Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
bij benadering
Ik heb de suiker niet gewogen, ’t was up de ruttel, maar ik kan nogal goed schatten.
iets (i.h.b. ringen, juwelen, horloges) dat heel goedkoop is of lijkt
Een tuttefluttenbak was oorspronkelijk voor tutterfrut, maar zo’n toestel wordt ook gebruikt voor prullaria: een cent insteken en aan de knop draaien zodat er iets in het schuifke (of achter het klepke) valt. (een tutterfrut draaien)
ook: tutterfrutbak
Amai, wat ne chique ring hebt gij aan. Dat is er precies ook gene uit de tutterfrutbak.
klaarmaken, optutten, aankleden,
door uw haar kammen, jas en schoenen aandoen voor vertrek
zie ook gereedmaken, zijn eigen ~
niet in Van Dale 2014 online
< andere definitie van gereedmaken
Maakt oe gereed, dat we kunnen vertrekken.
Hoelang gaat dat duren eer dat ge u gereedgemaakt hebt?
Maakte gij die klein gereed, ik zal haar speelgoed al inpakken.
een kleine jongen die in ’t openbaar ergens tegen pist.
Kevin, pompiereke, ge zijt de bloemekes aan ’t blussen.
kolen (voor de kachel)
Haal nog eens wat oelen uit de kelder..
bruin brood
> Frans: pain gris
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
VD online: BE, spreektaal
vgl. grof brood
Tarwebrood is grijs brood.
Bij bakkerij Gerrits in Genk betalen klanten sinds deze week geen 1,90 euro meer voor lang grijs brood, maar 2 euro. (demorgen.be)
Ook als je veel vet en koolhydraten eet – denk maar aan grijs brood met worst of een bord pasta – zet je lichaam deze om in suikers. (standaard.be)
Grijs brood moet minstens 82 procent bloem bevatten en moest minstens 1.000 gram wegen. (knack.be)
nurks, onvriendelijk iemand
Woordenboek der Nederlandsche Taal: hartenvreter
— HARTVRETER; in gewestelijken vorm HERTEFRETTER — Uit Hart, en Vreter.
Gemelijk persoon; kniesoor; knorrepot (zie Schuermans (1865-1870) en De Bo (1873)).
Maakt mij lam aan armen en beenen! Dan zult gij blij zijn, eh, hartvreters? Dan zult gij lachen, eh, monsters? Conscience (ed. 1867).
Van Dale 2014 vermeldt “hartenvreter” als gewestelijk
veel verschillende uitspraken zie ettefretter
Zie ook eurk, nurk
Vergeleken bij die magere hartvreter uit Genève, vanwaar de koekoeksklokken komen die je in de tombola van de middenstand kunt winnen, is Luther een lompe stier in de theologische santekraam. (Hubert Lampo, “De man die van nergens kwam”)
Hij noemde mijn vader een hartvreter. Uitschieten tegen zijn vrouw was zijn voorrecht en daarmee basta. (Jef Geeraerts, “Gangreen”)
Een hartvreter (nen ètfreitter) is een nors uitziend persoon die in alles zijn kas opvreet, die dus zeer nerveus is in alles en alleen het accent legt op het ongunstige… (Politicsinfo.be)
zie kas, zijn ~ opvreten
praten en doen
Eurocrisis: te veel blabla, te weinig boemboem. De combinatie van ronkende verklaringen met het uitblijven van doortastende actie is dodelijk voor de toekomst van de euro. Bron: knack.be
This track is about a quote Mieke Vogels (Belgian politician from Groen) once said to the youth: First blabla (talk first) then boom boom (and then have sex). (discogs)
De jeugd van tegenwoordig die kent den ‘l, van compjoeter
z’hemmen allemol ‘ne GSM, en e lief, of ’ne scooter
toch krijge ze ’t nie geleerd, oem o’k nog veilig te vrije’
ze zegge: lot ons mor doeng, en lot Mie Vogels mor betije.
M’ heuren boem-boem, ginne zever’
boem-boem-boem, ginne zever
bla-bla-bla, dikke zever
bla-bla-bla, dikke zever (De Strangers)
Zo kan het niet langer. In plaats van het zoveelste debat, is actie nodig. Geen blabla, maar boemboem (demorgen.be)
Een vrouw die het rap koud heeft.
