Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #29501

    Teutoontje
    (z.nw. het ~ (o) ~s )

    duitstalige Belg

    ‘Gelukkig,’ sprak Charel Michel nu veel rustiger, ‘hebben wij met koning Filip een staatshoofd die niet alleen het verbindingsteken, le trait d’union vormt tussen Vlamingen, Franstaligen en Teutoontjes, maar die ook zijn hoofd gebroken heeft over een nieuw en begeesterend project dat alle landgenoten kan samenbrengen en de separatisten terug naar hun loopgraven kan jagen!’ (Louis van Dievel in deredactie.be)

    13 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (11 Jul 2021 18:18)

    👍
    162

    #29502

    totter, een ~ maken en blijven botsen
    (uitdr.)

    wordt gezegd van personen die niet goed wijs zijn of die onredelijke en onlogische uitspraken doen of handelingen ondernemen

    Aub! Gaat gij een computer kopen van 7000 euro? Hebt gij een totter gemaakt en zijt ge blijven botsen of wat?

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (28 Jul 2021 01:06)

    👍
    162

    #29503

    verlet
    (het ~, geen mv.)

    tijdverlies

    Hij heeft niet veel verlet gehad met naar de winkel te gaan.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (12 Jul 2021 23:05)

    👍
    162

    #29504

    knak zijn
    (uitdr.)

    gestoord zijn

    Niet op letten, man, dien is wat knak.

    De Walter is niet autistisch, dien is alleen wat knak.

    Hoe kunt ge nu zo knak zijn om met den auto op een rechte baan in de gracht te rijden?

    Daar moet ge nu echt wel knak voor zijn om zoiets te doen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (01 Aug 2021 03:09)

    👍
    162

    #29505

    stande
    (de ~ (v.) , ~n)

    houten kuip, tobbe, ton

    ook: petroolstande, boterstand

    Zo werden de wortelen in een stande op een plank gewassen met een harde borstel. (graningate.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door owlga en laatst gewijzigd door de Bon (10 Jul 2021 19:39)

    👍
    162

    #29506

    voorplan
    (zn. o.)

    voorgrond
    fig.: in de aandacht; in de schijnwerpers

    VD2016 online: BE

    meestal: op het voorplan

    antoniem: achterplan

    zie ook op het voorplan treden

    Bende van Beersel komt opnieuw op het voorplan (nieuwsblad.be)

    Lommelse expo wil ‘’stille ziekte’’ op voorplan brengen (tvl.be)

    WTO moet anders: Voedsel, banen en duurzame ontwikkeling moeten op het voorplan. (11.be)

    In het voorplan aanvankelijk vrij strakke aanblik die gelijdelijk overvloeit in een mooi organisch geheel. (velt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 22:11)

    👍
    162

    #29507

    Waleman
    (z. nw. de ~ (m) ~nen)

    Waal, inwoner van Wallonië

    uitspraak: woaleman

    ’t Es echt woar, iên van de Woalemanne heet et gezeid!
    ’t Kan zijn, zijn moar èm kan oe oék iet wijsgemoakt hemme… Tut-mem-sjoos es oêk frans en ’t wilt zegge: `t kan me nie schille! (uit: De Witte van Ernest Claes)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (29 Jul 2021 11:12)

    👍
    162

    #29508

    verlaan
    (bn)

    het druk hebben, niet veel tijd hebben

    WNT: VERLAAN: Het verl. deelw. van het Mnl. verladen. De door uitval van de d ontstane vorm verlaan. In W.- en O.-Vl.: druk doende, druk zijnde e.d. Steeds in den vorm verlaan.
    - Van personen: het druk hebbende, met bezigheden overladen.
    - Van een periode: druk, veel werk meebrengend; waarin veel te doen is.

    Je moet het hem nu niet vragen, hij is veel te verlaan.

