Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
sterfgeval
SN-NL betekenis van overlijden: het sterven, de dood
DS2015 standaardtaal
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; In Belgisch-Nederlands heeft het woord ‘overlijden’ ook een meervoud.
Het aantal overlijdens tengevolge van verkeersaccidenten is drastisch gedaald sinds de gordelplicht.
flauwe mensen, slappe mensen, mensen zonder ruggegraat
zie ook platte, platte jong, platte vijg
antoniem: stoere mannen
Straf bier drinken is niet voor platte mannen.
kortaf, bitsig antwoord
SN: een grauw en een snauw
zie ook nen hap en ne knap, snak, een ~ en een beet
Amai, ik vroeg iets aan haar en ik krijg nen hap en ne snauw terug. Ook ne goeiemorgen!
schuur
de din is eigenlijk de dorsvloer in een schuur (D. Tenne) het woord is dus een pars pro toto
De jongens van de jeugdbeweging sliepen “bei eus oppen din” (bij ons in de schuur).
jongen of man op wie men weinig staat kan maken, onnozelaar, deugniet
afgeleid van F. Charles-Louis
zie ook sjarel
- Het schijnt dat de oudste van Suzanne weer in den bak zit!
- Ja, zo’ne charlewie, ge zijt er goed mee!
Lieve kleine jongens durfde men al eens bedenken met het koosnaampje “Choarlewietse”, de Gentse uitspraak van de Franse dubbelnaam CharlesLouis. In een tweede betekenis wordt het ook wel eens toegepast op een klowneske man. “Dat es mij uuk ne Charlewie, den diene”. (Ghendtsche tydingen 15 januari 2000)
men zou hem er niet toe in staat achten, waarbij “hem” kan vervangen worden door een ander persoonlijk voornaamwoord
Van Dale:(Belgisch-Nederlands) dat zou ik hem niet nageven:
daartoe zou ik hem niet in staat achten
ook : aangeven, niet ~
Je zou het hem niet nageven, maar in alle discretie is Bart Peeters uitgegroeid tot een van de meest succesvolle Vlaamse muzikanten van het moment (DM 091010)
zelfmoord plegen
Van Dale: zich van kant maken: zelfmoord plegen
De laatste jaren zijn er veel beroemdheden die hun eigen van kant hebben gemaakt.
te voet
zie ook: poot, nog goed te ~ zijn
- Hoe zijde gij? (Hoe ben je gekomen?)
- Te poot. (Te voet)
Hij is helemaal te poot van hier naar den andere kant van ’t stad gelopen.
adres
Ze vroegen aan een oude man, waar een zekere mijnheer woonde en hij antwoordde: ‘Ik ken hem maar zijn thuiswijs weet ik niet’.
Zo vertelde een ooggetuige over de repatriëring, in 1922, van de gesneuvelden op het kerkhof van Nieuwpoort: “Bij vele lijken vond men flesschen gedolven en daarin de papieren op den gesneuvelde gevonden en ook de naam en het thuiswijs op een blaadje geschreven” (bel.-memorial.be)
1) opvangcentrum, bv. voor vluchtelingen, drugsverslaafden, …
2) plaats waar bezoekers, toeristen, gasten ontvangen worden
vnw:
•ontvangstcentrum, informatie-centrum
•opvangcentrum
Van Dale 2016 online: BE
DS2015 standaardtaal voor opvangcentrum
zie ook onthaal
1) desocialekaart.be: Stad Aalst – Onthaalcentrum voor Alcohol-, Medicatie- en Druggebruik.
2) alden-biesen.be: Het onthaalcentrum is trouwens een perfect begin voor je bezoek aan Alden Biesen.
Het Onthaalcentrum Saint-Joseph opent voor u de deuren van zijn ruime cafetaria waar u van de traditionele producten van de Abdij van Maredsous kan proeven: onze bieren, onze kazen, onze broden, onze boterhammen met gerookte ham en nog andere streekproducten …
promotie maken door zijn/haar charme (of meer) te gebruiken
variant: zich omhoog poepen
NL: zich omhoog neuken
Gehoord in de televisieserie Loslopend Wild: “Naar boven gepoept!”
