Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #19301

    slaapkledij, in ~
    (znw. de ~ v)

    in nachtkleding, in nachtgewaad
    zie ook: kledij, avondkledij, stadskledij
    NL: in pyama

    De brandweer kon de bewoners evacueren, onder meer met een hoogtewerker. Heel wat mensen waren nog in slaapkledij, zij worden nu opgevangen in de buurt. Sommigen hebben rook ingeademd. (deredactie.be)

    Zoekt u nachtkledij, slaapkledij voor dames vrouwen meisjes? Kijk snel op de website van Lingerie Micque te Aalter. (advertentie)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 02:16)

    👍
    267

    #19302

    in de schoot van de regering
    (uitdrukking)

    binnen de beslotenheid van de regering

    Van Dale vermeldt een aanverwante betekenis voor “schoot”: “(figuurlijk) wat iets omvat, bergt, opneemt, een toevlucht biedt enz.” In Vlaanderen heeft de uitdrukking bijna een technische betekenis: dit wordt binnenskamers besproken door de regering, zonder dat het publiek of het parlement erbij betrokken worden
    standaardtaal in België
    <waarschijnlijk een vertalende ontlening van Frans “au sein du gouvernement”

    vgl. in eigen schoot

    Maar de twee excellenties hebben gebeld en de plooien gladgestreken. “Dit zal enkel nog in de schoot van de regering besproken worden.” (De Redactie 080215)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Mar 2025 07:24)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Dec 2023

    👍
    267

    #19303

    fietsplaat
    (zn. v.; ~platen)

    jaarlijkse provinciale belasting voor de fiets:

    wikipedia: In België was de heffing van de belasting een zaak van de provincies, die al vanaf het begin hun eigen plaatjes uitgaven. De eerste provincie die de belasting invoerde was de provincie West-Vlaanderen, in 1893. De andere provincies volgden spoedig. De belasting werd in de meeste provincies gestopt in 1986, in Oost- en West-Vlaanderen in 1987 en in Henegouwen in 1991.

    zie ook veloblek

    Fietsplaat

    Fietsplaten in alle kleuren en alle vormen van alle jaren van alle provincies worden door collectioneurs ijverig bijgehouden.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (15 Feb 2025 17:32)

    👍
    267

    #19304

    plattekes
    (bn.)

    1) slapkes, flauwkes, ziekskes, bleekskes
    in de zin van vermoeid of ziek zijn

    2) slap, week

    zie plat

    1) Hij voelt zijn eigen maar plattekes.
    Ben wat plattekes vandaag, ik ga maar eens vroeg slapen.

    2) Die boterhammen van mijne schoofzak, zijn wat plattekes geworden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (09 Aug 2021 14:57)

    👍
    267

    #19305

    ribbelfloer
    (de ~ (m.), geen mv., stofnaam)

    - ribfluweel, geribd fluweel
    - corduroy

    zie ook floer, vloer, floeren

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: velours: In Zuid-Nederland reeds eerder ontleend in de vormen floes en floer ”fluweel”, doch meestal floers geschreven. Hiernaast, door hernieuwd contact met het franse woord, in Zuid-Nederland ook veloers (De la Porte (1659)), en de afleiding veloeren

    Klik op de afbeelding
    Yellow corduroy

    Zij heeft een vestje in ribbelfloer gekocht en het staat haar heel schoon.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (11 Jul 2021 09:04)

    👍
    267

    #19306

    dodendraad
    (znw./begrip de ~ (m))

    De dodendraad ook wel het ‘dodenhek’ of kortweg ‘de draad’ genoemd was een elektrische versperring in de vorm van een hekwerk aan de grens tussen België en Nederland tijdens WO I. (dodendraad.org)

    Klik op de afbeelding
    SpaarnestadPhoto-Wire-of-Death-SFA001009996
    Dodendraad nabij Sluis.