    Ben je zo verlaan dat je niet eens goede dag kan komen zeggen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door fansy (21 Jul 2021 20:30)

    👍
    162

    #29509

    vlindertelweekend
    (zn. o.; ~en of ~s)

    Eigenlijk voluit: Het Grote Vlindertelweekend:
    Dit weekend organiseert Natuurpunt voor de negende keer het Grote Vlinderweekend. De natuurvereniging roept iedereen op om mee vlinders te tellen in de tuin.(knack.be)

    google2017: .BE (>25.000) ; .NL (>1.900)

    Eastern Tiger Swallowtail Papilio glaucus on Milkweed 2800px

    Het klein koolwitje was het voorbije weekend de meest gespotte vlindersoort tijdens het vlindertelweekend. (deredactie.be)

    Natuurorganisaties organiseren vlindertelweekend (bruzz.be)

    In het kader van ‘Vlinder mee’ het grote vlindertelweekend van Natuurpunt, inventariseren we de vlinders in een privaat domein en in de Meikensbossen. (uitinvlaanderen.be)

    Klein koolwitje ‘wint’ vlindertelweekend – De Standaard

    vlinder mee tijdens het vlindertelweekend (30/07/2010) – Zoersel

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (24 Oct 2021 12:21)

    👍
    162

    #29510

    burgemeester, lijst van de ~

    zie lijst van de burgemeester

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 05:13)

    👍
    162

    #29511

    kermislief
    (het ~, ~en, onz. zelfst. nw.)

    een lief waarmee men op prettige wijze de kermisdagen doorbrengt; een scharrel van korte duur

    zie ook kermis, het is nog nieuw ~

    Een in Vlaanderen zeer bekend liedje is het Kermislied van Melis en Hullebroeck waarvan de 2e strophe het kermislief bezingt:
    Een aardig lief, een kermislief,
    Een lief voor twee drie dagen,
    Toe, neem dat lief, dat aardig lief,
    Ze zal niet beter vragen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 18:10)

    👍
    162

    #29512

    typebrief
    (z.nw. de ~ (m.) ~en)

    standaardbrief, modelbrief

    zie algemeen: type~

    Het kabinet Bellot werkt nog aan een typebrief met de exacte bewoordingen.

    Hoe kunt u een document, dit wil zeggen, fax, brief, mail of een typebrief opmaken vanuit een dossier? (Cicero)

    Het exemplaar dat op Reddit gepubliceerd werd, heeft alles weg van een typebrief die United kennelijk gebruikt als er een klacht binnenkomt. (reddit.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 13:25)

    👍
    162

    #29513

    krak hetzelfde
    (vaste woordverbinding)

    identiek hetzelfde, identiek dezelfde precies hetzelfde

    ook krak hetzelfste, zie dezelfste
    schrijf- en uitspraakvariant van SN-NL ‘krek hetzelfde’

    ‘Ik zeg krak hetzelfde als Churchill, hé’ (standaard.be)

    Op school halen we de ziel uit de job van de leerkracht als iedereen krak hetzelfde moet doen onder het mom van de verticale samenhang. (Een school op mensenmaat – Marc Mathyssen)

    Als je de programma’s bekijkt van die richting en dierenartsassistente, dan merk je meteen dat het bijna krak hetzelfde is. (9lives.be )

    En met exact bedoel ik exact, precies krak hetzelfde. (zosimpelist.wordpress.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 06:36)

    👍
    162

    #29514

    sofort
    (bw.)

    onmiddellijk, per kerende, stante pede

    < Duits: sofort: onmiddellijk

    (waarbij we sofort dienen op te merken dat ‘Salon Kitty’ iets stijlvollere cinema is dan het toch ietwat weerzinwekkende ‘Ilsa, Wolvin van de SS’). (humo.be)

    Drie dagen later kreeg ik een brief dat ik sofort kon beginnen. (vrt.be)

    Ik zal sofort mijn tuintje eens overdekken, en beginne lopho’s kweken.(tuinwinkel.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Mar 2023 19:54)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Jun 2024

    👍
    162

    #29515

    misbegrijpen
    (ww. begreep mis of misbegreep; misbegrepen)

    verkeerd begrijpen

    niet in Van Dale 2018 online

    zie ook misbegrepen, misbegrepenheid

    Veel relaties verlopen nodeloos moeilijk, omwille van het niet- of misbegrijpen van elkaar. (sofieannbracke.be)

    Niet te misbegrijpen aaibaarheidsfactor. De verkoopsovereenkomst die robot Pepper vergezelt, stelt duidelijke grenzen nu de robotten tewerkgesteld worden in klantendiensten van banken, als hotelreceptionisten en winkelbedienden. (demorgen.be)

    Hij kan dan niet beschouwd worden als een univesele webcam! Of begrijp ik het mis? (intermactivity.be )

