Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #29101

    kruipinneke
    (het ~ (o.), ~ s)

    - huis (of kamer) dat klein, smal en dikwijls daardoor ook donker is
    - bij een kamer ook wel bezemkast genoemd

    Zuid-OostVlaandersch idioticon via dbnl.org: Afl. Kruipenge, kruiping (eig. en fig.);
    Samenst. Kruipin, m., klein huisje, slecht hutteke; gemeen kroegje; Ned. Wdb.; SCH; CV; DB; R; J; CL (Bijv.).

    oorsprong: Woerden, Nederland.
    Herberg Kruipin en het fort (eigenlijk een schans) dat naar de herberg genoemd is. De naam Kruipin (Crypin) komt voor het eerst voor op een kaart uit 1696, de “Nieuwe Kaart van den Lande van Utrecht” van Nicolaas Visscher. Op een kaart uit 1777 van de verdedigingswerken rondom Woerden staat de naam “Fort de Kruipin”.
    Sommige bronnen stellen dat de herberg weer was genoemd naar kleine huisjes bij de Schenkenschans. Het woord kruipin betekent “klein en eng huisje”. Maar kruipin betekent echter ook een kooitje om vogels mee te vangen.
    In Vlaanderen heten diverse straten Kruipin, bijvoorbeeld in het dorp Verrebroek en in Beveren. (Wikipedia)

    De voorgevel was breed en gaf de indruk van een zekere grootte, maar omdat het perceel op een punt uitliep was het rijhuis gebouwd als een taartpunt zonder spits: het werd alsmaar smaller, via de achtergevel kwam amper licht binnen, de keuken had permanent kunstlicht nodig. In dat kruipinneke kreeg ik een acute aanval van claustrofobie: ik maakte dat ik buiten kwam!

    Het is niet te geloven wat huisjesmelkers durven te vragen voor die lage, vochtige kruipinnekes.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door helle en laatst gewijzigd door helle (07 Aug 2021 19:40)

    👍
    170

    #29102

    orden, nationale
    (vaste woordgroep)

    zie nationale orden

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (11 Aug 2021 19:11)

    👍
    170

    #29103

    zelden, raar of ~

    zie raar of zelden

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door geblokkeerde_account en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Jul 2021 00:40)

    👍
    170

    #29104

    wat schuift dat
    (uitdr.)

    wat is het loon, wat is de verdienste, hoeveel is er te verdienen, wat hangt eraan vast?

    - Eigenlijk zijt gij de juiste persoon om dat jobke te doen. Flyers uitdelen op het vakantiesalon en daarbij een beetje uitleg geven.
    - Okee, omdat gij het zijt, maar wat schuift dat?

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 17:30)

    👍
    170

    #29105

    lamp, hier brandt de ~
    (uitdr.)

    zie hier brandt de lamp

    Jongens! Ik weet dat het bijna tijd is om naar huis te gaan maar hier brandt nog altijd de lamp; nog 15 minuten!

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 01:07)

    👍
    170

    #29106

    strikiezer
    (het ~, ~s onz. zelfst. nw.)

    breinaald
    zie ook strikijzer en strikken

    In die laaj liggen nog veel ouwe strikiezers, moes dich die nog hemme?
    (In die lade liggen nog veel oude breinaalden, moet je die nog hebben?)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (28 Jul 2021 16:27)

    👍
    170

    #29107

    vaneens
    (bijwoord)

    onmiddellijk

    “Als ge dan eens wat duurder en professioneler materiaal als pioneers ofzo in uw handen krijgt dan gaat alles vaneens wa vlotter. (www.dj2dj.be/forum 150906)”

    Maar denk ook wel dat ge het vaneens groot moet proberen aan te pakken… maar hoe? ( www.bimmerboard.be/forum 130407)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (06 Aug 2021 05:02)

    👍
    170

    #29108

    tnennend
    (bijv.nw. of bijwoord)

    op, dodelijk vermoeid

    Die metser is maar 65, maar tnennend gewerkt. Ziet eruit als 80.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door renel en laatst gewijzigd door Marcus (09 Aug 2021 14:10)

    👍
    170

    #29109

    putmik
    (de ~ ,~en, man. zelfst. nw.)

    paal met een mik – een bovenstuk in V-vorm – waarin een hefboom rust met aan de ene kant een puthaak en aan de andere een kontergewicht

    in de Antwerpse Kempen, ook in Nederlands Noord-Brabant
    zie ook zwik

    Volgens Van Dale in het AN “putgalg”

    “Als we het goed verstaan, gebruiken we binnenkort weer carbuurlampen, stallantaarns en wassen kaarsen. We zullen ook weer over een regenbak beschikken en over een gemetste putkuip met putmik.” (’t Pallieterke 24/03/16)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (12 Jul 2021 12:07)

    👍
    170

    #29110

    porderm
    (de ~, ~s, man. zelfst. nw)

    wapenvergunning (verouderd)

    < Frans: “port d’arme”, kort voor “permis de port d’arme”: vergunning voor wapendracht

    Mijn vader was boswachter en moest daarvoor een porderm aanvragen bij het gouvernement.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 19:21)

    👍
    170

    #29111

    kavel
    (zn. m.; ~s)

    een onderdeel van een appartementsgebouw (zie voorbeelden)

    In SN heeft kavel enkel betrekking op land, grond

    immo-arnou.be: Iedere mede-eigenaar van een kavel ( = appartement, kelder, garage, autostaanplaats enz. ) is lid van de algemene vergadering en neemt deel aan de beraadslagingen alsook de lasthebber ( volmacht drager van één of meerdere eigenaars, wat wettelijk bepaald is.

