voor geen haar”, zei burgemeester en N-VA-voorzitter Bart De Wever over zijn tegenstrever in Antwerpen. (VRTNWS)
Algemeen Nederlands Woordenboek: “((vooral) in België, informeel, (vooral) gesproken taal): onderste laag; bodem. Met name in toepassing op een maaltijd als bodem in de maag. (…) Vaste verbindingen: een fond leggen; een stevige fond leggen”
zie ook: fond, een ~ leggen
Ideaal, lijkt me, om een vrijgezellenfeest mee in te zetten, want je komt van tafel zonder honger en je hebt een stevige ‘fond’ gelegd voor verdere zuipelarijen. (mamaexpert.be)
> andere betekenis van fond
smalle broekspijpen
" In 1798vestigde zich een Franse kleermaker in Vielsalm en deze voerde de modevan de pantalon, de lange broek met 2 stoofbuizen (broekspijpen) in."
(https://www.instituutvlaamsevolkskunst.be/sites/www.instituutvlaamsevolkskunst.be/)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
