Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
dorsvlegel
< vlegel: znw. m., mv. -s. Mnl. mnd. vlegel(e). Uit lat. flagellum.
In wvl. dialect komt, met den bekenden overgang egi > ei, een vorm vlei(e)l (waarnaast vlei), die overeenkomt met eng. flail. (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
De drie boerezoons waren tegare met hun vleis aan het dessen (dorsen) in een schoon ritmisch geklop op de desvloer.
bij zich hebben
vgl. bijhebben
Zie dat ge uwe pas meehebt als ge naar het gemeentehuis gaat!
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse bedevaart die gehouden wordt ter nagedachtenis van de gesneuvelde Vlaamse soldaten aan de IJzer, uit WOI.
De klaproos werd uitgeroepen als het symbool voor deze slachtoffers.
vgl. ijzerbedevaarder
De IJzerbedevaart zal dit jaar nog gehouden worden op de laatste zondag van augustus. Vanaf 2013 zal die plaatshebben op 11 november.
“De kern van de IJzerbedevaart is zelfbestuur, godsvrede en nooit meer oorlog.” (vrt.be)
parcimonieus, niet vrijgevig
“Ge zult van dieë vent nie veul bekomen, want hij is pootvast.” (Cornelissen-Vervliet)
groter worden, toenemen
Van Dale 2015 online: onovergank.ww.: Belgisch-Nederlands
In Nederland is het werkwoord bijna uitsluitend overgankelijk.
vgl. verkleinen
De lawaaihinder zal eerder vergroten dan afnemen.
voorspellen
vnw:
•voorspellen, voorzien vooral van sportuitslagen
•deelnemen aan een toto
Van Dale 2018 online: BE
Prognosticeren is standaardtaal in Nederland. Pronostikeren is standaardtaal in België. Prognotiseren en prognostiseren zijn geen standaardtaal (taaladvies.net)
vgl. pronostiek
Ik ga hierover niet pronostikeren, het is geen voetbalwedstrijd.
“Het is niet moeilijk om te pronostikeren wie deze wedstrijd zal winnen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
rijpen
< mouter: murw, meer dan rijp (De Bo)
Laat dat fruit nog maar wat mouteren in de mouternest.
dom meisje, gans
Gij killekalle !
iemand met een door en door goedhartige inborst op het naïeve en goedgelovige af; iemand te goeder trouw waarvan geprofiteerd wordt
naar Lamme Goedzak, de vriend van Tijl Uilenspiegel
Eerst moest hij alles blauw schilderen en toen het af was moest het ineens groen zijn. En de Jean, lamme goedzak dat hij is, doet dat dan nog ook.
Ze vroegen hem alles te betalen, inclusief de kosten waar hij niets mee te maken had. En hij, de lamme goedzak, dokte braaf de centen.
beslist, zeker, gewis, voorwaar, geheid
woord uit 1812, uitleg bij teksten van E.J. Potgieter (1808 – 1875) ongelabeld in Van Dale maar ongebruikt in Nederland
Zie ook: verzekers
Wat ben ik toch een bofkont, man. Vanochtend ging ik naar mijn werkplek toe, en daar stond op de hoek van de straat: een politieman. Met als enige schijnbaar levensdoel mij met zo’n licht paternalistische zwaai vanonderen het zebrapad over te krijgen. Ik zei toch maar: dank u! Die straathoek krijgt de man voorzekerst de burnout in, elk beetje appreciatie is nodig.
(column, Celia Ledoux)
vegen, bezemen
ook: (omkeren)
< keren
Ver mooste sjuppe en kaere mit dae schniea.
We moesten scheppen en bezemen met die sneeuw.
Geer mot kaere, ger kènt neet wier hie.,
U moet omdraaien, U kunt niet verder hier
het tussenkomen in een gesprek, debat, discussie,…
vnw: interruptie, onderbreking, opmerking tijdens een debat
zie andere definities van tussenkomst
We hebben zojuist goed naar uw tussenkomst geluisterd en ik denk … ik denk… dat ge gelijk hebt.
studies in het hoger onderwijs
googlementen VL (25.000), NL (16.000); reden zie lemma hoger onderwijs
opm: het enkelvoud ‘hogere studie’ kan ook, maar komt minder voor.
Zij heeft haar hogere studies gedaan aan de universiteit in Gent of in Leuven, ik wil het kwijt zijn (kwijt, ik wil het ~ zijn).
Tegenwoordig moet ge voor straatveger al hogere studies doen, anders komt ge niet aan den bak.
Hij volgt een hogere studie in de richting boekhouding.
opleiden, africhten, trainen
De Jean heeft op het werk ne leerjongen toegewezen gekregen die hij moet opleren.
Border collies zijn heel slimme honden die ge goed tot schaaphond kunt opleren.
1) letterlijk: maatregel waarbij meisjes/vrouwen bv. op een school geen hoofddoek mogen dragen
2) algemeen: maatregel waarbij ambtenaren in functie geen religieuze of levensbeschouwelijke symbolen mogen dragen
googlementen: .BE >80.000; .NL >4000
2) In de gemeenteraad van Gent werd gisteren het hoofddoekenverbod voor ambtenaren terug afgeschaft.
1) Het athenee van Antwerpen kwam destijds in het nieuws door als een van de eerste scholen een hoofddoekenverbod in te voeren.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
