Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #30561

    na
    (bw.)

    over, bij tijdsaanduiding

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen

    SN:
    8.07 uur: 7 over 8
    8.22 uur: 22 over 8

    zie ook na, tien ~ drie; na datum

    Man, het is al 10 na 8, we moeten vertrekken of we missen de bus.

    Om kwart na 7 deze avond ben ik bij u, dan is het ladies night.

    Die film begint om kwart na 9 op den holland.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 01:16)

    👍
    132

    #30562

    kleiduifschieting
    (zn. v.; ~en)

    een wedstrijd kleiduifschieten

    Van Dale 2018 online: BE

    vgl. wipschieting

    De Koninklijke Vrijschutters Geraardsbergen vzw. Hebben het genoegen u en uw familie uit te nodigen op hun eerste. “Kleiduifschieting”. (sportschieten.be)

    Ivan Van Der Slagmolen en Kelly Van Damme, die zelf het kleiduifschieten beoefenen, organiseren dit weekend hun eerste kleiduifschieting. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Aug 2021 14:22)

    👍
    132

    #30563

    ijkingsproef
    (de~, v., ~ven)

    ijkingstoets

    Alle Vlaamse universiteiten die ingenieurs opleiden, doen mee met de ijkingsproef.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (18 Jul 2021 03:20)

    👍
    132

    #30564

    scheikundelabo
    (zn. o.; ~ 's)

    1) leslokaal uitgerust als laboratorium voor scheikunde
    2) laboratorium voor scheikunde

    zie labo

    vgl. chemielabo

    Lab bench

    1) Onbekenden stichten brand aan scheikundelabo KU Leuven – De Standaard

    1) Zo beschikken we nu over een modern uitgerust scheikundelabo met annex preparatielokaal en ernaast nog een volledig heringerichte klas die ook nog beperkt uitgerust is voor het geven van wetenschapslessen. (sint-janscollege-meldert.be)

    2) Zij gaf haar job in een scheikundelabo op en waagde de sprong. (hln.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (18 Jul 2021 03:22)

    👍
    132

    #30565

    klotser
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    oude auto waarin de passagiers dooreengeschud worden
    zie klotsen

    Het kleine meisje noemde de oude VW-kever van vava de klotser.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (27 Jul 2021 03:10)

    👍
    132

    #30566

    Vlaamse omgangstaal
    (vaste woordgroep begrip)

    de informele vorm van het Nederlands zoals gesproken door de Vlamingen in de dagelijkse omgang
    zie ook verkavelingsvlaams, soapvlaams

    zie voorbeeld voor artikel hierover

    “Het is tijd dat Vlaanderen zijn eigen omgangstaal leert te omarmen’ (Titel)
    “Een positieve attitude ten aanzien van onze eigen Vlaamse omgangstaal is beter voor ons zelfbeeld en zelfvertrouwen en kan onze taalvaardigheid in andere variëteiten en talen alleen maar versterken.” (Knack 10/09/2018)
    https://www.knack.be/nieuws/belgie/het-is-tijd-dat-vlaanderen-zijn-eigen-omgangstaal-leert-te-omarmen/article-opinion-1195549.html/

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 06:45)

    👍
    132

    #30567

    zaaldeur
    (de ~, ~en vrouw. zelfst. nw.)

    (nmbs) toegangsdeur tot passagiersruimte in treinwagon

    Het nummer van het rijtuig bevindt zich boven de zaaldeuren. (gehoord op de trein op 121018)

    “Coupédeuren, zaaldeuren, deuren laterale gangen, WC deuren : beschrijving” (Min.Besluit (…) aangaande rollend materieel voor het gebruik van rijpaden. 30/07/2010)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 06:47)

    👍
    132

    #30568

    schouwingsbewijs
    (zn. o.; ~bewijzen)

    keuringsbewijs voor een auto of ander voertuig

    anw: (vooral) in België: bewijs dat iets een keuring goed doorstaan heeft; keuringsbewijs

    vnw: keuringsbewijs

    vgl. schouwing

    zie ook verzamellemma wegcode

    Elk voertuig met een rood schouwingsbewijs met de vermelding " Verboden tot het verkeer " mag slechts op de openbare weg gebruikt worden om, ledig, de afstand af te leggen tussen het controlestation en de woonplaats van de houder of van de hersteller en omgekeerd alsook voor elke proefneming vóór of na de herstelling. (ejustice.just.fgov.be)