‘Tis wel 20 graden, maar ik ril toch van de kou’: zegt de katijve en ze draaide de cv op 23 graden.
autokeuring, automobielinspectie, autoinspectie
Nederland: APK: Algemene Periodieke Keuring
zie ook keuringscentrum; verzamellemma wegcode
Mens ik ’èn gisteren tied verloren bie de keurienge. Heb ik tijd verloren gisteren bij de autokeuring.
Op de keuring hadden ze pijn aan hun goesting (goesting, pijn aan zijn ~ hebben) precies. Dat ging daar langs geen kanten vooruit.
(voetbal) strafschop; verbastering van Eng. ‘penalty’
Uitspraak: /pi’n?nti:/ (klemtoon op ‘nan’, ‘tie’ met een t)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: penalty
— PENALTIE, PIENANTIE enz. —, znw. m., mv. -‘s. Uit engels penalty (1512 in den zin van `straf voor het inbreuk maken op de wet, op regels, op een contract’, 1885 in de onderstaande betekenis).
Van Dale 2013 online: pienantie
zelfstandig naamwoord; de (m); meervoud: pienanties
(jeugdtaal, volkstaal, sportterm) penalty, strafschop;
driemaal corner, pienantie
in plaats van drie corners (die bij het straatvoetbal niet te nemen zijn) wordt een strafschop genomen
De kinders op ’t voetbalveld waren altijd wild en riepen somtijds: „Pinantie!” naar elkander; dat was een soort dreigement.
In Mexico worden per dag honderd mensen omgebracht, wij maken ons druk over een gemiste pinantie van Club Brugge op het veld van Paris Saint-Germain. (Mark Coenen – De Morgen)
neologisme: gemeentelijke belasting in Sint-Truiden op de bordelen van de Chaussée d’Amour
De stad Sint-Truiden heeft dinsdagavond de verhoging van de zogenaamde “erostaks”, een belasting die bordelen jaarlijks moeten betalen, goedgekeurd tijdens de gemeenteraad. (vrt.be)
Uitbaters van een bordeel op de Chaussée d’Amour in Sint-Truiden moeten jaarlijks een zogenaamde ‘erostaks’ betalen. Vandaag schommelt die taks tussen de 5.000 en 8.000 euro. (demoren.be)
‘Dat wordt allemaal doorgerekend aan de klant en op de duur is het zo duur dat ik het thuis bij ons Gerda moet gaan doen. Dus van heel die erostaks is de vrouw van de consument het uiteindelijke slachtoffer,’ zei de Jean droog terwijl hij naar José achter den toog pinkte.
Een zogenaamde julikever (Polyphylla fullo). Deze kever lijkt sterk op een meikever, zie mulder, en men dacht dat het meikevervrouwtjes waren die door de ouderdom van kleur verschoten waren.
< kraatmuijer: kraat = krijt + meujer = moeder, moer waarschijnlijk met assimilatie van de t.
Uitdrukking: “wit als een kraamuijer”.
Klik op de afbeelding
kraamuijer zwart
kraamuijer bruin
Weet ge nog dat de Ronny een kraamuijer met een koordeke aan hare poot liet rondvliegen in de klas?
Ons Rosa is oud geworden, ze ziet zo wit als een kraamuijer.
lawaai
Stt…ik hoor ruttelinge aan ’d achterdeure, wie is daar nu nog zo late?
kalkpoeder om plaaster te maken
gipspoeder
zie ook plaasteren, beplaasteren
vgl plakplaaster
De plaasterkalkpap die just vers gemaakt is uit water en plaasterkalk, voelt warm aan.
varkensvlees
Welk gemalen moet ik meebrengen: américain of varkens?
Niet dat ik varkens niet lust, maar als ik lever wil, neem ik toch altijd kalfs.
nagels om klompen te herstellen en om houten zolen te nagelen
in de Antwerpse Kempen kloonnagel, zie ook bloknagel
Tijdens de oorlog droegen veel kinderen bottines met houten zolen en regelmatig mankeerde er een kloefenagel.
duikelen, (v. e. keeper) plat gaan
Uitspraak: plonzjéren
Onze keeper is goed op hoge ballen, maar plongeren lukt hem minder.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
