Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
herkenningsmelodie
vnw: herkenningsmelodie, tune van een tv- of radioprogramma
Van Dale 2016 online: BE
standaard.be: Roel De Meulemeester (25) schreef nog nooit een hit, maar sinds gisteren galmt zijn muziek, het nieuwe kenwijsje van ‘Thuis’, elke dag door vele huiskamers.
Tedietetoem tedietetoem tedietetoem… kent ge dat niet? Dat was pertangs het kenwijsje van Kapitein Zeppos destijds.
neologisme: Verklaring die elke buitenlander die langer dan drie maanden in België wil komen verblijven moet ondertekenen. EU-burgers, studenten en asielzoekers zijn hiervan uitgesloten.
zie ook nieuwkomer
vtm.be: De federale regering keurde woensdag de tekst van de “nieuwkomersverklaring” goed. Elke buitenlander die langer dan drie maanden in België wil verblijven, moet het document ondertekenen.
standaard.be: De nieuwkomersverklaring is geen vodje papier dat uiteindelijk geen positieve invloed heeft op het integratieproces, zegt Theo Francken (N-VA) op Radio 1. Het is wel degelijk integreren of vertrekken.
demorgen.be: Om de migranten op het juiste spoor te zetten, bricoleren we dan in alle haast een ‘nieuwkomersverklaring’, waarmee we proberen de nieuwkomers een overzicht te bieden van wat kenmerkend is voor onze samenleving.
huur van een handelspand
VD2016 online: BE
jordens.be: De handelshuurovereenkomst met een duur van meer dan negen jaar is een speciaal geval.
eubelius.be: Artikel 13, eerste lid van de Wet van 30 april 1951 betreffende de handelshuur (“Handelshuurwet”) voorziet echter in de mogelijkheid voor de huurder om – driemaal voor maximaal 9 jaren per keer – een huurhernieuwing te bekomen om zijn handel in hetzelfde pand voort te zetten.
boter, minarine of margarine om op de boterham te smeren
niet in Van Dale 2016 online; NL-SN: tafelboter
promobutler.be: Hieronder vind je wekelijks de nieuwe aanbiedingen van Smeerboter (margarine) uit de folders van de Belgische winkels en ketens
budgetkoken.be: Je kan makkelijk en goedkoop kruidenboter maken voor gerechten of BBQ door een vlootje smeerboter te nemen en lookboterkruiden bij te doen naar believen.
aarde, grond
Als hij uit den hof kwam, hoengen (hingen) zijn botten vol met jaard.
1) om aan te geven dat iets heel hard of stevig is
2) ook fig. ‘dooddoener’
ook met andere ww: slagen, slaan, meppen, gooien…
vgl. er een paard mee kunnen doodslaan, er een olifant mee kunnen doodkloppen
1) Vergeet die vernisborstel na gebruik niet in de white spirit te zetten, anders kunt ge er morgen een boer mee van zijn paard kloppen. (vlaamswoordenboek.be: vernisborstel)
1) ‘Hier’, zei hij tegen Borry, ‘zo hard dat g’er een boer mee van zijn paard kunt kloppen.’ (De Coltmoorden – Jef Geeraerts)
1) Als men een paar van deze koekebroodhammen gegeten had, kon men er een boer mee van zijn paard slaan. (dekroniekenvandewesthoek.be)
1) Ook deze klassieker mag niet ontbreken: stel je voor dat de boot ons afzet aan de aanlegsteiger van een viersterrenhotel waar de koffie en een Schwarzwaldkirschentorte, om een boer mee van zijn paard te slaan, op ons wacht. (vlaamseactievesenioren.be)
2) Dat zijn zo van die vragen om een boer mee van zijn paard te kloppen. (politics.be)
2) Pathologisch blozen, het is een term om een boer mee van zijn paard te slaan. (bachbloesemadvies.be)
Wallonië, Waals België
zie ook: Vlaanderenland en Belgenland
De kompels die naar het Walenland pendelden waren de eerste Limburgse mijnwerkers die te maken kregen met de sluiting van een mijn en de gevolgen daarvan, eind jaren vijftig. (demijnen.nl)
Wat is der Belgen Vaderland,
is ’t" Vlaenderland, is ’t Walenland,
is ’t waer de Lei en Schelde vloeit,
of waer aen Maes de wyndruif gloeit?
O neen, o neen, o neen,
ons hart en vaderland is één!
O neen, o neen, o neen!
ons hart en vaderland is één. Bron: F.A. Snellaert-liederenbank.nl)
filevorming afgewisseld met langzaam rijden, meestal ontstaan door het rijgedrag van automobilisten
zie ook accordeonfile
< De VRT-verkeersredactie zal het woord ‘accordeonfile’ steeds vaker links laten liggen en vervangen door ‘filegolf’.
“Eigenlijk gaat het gewoon om synoniemen”, zegt VRT-verkeersanker Hajo Beeckman. "Maar we vonden ‘filegolf’ een mooi woord. (demorgen.be 6/10/15)
zie ook verzamellemma wegcode
Op de E4O bij Nevele is een ongeluk gebeurt, verder hier en daar nog wat filegolven tot aan de Franse grens.
