Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
wordt gezegd als men niet weet of niet wil zeggen waar iemand naartoe gaat
uitspraak: /oep vwajeuzje zen/
zie ook javita, naar ~ apen schudden
- ‘Waar is Emma naartoe?’
- ‘Ze is op voyage’
nergens
< nieuwers: Mnl. nieuwer (cognaat met het Engelse “nowhere”)
We gaan vandaag nowers, we blijven gezellig thuis.
Afkorting van: Algemene Directie Operationele Ondersteuning
Onderdeel van de federale politie en waaronder dsu valt.
Bij de hervorming van de politie in 2001 wordt de Directie hondensteun ondergebracht bij de Algemene directie operationele ondersteuning.
1) chronometer
2) een gechronometreerde tijd (zie chronometreren; chronotijd)
VD2016 online: BE
vgl. chrono afdrukken
ook krono, zie voorbeelden
2) nieuwsblad.be: Dauwens werd vijfde in haar reeks met een chrono van 55"82, haar beste jaarprestatie.
Op de meeting van Zürich vestigt de Ethiopiër Haile Gebreselassie een nieuw wereldrekord op de 5.000 meter met een krono van 12.44.39. (knack.be)
1) quizarchief.be: U geeft enkel het antwoordblad af met de lettercombinaties van de foto’s. Voordat we onze chrono indrukken krijgt u van ons nog een voorbeeld.
1) Met bovenbouw bedoelt men in Vlaanderen de secundaire school na de middenschool. Het betreft dus het 3e, 4e, 5e, 6e en eventueel 7e leerjaar van het secundair onderwijs. (wikipedia)
2) de laatste jaren van de basisschool
in NL deelt men dat anders in
2) klasse.be: Na een vragenlijst voor de onderwijsinspectie die peilt naar het welbevinden van leerlingen in de bovenbouw van de basisschool, ontwikkelden Ludo De Lee en Ilse De Volder nu ook een versie voor scholen.
1) .erasmusatheneum.be: Meedoen aan olympiades zal gebeurt voornamelijk door leerlingen uit de bovenbouw.
1) glijden, slibberen
2) voortsukkelen, voortstrompelen, van gewonden en vermoeiden
vgl roetsjbaan
MNW: oorsprong: Mhd. rütschen: schudden, glijdend voortschuiven (enkel Vlaamse vb-zinnen)
> (Bruun) sat over sine hamen ende began … rutsen over sinen staert, Rein. I , 971, Vlaanderen, 1401-1410.
> Met dat si dus worden versaecht ende doot geslegen ende verjaecht oft ongeweldech van sinen leden; sulke quamen daer gereden die hadden verloren hare perde ende moesten rutsen harre verde: sine wisten wat riden, si moesten gaen, Mor. 2589, Vlaanderen, 1301-1400.
Roetsjen met de slee, waar zijn de winters van weleer, hoe plezant het was als kind…
Mijn vader had 3 maanden geleden zijn knie gebroken en nu roetsjt hij met zijn rolator van de zetel naar de stoel en naar zijn bed.
zwarte aaskever
NL: slakkenaaskever
WNT: lijkbidder: gewestelijke benaming voor een zwarten aaskever, Silpha atrata (corn.-vervl.)
Het is lang geleden dat ik nog een lijkbidder gezien heb. Vroeger in den hof bij mijn ouders, kwamen we er geregeld wel eens ene tegen.
De lijkbidder voedt zich met alle soorten afval gelijk als kadavers, uitwerpselen… en kan in de zomer plaatselijk zeer talrijk zijn.
knoeiwerk
regio Boom
De loodgieter heeft mijn douche komen maken. De boechelaar komt er niet meer in. Hij heeft teveel boechelarij achter gelaten.
haar op zijn tanden hebben, assertief zijn
regio Lier
Soemtwijle mutt’eum e sneus oep zanne piânau èmme.
