Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
(onbetrouwbare) tapijtenhandelaar; colporteur
Die tapijtentsjoektsjoek heeft mijn buurvrouw een flinke som geld afgetroggeld met zijn mooie praatjes.
> andere betekenis van tjoektjoek
bijhuis van een woning, aangebouwd
In de kiêt, keet stond nog een grote Leuvense stoof, naast een groot zinken bad.
In plaats van een ‘knipoog geven’, zeggen we ‘een oogske
trekken’.
vnw: een oogje trekken: knipogen
in het Antwerpse: pinken
Toen hij niet helemaal de waarheid gezegd had, trok hij een oogske naar zijn vriend. De anderen merkten dat echter niet.
Minachtend haalde zij haar schouders op en trok een oogje naar den koster, die een soort van innerlijke pret om ’t geval scheen te hebben. (Het Ezelken – Cyriel Buysse)
Jacqueline poetste in de fabriek waar Jozef werkte. Op een dag liep zij hem voorbij, hij zat op zijn hurken, trok een oogje naar haar en vroeg of hij eens na het werk een eindje mocht meewandelen met haar. (nieuwsblad.be)
iem. niet welkom heten, laat staan van harte
We werden daar ontvangen met een gezicht van “welkom, wanneer vertrekt ge”.
basketbalspeler
vrouwelijk: basketster
SN-NL: basketballer
Van Dale 2015 online: BE, informeel
ook een basketsloef is een basketter
Aan de sporthal van Ieper is een muurschildering ingehuldigd voor basketster Emma Meesseman. (radio 2, 11 juli 2024)
Met zijn twee meter dertien zou dat een goeie basketter zijn.
> andere betekenis van basketter
liedjes allerhande, vragen allerhande, voorbeelden allehande, … In VL wordt de allerhande dikwijls na het zelfst. naamw. geplaatst, terwijl het in NL ongebruikelijk is
zie ook dreigementen allerhande
brusselnieuws.be: Het werd er al snel een gezellige boel, met liedjes allerhande.
skynetblogs.be/: Een goeie marketing is alles, en wie dit niet geloven wil kan ik plat bombarderen met voorbeelden allerhande
ugent.be:De Universiteit Gent ontvangt van 15 tot 23 maart grote en kleine liefhebbers van verhalen allerhande.
lad-tessenderlo.be: Honderden illustraties en tekeningen allerhande samengebracht door Julien Hermans in een prachtige uitgave Broeder Max Illustrator.
legendarische figuur uit Hasselt die als boeman fungeerde
zie varianten in andere regio’s bij korenpater
Standbeeld van het Demermanneke
De figuur die onlosmakelijk met deze geschiedenis verbonden was, is het ‘Demermanneke’. Zijn taak bestond erin de Demer te vrijwaren van houten blokken en allerlei ander drijvend vuil. Eveneens stond hij in voor het onderhoud van de aarden dijken.
Binnen de stadswallen werd hij al vlug uitgeroepen tot de boeman van de Hasseltse jeugd. Ouders bedreigden hun kinderen met ‘Deze nacht zal het Demermanneke komen’. (Hasel.be)
zie Centrum voor Leerlingenbegeleiding
Van Dale 2015 online: in BE
.
term in de vlasserij:
de overgebleven vlasstengels uittrekken en kanten trekken voor de vlasplukmachine om een blok vlas met de hand een baan plukken.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: gewestelijk: Meetjesland (brouwers, Vlasserij 37-38 1957).
Als het vlas gesleten (slijten) is, dan kan men de harels trekken.
tweede of derde dame van een schoonheidswedstrijd
vnw: in België ook: vrouw die als tweede is geëindigd in een schoonheidswedstrijd
ANW: (vooral) in België
‘vrouw die of meisje dat op de tweede of derde plaats is geëindigd bij een schoonheidswedstrijd’
Van Dale 2015 online: BE
opm: de SN betekenis van eredame is een dame in een vorstelijk of adelijk gevolg
vgl. ereheer
hln.be: Charlotte tweede eredame Miss België
gva.be: Leylah Alliet neemt haar rol als Eerste Eredame bijzonder ernstig. Toen duidelijk werd dat ze dit jaar haar land mocht vertegenwoordigen voor Miss World, besloot ze zelfs een cosmetische ingreep te laten uitvoeren.
Van Dale 2015 online: BE; jongerentaal iemands onderbroek bij de band omhoogtrekken, zodat ze in de bilspleet komt te zitten
zie ook bir
hln.be: “Slipje in tweeën door het birren” En daar bleef het niet bij qua zotte kuren.
naar iets of iemand kijken, nakijken, opletten, uitkijken, …
vgl. ook achter iets of iemand zoeken
Als ge naar de solden gaat, wilt ge dan eens achter een nieuwe broeksriem voor mij kijken. Deze begint te spannen.
Suizen in uw oor? Daar moet ge toch eens achter laten kijken.
Aan de supermarkt staat een meisje dat voor 1 euro achter uw hondje kijkt terwijl gij rustig kunt winkelen.
in slaap vallen, inslapen
zie ook slaap, in ’t ~
Ons vader viel altijd in ’t slaap als hij ’s zondags naar opera en belcanto luisterde.
conflict tussen de Belgische gewesten
zie communautair
standaard.be: De krantencommentaren zaterdag staan in hetteken van de communautaire crisis die de oranje-blauwe formatie verlamt
deredactie.be: De communautaire crisis bereikt in juli 2008 een nieuw hoogtepunt als premier Yves Leterme zijn ontslag indient bij de koning.
demorgen.be: Het zegt wat over de aanhoudende communautaire crisis in België als zelfs Amerikaanse songwriters er in hun nummers naar verwijzen.
te laat komen
vgl achternakomertje
Woordenboek der Nederlandsche Taal: in Zuid-Nederland
Wij waren al vertrokken en hij is pas uren achternagekomen.
postbode
zie facteur
Pakkende laatste ronde voor ‘Luc fakteur’(Titel)
Na meer dan 40 jaar dienst nam postbode Luc Goovaerts (59) vorige week afscheid van “zijn” mensen in Putte.(HLN 10/08/12)
voetbal met allure
VD2016 online: BE
Ik hoor het zojuist in Sportweekend: Anderlecht speelt nog geen champagnevoetbal maar …
hln.be: Wilmots: “Niet per se champagnevoetbal verwachten tegen Andorra”
vtm.be: Als je al lang genoeg in het voetbal zit, dan weet je gewoon dat je in wedstrijden zoals deze geen champagnevoetbal moet verwachten.
afbreken, afkrakken
NL: iets negatief beoordelen, afbrekende kritiek geven.
< Frans: crac en craquer; misschien uit het Germ. overgenomen.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Afkraken, onz. en bedr. afbreken
- De boom kraakte ten halve af van den storm, De Bo 1873
- Eenen tak afkraken, De Bo 1873
Door de storm liggen er veel afgekraakte takken op de rijbaan.
Voorzichtig met die bloemen, dat ze niet afkraken!
vrouw die altijd over hetzelfde klaagt en afgeeft
Elke keer als ik haar zie, heeft ze altijd wel te klagen over hare vent, altijd hetzelfde. Ik heb het ondertussen wel gehad met die zabbertrien.
asjeblieft, tiens, pak aan
Dèh, zei mijn vader vaak als hij mij wat gaf. Een snoepje, wat zakgeld of later, een sigaret. Het woord werd gezegd terwijl de gevende hand naar voren gestoken werd.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.