“Filegolf? Geef ons de accordeonfile terug!”
Wie regelmatig naar Radio 1 luistert, heeft het ongetwijfeld al opgemerkt: sinds kort staan we niet meer in accordeonfiles, maar wel in een filegolf. Doodzonde, vindt onze collega Roeland de Trazegnies. Hij wil de accordeonfile terug! ( Radio 1 20 okt. 2015)
sterke elektrische stroom, ondermeer gebruikt om zware machines aan te drijven
VD2016 online: BE
NL: krachtstroom
De stad heft een belasting op de drijfkracht van motoren ten laste van bedrijven. (herentals.be)
In dat atelier heb ik voor het eerst het magische woord “drijfkracht” gehoord. Het duurde even voor ik doorhad dat het ging om zware elektriciteit – driefasige stroom voor de kenners – die onder meer voor dat lasapparaat werd aangewend. Met drijfkracht kon je stevige karweien aan, zoals een gat boren in een dikke stalen plaat. (ode.be)
“Schaf taks op drijfkracht af” (hln.be)
Industriele dubbele slijpmolen, zeer zware machine op drijfkracht. (2dehands.be)
het memmen
gemelk, gesirk, gezaag
Seg man, gij met uw gemem, zijt ge nu nog niet content?
koolgroeve, steenkoolgroeve, koolmijn, koolput, hulleput
In de Limburg werken ze in een koolkuil, in de Kempen in een koolput.
industriezone voor kleine ambachtelijke bedrijven
Van Dale 2016 online: BE
vgl. ook groene zone
Verkavelingen (in een ambachtelijke zone) voor vestiging van kleine en familiale bedrijven, en waarbij naast de oprichting van de eigenlijke bedrijfsgebouwen, tevens een strook is voorzien (bv. aan de straat) voor de oprichting van vrijstaande bedrijfswoningen dienen grondig onderzocht te worden op het stuk van de werkelijke intenties. (ruimtelijkeordening.be)
Pro is tevreden met de goedkeuring van de geplande ambachtelijke zone in Hoogstade in een afgeslankte versie van 7 naar 3,5hectare. (standaard.be)
Geen fuifzaal in ambachtelijke zone (knack.be)
vraag aan de cafébaas/bazin om de glazen nog eens te vullen
google 2016: .BE (>1.120); .NL (164)
Het BK-lied voor de veldritfans in Lille: “Kom doe ze nog eens vol”. (nieuwsblad.be)
Schol, doe ze nog eens vol! (gva.be)
Doe ze nog eens vol. Laat ons blijven pakken, En er nog één pakken. Doe ze nog eens vol. Doe ze nog eens vol ’k Heb liever nog ’n pintje. Dan ene muntenbol. (Bob Benny: Boemelpotpourri)
(verouderd) soldatentaal: “Het begrip blancoteren was een werkwijze om de webbing (gordel en beenstukken) op te frissen door middel van een lichtgekleurd verfmiddel op krijtbasis.” (docplayer.nl)
zie ook vercoteren
“Deze laatste consignes kon men verwerven voor “schoenen niet gepoetst”, “gordel niet geblancoteerd”, “te lange haardracht”, " bed niet perfect …" (bloggen.be)
neologisme
BENOveren is BEter reNOveren dan gebruikelijk is. Met hogere ambities op het vlak van energieprestaties, goed gepland en met deskundig advies, zodat de verschillende renovatiestappen in de meest logische volgorde worden uitgevoerd, en ook latere renovatiestappen haalbaar blijven. (vlaanderen.be)
“Een geBENOveerde woning biedt vele voordelen op het vlak van leefkwaliteit, duurzaamheid, energiebesparing, onderhoud, ..” (vlaanderen.be)
dwarsligger, scheefligger
een persoon die dwars ligt of doet
een persoon die het tegengestelde doet of zegt
uitspraak op sommige locaties: /dweizerik/
Als 5 man wit zegt, zegt den dwezerik zwart.
Hangt de dwezerik niet uit; we gaan met allemaal bij de chinees eten.
Niet content dwezerik, dan legt ge uwe kop er maar neffe.
gestommel
zie ook bodderen, batteren
Wades dat do vei e gebodder oep zolder?
(Wat is dat voor een gestommel op zolder?)
Uitdrukking om aan te geven dat er gezeurd werd over iets, of dat iets gedaan werd met tegenzin en of gezeur.
Ook wel gebruikt om aan te geven dat sommigen onnodig veel drama maken over iets.
Hij had slechts een verkoudheid, maar het was weer “AA!” en “IE!” en “OE!”, alsof hij elk moment zou sterven…
Het was weer “AA!” en “IE!” en “OE!” toen ik hen vroeg om even te helpen.
Op de eerste schooldag zijn de leerlingen weer vertrokken met veel “AA!” en “IE!” en “OE!”
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.