(Soms moet hij een snor op zijn piano hebben.)
iets wat slecht in elkaar zit, zo uit elkaar kan vallen
meestal overdrachtelijk gebruikt
variant: met spuug en plaktouw
NL: (nog maar) met touwtjes en ijzerdaad in elkaar – vaak ook niet overdrachtelijk gebruikt
De mail maakt pijnlijk duidelijk dat de Vlaamse regering met spuug en paktouw aan elkaar hangt. (deredactie.be)
“Die computers werden vorig jaar al met spuug en paktouw weer in elkaar gezet.” (zdnet.be)
… en de afrekeningen in de krabbenmand van de Kortrijkse N-VA en binnen de stadscoalitie, die aan mekaar hangt met spuug en paktouw. (jarretelvankortrijk.blogspot.be)
Maar de coalitie van rechtse en religieuze partijen hangt met spuug en paktouw aan elkaar. De strijd om de ministersposten is bikkelhard. (tijd.be)
“We maken ze kapot in de oppositie. Dat zal niet moeilijk zijn, want ze hangen met spuug en plaktouw aan elkaar’, aldus De Wever. (demorgen.be)
“De Vlaamse regering die zogezegd met spuug en plaktouw vasthangt, heeft toch maar dit akkoord bereikt”, zei N-VA-minister Geert Bourgeois. (gva.be – 2013)
‘Spuug-en-plaktouw’-nota … De nota, waarin werd gesproken over tanks die met spuug- en plaktouw aan elkaar worden gehouden, bleek vals. (tijd.be – 2018)
iemand die een vlag uitsteekt of meedraagt bij een of andere gelegenheid
niet in VD, wel “vlaggen”: “de vlag(gen) uitsteken (tot viering van een feest enz.)”
zie Vlaamse vlagger
Op de Vlaamse feestdag telden we in Aartselaar liefst 81 Vlaamse Leeuwen die buiten hingen. We bedanken alle vlaggers om op deze manier de Vlaamse feestdag kleurrijk in de verf te zetten! Elke vlagger ontving van ons een kaartje om een degustatiebiertje te komen drinken op de jaarmarkt in augustus. (aartselaar.n-va.be)
NL: vaatwasser, afwasmachine (de ~)
Het afwasmachien is vol, ik doe er een zeepke in en zet het aan.
(NL: De afwasmachine is vol, ik doe er een zeepje in en zet hem aan).
vergelijkend tussen personen: In de verste verte niet kunnen evenaren, nog niet in de buurt komen
VD2016 online: BE
ook: niet aan zijn enkel komen, niet tot aan zijn enkel komen (of reiken)
prorepublica.org: Wel weet ik dat er af en toe een collega, die nog niet tot mijn enkel reikte laat staan in mijn schaduw kon staan, laatdunkend over die ‘pacifist’ dacht.
1. gestaag of gestadig (AN) zonder ophouden, bestendig
2. gevestigd, gearriveerd, gesetteld
uitspraak /g?steej?g/
1. Gesteïg werken brengt meer op dan roefelen.
2. Wie had ooit gedacht dat hij nog een gesteïge burger zou worden?
rechter die zetelt in de Raad voor betwistingen inzake studievooruitgangsbeslissingen
zie ook examenrechtbank
“Examenrechters kunnen toestroom aan klachten niet meer aan” ( titel deredactie.be 1204016)
een gewoon brood zonder toevoegingen, waarvan destijds de prijs gereglementeerd was
vnw: brood waarvan het gewicht, de samenstelling en de prijs door de overheid bepaald is
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5
VD2018 online: BE,handel
Bakkers mogen sinds gisteren meer geld vragen voor een huishoudbrood. Dat heeft de Vlaamse Bakkersfederatie VeBIC gisteren meegedeeld. (standaard.be)
Een gewoon brood, zoals in de wet gedefinieerd, is namelijk een huishoudbrood (brood zonder enige toevoegingen). (bakkersvlaanderen.be)
Het gewone huishoudbrood is immers zeldzaam geworden en nagenoeg alle broden zijn ‘speciale broden’ geworden. (demorgen.be)
Nieuw is dat we nu ook zelf afgebakken huishoudbrood hebben dat we indien gewenst kunnen snijden. (nieuwsblad.be – 2022)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