“Hildeke damn zeg. Die zal zich ook wel naar boven gepoept hebben zeker?” (9lives.be)
" … en ze heeft hare weg naar boven gepoept. Lage standaarden daar bij de openbare omroep." (hist.student.kuleuven.be)
“Ze was zijn veiligheidsadviseur die zich omhoog gepoept heeft.” (happymama.be)
flikkerlicht(en) die de attentie van de personen moeten trekken:
- bij verkeershinder door wegwerkzaamheden of bij een ongeval
- op een werf
- aan een overweg
- in magazijnen van grote bedrijven voor het heftruckverkeer
- op de wagens van de hulpdiensten
zie ook signalisatiewagen, signalisatie
Ter afbakening van de bouwwerf gaan de gele signalisatielichten automatisch knipperen bij het donker worden.
Beeldje: in de betekenis van “rouwprentje”.
Regio: Pajottenland
zie ook beeleke
Heb jij een billeke van de overledene meegebracht?
> andere betekenis van billeke
wilde, zou willen (OVT+ OVTT 1e, 2e, 3e persoon)
In NL is ‘wou’ informeel (de volksmond gebruikt het)
Het journaal, de pers, de kranten gebruiken: ‘wilde’ i.t.t. Vlaanderen.
Zeg niet ik wou maar ik wilde.
‘Top ABN Amro wou niet afzien van salarisverhoging’. (De Standaard)
Tsipras wou vooral de rebellen in zijn partij Syriza de pas afsnijden. (deredactie.be)
gratis 0800 telefoonnummer voor het bekomen van informatie
vnw: het groene nummer: gratis nummer dat gebeld kan worden voor inlichtingen
VD2015 online: Belgisch-Nederlands
samusocial.be: Ons gratis groen nummer : 0800/99.340.
handicapinternational.be : Om deze acties te stroomlijnen activeert Haïti Lavi 1212 een uniek groen nummer “Actielijn Haïti” 0800 11163
kortrijk.be: Personen met een handicap kunnen voortaan met al hun vragen terecht op het gratis groen nummer 0800 987 99.
iets doen waardoor je iemands gunst kwijtraakt
iemand onder zijn duiven schieten
iemand benadelen
zie ook rapen, in iemands ~ schijten
Hij heeft daar een keer in mijn rapen gescheten en nu moet hij me niets meer komen vragen.
(overdrachtelijk) kloof, scheidslijn, grens
letterlijk: het splijten, de klieving
De Belgen hebben zichzelf een politiek systeem geschonken dat buitenstaanders onwaarschijnlijk ingewikkeld kan lijken, maar dat insiders rechtvaardigen als alternatief voor de constante spanningen in een land waarvan de geschiedenis langs gevaarlijke communautaire clivages loopt (Zwans in het Brussels parlement, Luckas Vander Taelen)
gebiedende wijs van zijn, vooraf gegaan en/of gevolgd door pers.vnw.
ge moogt hem hebben: zijtem, /zaatem/, zijt hem
ge moogt ze hebben: zijse /zaase/
ge moogt het hebben: zijget /zaaget/
Zij/zijt wordt hier gebruikt alsof het een vorm van “hebben” is; meestal wordt dit gezegd als men iets tegen zijn zin of tegen beter weten afgeeft.
- Gij moest mijnen boek hebben, hier, zijtem, zagevent.
- De gazet? Ik heb ze nog niet gelezen maar zijse! Ze is helemaal van u.
- Nog maar een koekske? Néh! Zijget! En zwijgt nu!
- Krijg ik mijn handschoenen terug? Hier se, ge zijse, ongeduldigaard!
zie kot, het ~ in brand steken
.
foto’s van filmscènes die bij wijze van publiciteit aan de ingang van een filmzaal opgehangen worden
Ik heb eens een keer strafstudie gekregen omdat ik naar de cinemaplaten gaan kijken was. Het was een film met BB!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
