Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #20381

    functionele tweetaligheid
    (vaste woordgroep)

    voldoende twee talen beheersen om een officiële functie te kunnen uitvoeren; concreet betekent dit dat men naast de kennis van de eigen taal beschikt over voldoende lees-, luister- en spreekvaaridgheid in de tweede landstaal

    standaardtaal in België

    zie ook functioneel tweetalig

    Daarin benadrukt de minister: ‘De functionele tweetaligheid van de hoogste federale ambtenaren is voor mij een vanzelfsprekendheid’. En ‘Verder wens ik te informeren dat het regeerakkoord mij een sterk mandaat geeft om de functionele tweetaligheid van de hoogste ambtenaren in te voeren.(…)" (Doorbraak 160315)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (11 Aug 2021 06:07)

    👍
    259

    #20382

    bebabbelen
    (ww., bebabbelde, bebabbeld)

    roddelen

    zie ook bebabbelen, iemand ~

    Mensen bebabbelen mekaar toch zo graag.

    Van bebabbelen hoort ge veel liegen.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (08 Jul 2021 16:02)

    👍
    259

    #20383

    dag op dag
    (uitdrukking)

    op exact dezelfde dag (datum)

    vnw: het is dag op dag x jaar geleden: het is op de dag af x jaar geleden

    (Als het vandaag de 19de maart is, was het dag op dag een maand gelden de 19de februari)

    Dag op dag een maand geleden heeft een Mechelse jeugdrechter een telefoontje gekregen van John Crombez in verband met een zaak van intrafamiliaal geweld. (de redactie.be)

    Verjaart gij vandaag? Tiens, dag op dag een jaar geleden was dat ook zo! (GG)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Mar 2022 06:18)

    👍
    259

    #20384

    smuuk
    (zn. m. geen meerv.)

    motregen

    < smuik; zie ook smuiken; het weer

    De smuuk zal overgaan in regen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door richjonker en laatst gewijzigd door nthn (08 Aug 2021 05:44)

    👍
    259

    #20385

    pompwater, zo klaar als ~
    (uitdrukking)

    duidelijk, helder, onbetwistbaar

    SN:zo klaar als een klontje
    NL: zo helder als glas

    vnw

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    varianten: zo helder als pompwater, zo duidelijk als pompwater

    zie klaar

    Het staat in de wegcode: rechts heeft voorrang, zo klaar als pompwater.
    Wij stammen van de apen af, dat is zo klaar als pompwater.

    standaard.be: Artikel 9 van de deontologische code van het Vlaams parlement is zo helder als pompwater.

    bertanciaux.be: Het is zo duidelijk als pompwater. Toen deze ‘nieuwe’ Brouwer vorig jaar werd ontdekt en nadien voor 360.000 euro werd verkocht, was er geen zekerheid over de authenticiteit van het schilderij.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Apr 2023 06:15)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Jan 2025

    👍
    259

    #20386

    afbouwen
    (ww. bouwde af, afgebouwd)

    afbreken, ontmantelen, ontruimen

    jumperke.be: Wanneer na afloop van het evenement het podium vrij wordt gegeven, zal ons team het podium afbouwen en verwijderen

    stad.gent: De gebruiker staat zelf in voor de nodige technische opbouw en afbouw van de zaal, en dit in voorafgaand overleg met de medewerkers van het Stadhuis.

    ccdebrouckere.be: 1 theatertechnicus tijdens opbouw, repetitie, voorstelling en/of afbouw.