    In een niet mis te begrijpen mail maakt hij duidelijk dat iedereen wat zediger gekleed naar school moet komen. (hln.be)

    Daarnaast kan je ook regelmatig geconfronteerd worden met miscommunicatie want anderen hebben wel eens de neiging hetgeen je bedoelt te misbegrijpen. (anthentiek.be)

    Uit vrees dat ze me misbegreep legde ik uit dat hij dan gemaakt werd met gelijke delen rode en witte vermouth, in plaats van enkel rode vermouth.(cocktailnation.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 01:25)

    👍
    162

    #29516

    strafcompagnie
    (zn. v.; ~s of ~ën)

    compagnie voor gestrafte soldaten

    vnw: compagnie waar strenge tucht heerst en waar de soldaten voor straf heen gezonden worden, strafklasse

    Van Dale 2018 online: BE, militair
    vergelijk Duits Strafkompanie

    Pas op 16 maart 1919 werden ze gerepatrieerd en in Oostende in een strafcompagnie tewerkgesteld. (Maurits Geerardyn – Wikipedia)

    Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd desertie in het Belgisch leger normaal gestraft met inlijving in een strafcompagnie. (deredactie.be)

    “Door de compagnie sans floche, een strafcompagnie, werd een koninklijk park aangelegd. In 1914 installeerden de Duitsers zich hier.” (neosvzw.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Apr 2025 18:20)

    👍
    162

    #29517

    studax
    (zn. m.; ~en)

    vlijtige student

    vnw: ijverig student, studiehoofd, studiebol

    Van Dale 2018 online: BE

    Zijn leven lang bleef hij een zoekende geest, een studax, zoals ook blijkt uit dit gedicht, wellicht zijn bekendste. (kuleuven.be)

    De oudste zoon was een studax, u leest zijn verhaal in een volgend hoofdstuk, en de jongste baby werd directeur van een bankinstelling te Waregem waar hij nu nog woonachtig is. (De witte veer. Honderd jaar duivensport – Edward Baeten)

    Valeer was een studax, een pedagogische-filosofische boekenwurm, die zich uren-dagen-jarenlang met ontoombare gulzigheid een weg beet in zijn letterzware, stapelhoge privé-bibliotheek. (seniorpix.be)

    Van studax tot Teletubbie en terug: dit moet u weten over de “oude nieuwe” SP.A-minister Frank Vandenbroucke (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Apr 2025 12:24)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Oct 2020

    👍
    162

    #29518

    de toestand is ernstig maar niet hopeloos
    (uitdr.)

    een ironische woordcombinatie

    “De toestand is hopeloos, maar niet ernstig”, woordspeling op de beroemde militaire uitspraak “de toestand is ernstig maar niet hopeloos” als een spreker bedoelt dat zijn woorden niet al te letterlijk moeten genomen worden, of overdrijvingen bevatten. (wikipedia)

    Niet in Van Dale 2018 online

    google2018: .BE: (>470) ; .NL: (>55, veel mbt BE)

    ‘Deze hoorde ik op de Vlaamse radio: “De toestand is ernstig, maar niet hopeloos”. (fnvdiensten.one-company.nl)

    De toestand is ernstig, maar niet hopeloos. Dat waren terecht de concluderende woorden van prof. Dirk De Ridder op het einde van zijn betoog (artsenkrant.com)

    De toestand is ernstig (maar niet hopeloos). De Vlaamse arbeidsmarkt in Europees perspectief (steunpuntwerk.be)

    BBTK Kortrijk houdt zijn vierjaarlijks statutair congres. Met als titel “De toestand is ernstig…. maar niet hopeloos” hoopt het BBTK nog te verbeteren qua organisatie en zijn syndicale werk nog scherper te stellen. (indymedia.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (03 Aug 2021 18:27)

    👍
    162

    #29519

    teerling
    (de~, m., ~en)

    regenworm

    uitspraak met zware e

    gesproken in de streek tussen Sint-Niklaas en Aalst

    Mijn man moet dringend de grond spitten en teerlingen zoeken; komende zaterdag gaat hij vissen.

    > andere definitie van teerling

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Joli Garcon (28 May 2025 13:34)

    👍
    162

    #29520

    in extremis

    zie extremis, in ~

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 00:53)

    👍
    162

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.