    Doch er wordt echter vastgesteld dat Piet niet over een geldig schouwingsbewijs beschikt en zijn verzekeraar wenst de door haar uitbetaalde sommen terug te vorderen van Piet (haar verzekerde). (seniorennet.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Mar 2025 15:16)

    👍
    132

    #30569

    teut, van zijnen ~ maken
    (uitdrukking)

    veel misbaar maken, veel drukte maken, hoog van de toren blazen

    zie varianten bij: oren, van zijn ~ maken

    in Hageland, Antwerpse Kempen, West-Limburg

    “Enkele dagen later is de eigenaar hier van zijn teut komen maken.” (HBVL 091204)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (03 Aug 2021 05:43)

    👍
    132

    #30570

    no-gozone
    (zn. v.; ~s)

    ANW: "((vooral) in België, neologisme): zone die als gevaarlijk of onveilig te boek staat en daarom vaak ook ontoegankelijk is; onveilig gebied; onveilige zone;

    NL: no-goarea

    De Gentse zuidrand is tegenwoordig een no-gozone. Door werken aan de E40 zit alle verkeer er muurvast. (demorgen.be)

    Volgens Francken kan het niet dat migrantenjongeren er een no-gozone creëren. (vrt.be)

    Jonge straatcriminelen, die het liefst zouden zien dat hun buurt een no-gozone voor de politie wordt.(hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 19:33)

    👍
    132

    #30571

    veelpoeperij
    (zn. v.)

    intieme relaties hebben met veel verschillende partners

    zie veelpoeper; poepen, scheefpoeperij

    Insiders doen boekje open over losse zeden in de Wetstraat:
    “De scheef- en veelpoeperij is er vandaag nog altijd,” zeggen zij die het kunnen weten, “maar ze is verschoven van machtsmisbruik van ministers die zich onaantastbaar achtten, naar seksueel verkeer met onderlinge toestemming.” (m.nieuwsblad.be 14/01/2017)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Jul 2021 04:23)

    👍
    132

    #30572

    van buiten weten
    (vaste woordverbinding)

    uit het hoofd weten, herinneren

    (het) niet meer van buiten weten: het niet precies meer weten
    (het) nog van buiten weten: het nog steeds weten

    zie ook buiten, iets van ~ weten

    Ik weet het niet meer van buiten. Maar ik dacht dat het wat vergelijkbaar was. (forum.allesoverkanker.be)

    Ik weet van buiten wie wel of niet een griepvaccin gehad heeft.(zorg-en-gezondheid.be)

    Ik weet niet meer van buiten of het nu nog zo is, maar op sommige lijnen stopte in een IC meer dan een IR (spaargids.be)

    Ik weet het niet meer van buiten, maar het viel mij op dat de goedkopere laminaat beduidend kortere maximum legbreedtes en -lengtes oplegde. (bouwinfo.be)

    Tijdens de Ronde van Zwitserland 1973 is hij zwaar ten val gekomen in de afdaling van een bergpas, ik weet het niet meer van buiten maar ik denk dat het de FURKA-pas was, met de opgeve tot gevolg evenals het einde van zijn wielercarrière. (wielerarchieven.be)

    Prijzen in Duitsland zijn iets beter dan hier (voor mij Hasselt BE) Ik weet het niet meer van buiten maar ik denk iets van 650 €. (motor-forum.nl)

    Jean: ‘Gerda, wette gij nog van buiten hoeveel we destijds dat tafeltje van bij den Ikea betaald hebben?’
    Gerda: ‘Nee van buiten niet, maar hier vanbinnen in mijn kopke weet ik het nog wel: 216 frank en 35 centiemen hebben we dat betaald op ne maandagmorgen om ongeveer kwartje na den tienen in het voorjaar van 1996. En gij hadt toen gelijk als gewoonlijk die vuil grijze broek met die plak op aan.’