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (27 Jul 2021 01:32)

    👍
    259

    #20387

    beboeren
    (ww., beboerde, beboerd)

    een stuk land bewerken, er op kweken, onderhouden

    zie ook bewinnen, begaan

    niet in VD

    Het is lente en nu de moment om de velden terug te beginnen beboeren.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (15 Jul 2021 09:18)

    👍
    259

    #20388

    gelet dat
    (vaste woordverbinding)

    in beschouwing genomen dat, aangezien dat
    (dikwijls in administratieve of ambtelijke taal)

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands

    wellen.be: Gelet dat het niet aangewezen is dat voornoemden jaarlijks een medisch attest dienen voor te leggen voor het bekomen van de gratis huisvuilzakken

    depanne.be: Gelet dat het wenselijk is om de werking van 2013 verder te zetten in 2014;

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 11:29)

    👍
    259

    #20389

    spaarboekje
    (znw. het ~ (o) ~s)

    (ook wel spaarboek) spaartegoed, spaarrekening

    N.B: het ‘spaarbankboekje’ bestond ook in NL maar de term is niet meer in gebruik.

    Meer voorbeeldzinnen bij: termijnrekening en afpakken

    Belgen verdienen steeds minder aan hun spaarboekje. Door de daling van de spaarrente en de verhoging van de bankentaks verdient de spaarder momenteel minder aan zijn spaarboekje dan de overheid. Dat schrijft De Standaard.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (08 Aug 2021 04:06)

    👍
    259

    #20390

    reek
    (de ~ (v.), ~reken)

    hark

    Vroeg Middelnederlands Woordenboek: Oudste attestatie: Limburg, 1240

    wnt: reek, reke: thans vooral in Zuid-Nederland.
    Het woord is beperkt tot de volkstaal en dan hoofdzakelijk tot die van Brabant, Limburg en Oost-Vlaanderen. (Schuermans 1865-1870))
    Naast reek komen ook reik en rek voor; in verschillende dialecten is bovendien het vocalisme met dat van riek samengevallen, waarmee reek ook in betekenis nauw verwant is.
    Reecke, oft gritsel. Vn rasteau pour rasteller le foin, Plantijn (1573).

    Hij heeft de hof opgekuist (opkuisen) met de reek.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 17:49)

    👍
    259

    #20391

    bovenhemmeke
    (het ~, ~s)

    topje, t-shirt zonder mouwen

    zie ook marcelleke, bovenlijfke, hemmeke
    vgl onderhemmeke

    Binnenkort wordt het 30 graden, dan kunt ge gerust in een bovenhemmeke en een short rondlopen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (07 Aug 2021 17:15)

    👍
    259

    #20392

    van bij
    (vaste woordverbinding)

    SN/NL: van

    Brengt eens 250 gram champignons à la grecque mee van bij den beenhouwer.

    Het brood van bij de Miel blijft toch het lekkerste.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (20 Aug 2023 15:27)

    👍
    259

    #20393

    buiten~
    (voorvoegsel)

    in ww. samenstellingen zoals buitengaan, buitengooien, buitensmijten, buitenrijden, buitenlopen, buitenstormen, buitenvliegen, buitenkappen, buitenkippen, buitenkieperen, buitensjotten, buitenwippen, buitendragen, buitenzwieren… : naar buiten gerichte handeling

    Van Dale 2015 online vermeldt hier 2 soorten Belgisch-Nederlands:
    1) “ook als eerste lid in scheidbaar samengestelde overgankelijke werkwoorden die als algemeen Belgisch-Nederlands worden beschouwd, ter aanduiding dat het object naar buiten gebracht wordt door de in het tweede lid genoemde handeling: buitendragen, buitendrijven, buitenduwen, buitenfluiten, buitenlokken, buitenrijden, buitenroepen, buitensluipen, buitensluizen, buitensmokkelen, buitenwerpen”
    2) “ook als eerste lid in scheidbaar samengestelde onovergankelijke werkwoorden die als algemeen Belgisch-Nederlands worden beschouwd, ter aanduiding dat het subject naar buiten gaat door de in het tweede lid genoemde handeling: buitenfietsen, buitenglijden, buitenkruipen, buitenschrijden, buitenschuiven, buitensleeën, buitenstappen, buitenstomen, buitenstromen, buitenstrompelen, buitensukkelen, buitensurfen, buitenvaren, buitenzeilen, buitenzweven”

    blogspot.be: gisteren vrijdag de dertiende, dacht haha, daar geloof ik ni in ze…, tot ik bij de auto buitenrijden uit de garage tegen de poort zat en de spiegel hoorde kraken…

    nieuwsblad.be: Na de uitreiking zijn de kisten één voor één de kazerne buitengedragen en in een rouwstoet naar de St.-Julienkerk gebrach.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Dec 2021 17:16)