    De dodendraad werd opgericht in opdracht van het Duitse bezettingsleger. Eerst werd het traject bepaald en het terrein ontbost. Daarna werden Duitse geniesoldaten en vrijwillige Belgische werklieden aangevoerd. Sommige van deze Belgen hadden nooit handenarbeid verricht. Ze droegen fijne schoenen en een slechte jas boven betere kleren. Wanneer ’s avonds de Duitse officier het verdiende dagloon wilde uitbetalen, bleef hij met de helft van het geld zitten. Een groot deel van zijn vrijwilligers was naar Nederland gevlucht. Bronnen: Heemkundekring Amalia van Solms in Baarle-Nassau en Wikipedia.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (23 Jul 2021 19:45)

    👍
    267

    #19307

    toot
    (de ~ (m.), toten)

    mond
    zie ook teut, tote

    Van Dale online: gewestelijk

    Houd uwen toot eens voor 5 minuten, hij wilt ook iets zeggen.

    > andere betekenissen van toot

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 04:26)

    👍
    267

    #19308

    mug
    (de ~, (v.), ~gen)

    een vliegend insect, dikker en groter dan een vlieg
    een bromvlieg

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: In verschillende streken (zie b.v. Molema) wordt de naam mug toegepast op de insecten die in het Hollandsch vliegen heeten.

    < in het Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19de eeuw van H. Molema: mug = vlieg

    Pakt die mug en zet die buiten, dat gebrom begint op mijn systeem te werken.

    > andere betekenis van mug

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door geblokkeerde_account en laatst gewijzigd door de Bon (28 Jul 2021 13:28)

    👍
    267

    #19309

    den hof af zijn
    (uitdrukking)

    Weggaan, vertrekken.
    ook: weg zijn, vertrokken zijn

    Vooral gebruikt in de streek rond Wetteren.

    “Kom gasten, we zijn den hof af!”
    “Kom jongens, we gaan vertrekken!”

    facebook.be;Voila, we zijn den hof af, op naar zonhoven….

    facebook.be: Me terug laten overhalen en bestelling doorgegeven, gingen komen tussen 11 en 13u , heb jij ze gezien ? Ik niet, we zijn de hof af en dat ze nu maar niet meer aan mijn deur komen, hun laatste kans is verspeeld

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door lismatth en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 05:31)

    👍
    267

    #19310

    abollig
    (bn.)

    ouderwets

    uitspraakvariant van oubollig in Boom

    Die averwetse aboligyt diende best te vrmy! (Booms)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door geblokkeerde_account en laatst gewijzigd door de Bon (04 Aug 2021 03:36)

    👍
    267

    #19311

    avanske, een ~ hebben
    (uitdr.)

    iets meemaken, meestal negatief getint;
    idem in Antwerpen

    Gisteren had ik ook weer een avanske, de melk opgezet en vergeten. Da zag er nogal uit in de keuken.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door renel en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Jul 2021 07:01)

    👍
    267

    #19312

    Coucketaks
    (neologisme)

    meerwaardebelasting

    gaat terug op zijn naamgever Marc Coucke die zijn onderneming voor een ruim bedrag aan een Amerikaans bedrijf verkocht en daar geen belasting over hoefde te betalen

    zie ook kaaimantaks, karaattaks, speculatietaks, turteltaks, doorkijktaks, diamanttaks
    vgl. freyafactuur

    De commotie rond de verkoop was zo groot dat men in de discussie rond meerwaardebelasting begon te spreken over een ´Coucketaks.

    Wel of geen Coucketaks?
    Michel Maus, specialist in fiscale betwistingen, betreurt dat als de maatregel te beperkt wordt opgevat het enkel om een maatregel in de personenbelasting gaat en vennootschappen buiten schot zouden blijven. Het gaat dan met andere woorden niet om een Coucke-taks. Coucke en Waterland zouden nog altijd miljarden kunnen verdienen op de verkoop van Omega Pharma omdat hun aandelen vast zaten in vennootschappen. (standaard.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (27 Jul 2021 00:43)

    👍
    267

    #19313

    slaagt me dood

    zie dood, slaagt me ~

    -

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 02:04)

    👍
    267

    #19314

    brokkelaar
    (ml.; mv, -s)

    Een persoon die vaak moet braken.

    Geert moet zo vaak brokkelen, hij is een echte brokkelaar.