    law.kuleuven.be: De eigenaars van een appartement zijn niet alleen eigenaar van de privatieve kavel die hun eigenlijke appartement uitmaakt, maar ook van een aandeel in de onverdeelde onroerende goederen die tot het gemeenschappelijk gebruik van de verschillende kavels zijn bestemd.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 00:11)

    👍
    170

    #29112

    zieltjes roven
    (begrip)

    een kinderspel met knikkers

    WNT: in Vl.-België.
    Tot hun spel hebben de jongens knikkers of marbels ergens in eene ronde of in een putje of elders gelegd: komt er een, die ze rooft, allemaal of slechts eenige — dat heet in de Kortrijksche kindertaal: zielkes rooven! de cock en teirl., Kindersp. 5, 42 1905. Loquela (Wdb.) 1907.

    Speelt gij mee zieltjes roven?

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (30 Jul 2021 06:40)

    👍
    170

    #29113

    verlengingen
    (zn. )

    verlenging van bv. een voetbalmatch

    VD2016 online: verlenging; bv. “Stan­dard scoor­de in de ver­len­ging”

    opm: Alhoewel verlengingen eigenlijk meervoud is (2 verlengingen), kan het ook als enkelvoud gebruikt worden: “Gelijk na 90 minuten. Het is verlengingen.”

    google2016 online:
    “in de verlengingen” .BE (>8.900) ; .NL (>3.500)

    demorgen.be: Live: Herbeleef hoe Duitsland in de verlengingen de wereldtitel pakte …

    sporza.be: Beide ploegen waren gedurende 90 minuten aan elkaar gewaagd, maar in de verlengingen nam KV Mechelen duidelijk afstand.

    hln.be: Er kwamen verlengingen aan te pas en daarin konden de Sinaai Girls in de slotminuten één keer scoren, goed voor een 2-2 eindstand.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 19:02)

    👍
    170

    #29114

    ijzer, in oud ~ hangen
    (uitdr.)

    zie oud ijzer, in ~ hangen

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (05 Aug 2021 12:53)

    👍
    170

    #29115

    opgedraaid
    (bn..)

    nerveus, zenuwachtig, geïrriteerd

    Van Dale 2016 online: BE

    Hij is helemaal opgedraaid. Die kraan wordt alleen vernoemd als hij op de tippen van zijn tenen loopt. (toneelfonds.be)

    Ten derde, een aantal Zuidnederlandse uitdrukkingen in substandaard: “Hij is helemaal van zijn melk” (“il est bouleversé” blz. 20); “Hij is helemaal opgedraaid” (“Il est extrêmement agité”, ibid.); “het pakt op mijn asem” (“ça coupe le souffle”, blz. 45); “Geen kat” (“Personne”, blz. 89); “nu zijt ge toch aan het zwanzen hé Jozef’ (”Joseph, ce n’est pas sérieux, n’est-ce pas?, blz. 112). (theater.uantwerpen.be)

    Ik was zo opgedraaid als iets daarstraks, heb intussen toch 1,5u geslapen op de zetel en voel me terug wat beter nu. (deverdwaaldeooievaar.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Jul 2021 10:16)

    👍
    170

    #29116

    spetteren
    (ww., spetterde, gespetterd)

    spektakel geven, vonken geven

    Die twee zijn weer tegen elkaar aan het opbieden, ’t zal straks weer spetteren.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door fansy (12 Jul 2021 23:07)

    👍
    170

    #29117

    schijtecanard
    (bn., bw.)

    erg dronken, strontzat;
    ook ‘schetecanard’

    zie canard zijn

    Dus ge moet zeker komen want gieters zijn megacool, en van zo ene zijt ge direct schijtecanard. (Facebook)

    Maar onderweg (we waren schijtecanard) beslisten we om nog eens naar de Vlasmarkt te gaan. (Gentse Feesten)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 23:04)

    👍
    170

    #29118

    zo net als een dopke
    (uitdrukking)

    beschrijving van iemand die er netjes en goed verzorgd uitziet, meestal verwijst de uitdrukking naar kleine kinderen
    (verouderd, werd nog gebruikt in de jaren zeventig van de vorige eeuw)

    Hier dat is een foto van ons Franske bij zijn eerste communie. Een matrozenkostuumke: hij was zo net als een dopke.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (14 Jul 2021 09:13)

    👍
    170

    #29119

    Voorkempen
    (de ~, zelfst. nw. )

    het gebied tussen de stedelijke agglomeratie van de stad Antwerpen en de eigenlijke Kempen in de provincie Antwerpen

    De Voorkempen, dat is een groene regio in het noordwesten van de provincie Antwerpen. Kasteelparken, uitgestrekte bossen, heide en landbouw wisselen elkaar af. (http://www.rldevoorkempen.be/)

    ’s Gravenwezel is de parel der Voorkempen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (23 Jul 2021 00:13)

    👍
    170

    #29120

    dieseltaks
    (zn. m.; ~en)

    taks op dieselauto’s

    Van Dale 2016 online: BE

    De dieseltaks die de EU vanaf 2013 wil opleggen, kan de Belgische dieselgebruiker jaarlijks 600 euro kosten. (standaard.be)

    Ook zonder dieselgate is hogere dieseltaks goed idee (tijd.be)

    De dieseltaks zou vanaf 2013 stijgen tot 390 euro in 2018. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 06:38)

    👍
    170

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.