    👍
    259

    #20394

    buitenwippen
    (ww. wipte buiten, buitengewipt)

    op een flukse manier
    1) ontslagen
    2) buiten gaan
    3) buiten zetten

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
    opm: Van Dale verklaart het als synoniem van buitengooien. Maar dat klopt niet: zie vb. 2, dit kan niet met buitengooien vervangen worden

    zie ook buiten~

    1) autoforum.be: Ja Jef, hopelijk wordt jij nooit buitengewipt. Ik ben bij 3 werkgevers buitengesmeten door de crisis en reorganisatie.

    2)telenet.be: Daaruit bleek dat mannen snel binnen- en buitenwippen om een urinoir te gebruiken en vaak zelfs niet eens de moeite doen om hun handen te wassen.

    3) De taak van een buitenwipper is lastige klanten… euh… buiten te wippen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (26 Jul 2021 13:19)

    👍
    259

    #20395

    taantjespap
    (zn. vr. meerv. niet gebruikelijk)

    bijna vloeibare puree van aardappelen en karnemelk
    zie ook taatjespap en synoniemen bij tutjespap

    ’s Vrijdags was er taantjespap met zachtgekookte eieren,en smullen dat we deden!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 11:14)

    👍
    259

    #20396

    Babelonie
    (eigennaam)

    (in regio Boom) gebied waar taalconfusie heerst

    < Babylon

    Ne geboren’en getoge Zultenaar en dito Bomenaar onder één dak, en tóch geen Babelonie, ra(ar) ma wa(ar)!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door geblokkeerde_account en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 19:17)

    👍
    259

    #20397

    bakfietsbobo
    (zn. m. -s)

    een bobo die met een bakfiets rijdt (hoofdzakelijk in het Antwerpse Zurenborg)
    De benaming wordt toegeschreven aan Bart De Wever.
    synoniem: bakfietsvlaming

    “Tegen die elite wordt gezegd: ‘Er is een wereld daarbuiten die jullie niet begrijpen.’ Een wereld van gewone Afrikanen, Chinezen of Indiërs met hun eigen waarden, of een wereld van gewone Vlamingen, die al even weinig boodschap hebben aan de o-zo-superieure ethiek van de bakfietsbobo.” (tomnaegels.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 06:37)

    👍
    259

    #20398

    kleedje, in een nieuw ~ steken
    (uitdr.)

    iets vernieuwen (vooral het uiterlijk, de verschijningsvorm, …)

    vnw

    Van Dale 2015 online BE

    DS2015 standaardtaal

    NL-SN: in een nieuw jasje steken

    zie ook steken, in een nieuw kleedje ~; verzamellemma kledij

    bron: https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/taalmail-503

    vgl. kleed

    deredactie.be: Karrewiet wordt in een nieuw kleedje gestoken en “Ketnet king size” krijgt een filosofische rubriek.

    voetbalsnieuws.be: Vanden Stockstadion in een nieuw kleedje gestoken

    E-government in een nieuw kleedje | bestuurszaken.be

    Bericht in de gazet van 2026: “De website van het VW steekt volledig in een nieuw kleedje.”

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Apr 2023 09:42)

    👍
    259

    #20399

    zich houden
    (houden, wederkerend)

    zie zich houden

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (07 Aug 2021 08:39)

    👍
    259

    #20400

    pistes, alle ~ blijven open
    (idioom)

    alles blijft mogelijk, meerdere opties zijn denkbaar

    zie ook: piste en denkpiste; pistes, alle ~ bewandelen

    Volgens recente bronnen zou het vliegtuig in de lucht uiteen gespat zijn maar alle pistes blijven open.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 11:34)

    👍
    259

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.