    Brokkelaars zijn vaak te vinden in het uitgaansleven.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door brokkelaar en laatst gewijzigd door de Bon (17 Jul 2021 20:27)

    👍
    267

    #19315

    beddenbak, politieke ~
    (vaste woordgroep)

    iemand die op agressieve wijze altijd zijn gelijk probeert te halen,

    " Moeke de ‘a – politieke’ en vake de ‘politieke beddenbak’." (http://maria-preckler.skynetblogs.be/)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 18:05)

    👍
    267

    #19316

    CGSU
    (de ~, geen mv.)

    Afkorting van: Commissariaat-Generaal Special Units

    Vorige naam was sie en dsu. De wijziging van de naam kwam tot stand om te beklemtonen dat de eenheid nu rechtstreeks afhing van de commissaris-generaal van de federale politie.

    De CGSU is samengesteld uit een aantal centrale en decentrale eenheden. Deze eenheden voeren gespecialiseerde ondersteuningsopdrachten uit.

    CGSU handelt nooit op eigen initiatief en treedt enkel op na een formele toestemming van een bevoegde gerechtelijke of bestuurlijke overheid.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (27 Jul 2021 05:44)

    👍
    267

    #19317

    as
    (de ~, (m.), ~sen)

    een krak, uitblinker

    alleen maar in de 2de en 3de persoon enkelv.
    bewonderend: ge zijt een as!, ’t is een as!
    ook: een as zijn in…

    < Frans: as: een aas in het kaartspel
    uitspraak /as/

    “Ge zijt een as! Zeggen ze in de kempen. Succes in de kliniek!” (http://madamezsazsa.blogspot.be/2011/01/d-envelop-aka-briefomslag.html)

    “’t Is een as om zo te kunnen tekenen! Weer zeer mooi! Lieve groetjes, Annemarieke, x.” (uit een blog)

    De Jean is nen as in doen alsof dat em zat is. Bijna nog beter dan Gaston Bergmans.

    Den Dirk en de Leo, dat zijn 2 assen in hun vak: hoe luier, hoe liever.

    > andere betekenis van as

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 04:53)

    👍
    267

    #19318

    Akademie voor Nuuze Vlaemsche Taele

    De Akademie voor Nuuze Vlaemsche Taele (ANVT) is een instituut in Frans-Vlaanderen die het Frans-Vlaams promoot in het noorden van Frankrijk.

    Ze beziet nuuze Vlaemsche taele te bewaeren, oover te geeven en voorwaert te stellen in ‘t leeven van alle menschen, in de kunsten en in d’enterpryzen. Ze beziet oek d’helpe van den Staet te bekommen om nuuze Vlaemsche taele te meugen doen leeren in ’t schoole lyk de andere streeketaelen van Frankryk.
    (Ze streeft ernaar onze Vlaamse taal te bewaren, door te geven en te bevorderen in het leven van alle mensen, in de kunsten en de ondernemingen. Ze tracht ook de help van de staat te krijgen om onze Vlaamse taal te mogen onderwijzen in de school, zoals de andere streektalen van Frankrijk.)

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (04 Aug 2021 01:55)

    👍
    267

    #19319

    eersteprijsmerk
    (z.nw. het ~ (o) ~en)

    een goedkoop merkloos product in neutrale verpakking (van een supermarkt)
    zie ook product, wit ~

    Net als de voorbije jaren komt Colruyt als goedkoopste supermarkt uit de bus voor mensen die een mix kopen van merkproducten, huismerken en eersteprijsmerken. Albert Heijn is gemiddeld 2 procent duurder. (HLN)

    De ‘klassieke aanpak’ van supermarkten om de uittocht van klanten naar discountsupers te voorkomen, pakt averechts uit. Hun aanbod van goedkope producten in franjeloze verpakkingen ‘eersteprijsmerken’, in vaktaal, blijkt een foute strategie. (foodlog)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 03:26)

    👍
    267

    #19320

    kurtewagen
    (de ~ (m.) , ~s)

    kruiwagen

    zie ook kortewagen, kortwagen, puppegalle

    Klik op de afbeelding
    Kruiwagen

    De band van de kurtewagen is plat.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 00:22)

    👍
    267

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.