Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
vertrekken, opstappen, weggaan
(tort af, afgetorten) metathesis van tretten (treden, trappen)
zie synoniemen uit andere regio’s bij aftrappen
Veel valt er hier precies niet meer te beleven. Ik denk dat ik het eens ga afterten.
misdienaar(tje), gewoonlijk knaapjes van 10-14 jaar oud
< Woordenboek der Nederlandsche Taal: Laat-middelnederlands corael, crael. Of uit mlat. choralis, òf — waarschijnlijker — uit waalsch coral, ”enfant de chœur”.
zie ook misdiender, koraal, kraal
De kriaaltjes staan naast de pastoor achter de lezenaar.
baantje glijden op het ijs, op een slibberbaan
zie ook slieren, slijderen, uitslieren, gletsen, uitslippen
Het heeft gesneeuwd, komt ge mee slibberen?
licht ongeval; tegenslag
< Frans: accroc, accrocher
’k Heb ’n klein akrotje had bij het parkeren: de buitenspiegel is er af.
afrukken, uittrekken (vgl. Eng. to rip)
Gaat gij maar wat gras repen voor de knijnen, dan zijt ge ook eens buiten!
pal
zie ook boenk erop
Ik heb mijn auto boenk voor de deur geparkeerd.
peuter, dreumes, klein kind
An en Jan komen morgen bij mij eten, en ze gaan hun twee puiten meebrengen!
> zie andere betekenis van peut
veldwachter, jachtopziener
< Frans: garde champêtre
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Veldwachter; alleen in Zuid-Nederland.
vnw: champetter:
•veldwachter
•bazige vrouw
vergelijk champetteren, garde
Afbeelding zie hier
De champetter heeft mij gepakt, omdat ik zonder plak op de velo reed.
Vraag het aan de sjampetter. Het zou best kunnen dat ge uw visverlof van hem kunt krijgen.
als uitzendkracht, tijdelijk
vnw: tijdelijke betrekking als vervanger, tijdelijke baan als uitzendkracht
DS2015 standaardtaal
zie ook interim, een ~ doen
Hij werkte interim als postbediende.
> andere betekenissen van interim
zeuren
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
Mens, gij kunt nogal een zaag spannen over dat het crisis is!
doodmoe, pompaf, afgepeigerd
gekneusd, beurs (Streuvels)
(meestal attributief gebruikt als eigenschap)
Als we de hele dag de was met de handkar hadden thuisgebracht bij de klanten, waren we blamot.
Mijn nek wierd stijf en mijn armen blamot van ’t dragen. (Streuvels)
kauwgom
spellingsvariant van sjiek
In Brugs: een chikke
Met sommige chikken kunt ge blazen maken.
Van Dale gebruikt de label gewestelijk om aan te duiden dat bepaald taalgebruik eerder regionaal, in bepaalde gebieden voorkomt. Soms kunnen deze gewestelijke taalgebieden min of meer samenvallen met Vlaamse taalgebieden of kunnen ze Vlaamse taalgebieden insluiten of overlappen. De label gewestelijk sluit de kwalificatie van Vlaams zeker niet uit maar is er ook zeker geen synoniem van.
zie ook BE, Belgisch-Nederlands, in België, standaardtaal in België
Voor een voorbeeld: van voor door is voor Van Dale gewestelijk.
Intussen gebruiken ook andere bronnen dit label ‘gewestelijk’, zoals o.a. het ANW, VRT Taalnet, encyclo.nl, mijn woordenboek.nl, Geïntegreerde Taalbank,…
een bewoner die niet van de kuststreek afkomstig is
andere West-Vlamingen (van buiten de kuststreek) worden echter minder snel beschouwd als aangespoelden, omdat ze nog niet zo heel exotisch klinken, de term is dus voornamelijk van toepassing op (van afkomst) niet-West-Vlamingen
vergelijk inwijkeling
In die nieuwe wijk wonen niets anders dan aangespoelden.
“Van harte welkom op de site Bond Der Aangespoelden. De naam aangespoelden krijg je als nieuwe kustbewoner of als tweede verblijver.” ([email protected])
ontslagvergoeding, afvloeiingspremie
zie ook afdankingspremie
standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: BE
Typisch Vlaams: 4 leeuwen
Er komt brugpensioen vanaf 50 jaar en een afscheidspremie van 1.000 euro per dienstjaar voor de arbeiders.
spullen
zie ook begeuze
Als ik van huis weg ga sleur ik altijd veel bazaar mee.
> andere betekenis van bazaar
boterhamworst, hespenworst
dialect van Averbode (Vlaams-Brabant)
Slager, ik wil graag 100 gram kaas en 100 gram lul.
> andere betekenis van lul
lett.: ter plaatse trappelen
fig.: wachten,wat staan ronddraaien
zie ook: desteren, ronddesteren
ook: djemmelen
Als ge een goe ijsbaantje wilt maken, moet ge eerst de sneeuw platdemmelen.
De winkel was nog nie open, dus hebben we daar nog een kwartier staan ronddemmelen.
vrijwel, nagenoeg, haast, zo goed als
vnw: nagenoeg, vrijwel, zo goed als, om zo te zeggen
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
vrt.taalmail: ‘Omzeggens’ behoort niet tot de standaardtaal. (ondanks bloemlezing onder)
Hij doed omzeggens niks.
“Drie opeenvolgende jaren is er omzeggens geen regen gevallen in het Zuid-Afrikaanse Kaapstad.” (De Morgen)
bloemlezing De Standaard:
Een tot dusver nog niet geïdentificeerde man is omzeggens voor de deur van een appartementje in een gebouw aan de Theodore Verhaeghenstraat 87 in … (standaard.be)
… bijvoorbeeld schoolgeld, terwijl het onderwijs nu omzeggens gratis is. (standaard.be)
Zaterdagavond is langs de Steense Dijk in Stene (Oostende) het voormalige restaurant ‘t Oud Vliegveld omzeggens volledig uitgebrand. (standaard.be)
Oké, hier gaan we: let er eens op hoe vaak Nederlanders ’zeg maar’ zeggen. Ze zeggen het, zeg maar, omzeggens om de zes woorden. (standaard.be)
enz.
bloemlezing vrt.be:
De tablets vervangen omzeggens alle boeken en schriften.(vrt.be)
Over wat Van Ermen met LDD van plan is, is omzeggens niets bekend. (vrt.be)
De kans dat Trump in de Senaat uit zijn functie wordt gezet, is omzeggens onbestaande. (vrt.be)
“De Lente” verzamelt omzeggens alles waar Brusselmans voor stond en wat hem vandaag nog altijd een moderne uitstraling geeft.(vrt;be)
enz.
veel verwachten van, zijn hoop vestigen op (iets, iemand)
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
vnw: zijn boontjes te week/weken leggen op iets: zijn hoop vestigen op iets, erop gokken, verwachtingen koesteren
ook: zijn boontjes te week leggen bij iets of iemand, zijn boontjes te weken zetten (bij)
Volkswagen en Toyota leggen dan weer hun boontjes te weken op de ministadswagentjes.
Philippe Gilbert had een portie boontjes te weken gelegd op de helling van Cadoudal.
Ik zou toch niet teveel mijn boontjes te week leggen op die man, als ik jou was!
Mazzu legt op verplaatsing bij Genk zijn boontjes te week bij Benavente en Rezaei, Clement laat Karelis op de bank . (hln.be )
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