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 22:19)

    👍
    132

    #30573

    Vlaco
    (letterwoord)

    Vlaamse compost organisatie

    Vlaco behartigt al 25 jaar het beleid en de belangen van de biologische kringloop in Vlaanderen. (https://www.vlaco.be/over-vlaco-vzw/wat-doet-vlaco-vzw)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (11 Aug 2021 03:30)

    👍
    132

    #30574

    koers rond de kerktoren
    (vaste woordgroep)

    kermiskoers

    “Tijdens de vriendschappelijke koers rond de kerktoren, konden alle recreatieve wielrenners zich meten met hun collega’s en kompanen van andere clubs.” (GVA 050514)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (10 Aug 2021 23:41)

    👍
    132

    #30575

    doopstoet
    (zn. m.; ~en)

    optocht van studenten tijdens een studentendoop

    Activiteit: Doopstoet VDK – Dienst StudentenActiviteiten – UGent

    Locaties: geen dopen meer op het Sint-Pietersplein, op het Kramersplein en in de speeltuin van Citadelpark, dit wil echter niet zeggen dat de ‘doopstoet’ daar niet kan passeren. (openvldgent.be)

    Een doopstoet of dergelijke activiteit mag eventueel wel nog doorgaan op een andere plek, àls er tenminste geen gortigheid aan te pas komt.(guido.be)

    Hierin staan de regels beschreven waaraan de studenten zich moeten houden tijdens de schachtenweek, de doopstoet, de ontgroening en de doop zelf. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (18 Jul 2021 01:45)

    👍
    132

    #30576

    galerie
    (de ~, ~s of ~en vr. zelfst. nw. )

    galerij

    < Frans galerie

    zie ook voor de galerie

    " In de Mechelse Galerie M is vanaf 1 september een opmerkelijke tentoonstelling te bezoeken." (HLN 23/08/18)

    “Manor Grunewald: griezelen in de galerie” (titel Bruzz 16/12/12)

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 15:57)

    👍
    132

    #30577

    ascenseur
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    lift (hijstoestel om personen en goederen naar verschillende verdiepingen te brengen)

    vnw

    vroeger werd in België – en ook in Nederland – het Franse woord “ascenseur” gebruikt voor het hedendaagse “lift”, er bestonden zeer veel uitspraakvarianten

    “Den morgen van Woensdag 12 September vereenigde men zich aan den voet van den Eiffeltoren, die door den Zuid-pijler met den ascenseur Edoux werd bestegen.” (Jan Tideman 1836 https://books.google.be/books?id=bduBQ9nnaAwC)

    “Met de “Ascenseur” bereik je nu de Thermen die op een heuvel liggen." (Dagje Wallonië met TomT (part 1), 6 maart | ils)

    Ja, maar enkel nog eens “van grond te gaan” en niet met een ascenseur of een helikopter, dat kan men ook alleen en met de kleren nog aan. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Nov 2022 12:11)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Nov 2022

    👍
    132

    #30578

    opzettelijk slagen en verwondingen met de dood tot gevolg
    (juridische term)

    (opzettelijke) doodslag, zie reactie

    NL: het opzettelijk toebrengen van zwaar lichamelijk letsel met de dood tot gevolg.

    De demonstrant kwam vrijdagavond om het leven toen een vrachtwagen ter hoogte van Visé, dicht bij de Nederlandse grensregio Eijsden, door de blokkade heen reed. De chauffeur wordt verdacht van “opzettelijk slagen en verwondingen met de dood tot gevolg”. (NRC-Handelsblad,)

    Later bleek dat de chauffeur wordt verdacht van het toebrengen van ‘opzettelijke slagen en verwondingen met de dood tot gevolg.’ Dit zei de Belgische officier van justitie zaterdag tijdens een persconferentie. Omroep Brabant (NL)

    Dimo Dimov schuldig aan opzettelijke slagen en verwondingen met ongewilde dood tot gevolg. (nieuwsblad.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 00:41)

    👍
    132

    #30579

    catechismus, Mechelse ~

    zie Mechelse catechismus

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (26 Jul 2021 07:47)

    👍
    132

    #30580

    aangevezen
    (bn.)

    dronken

    vnw

    Ze waren goed aangevezen als ze thuis kwamen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (21 Sep 2021 11:26)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Aug 2021

    👍
    132

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.