Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
het einde van de winter
Vroegmiddelnederlands Woordenboek:
Oudste attestatie: West-Vlaanderen, 1287
Het laatste gedeelte, het einde van de winter.
Fatator (…) es .i. uogel (…) die hastech seere es om sijn broeden ende ne can hem seluen niet uoerhoeden hine leit sine heier so (hier ontbreekt vroe) int iaer datsem dachterwinter swaer alle dicken ueruriesen doet Nat.Bl.D West-Vlaanderen, (1287)
Februari, begin maart is de achterwinter.
In de achterwinter kan men het veld al bewerken en ook al de eerste dode takken van bepaalde planten en struiken verwijderen.
Ik ben geboren in de achterwinter, op ‘Rosen Montag’, maandag na carnaval.
Carnaval viert men in de achterwinter.
kleefpleister
herkomst: merknaam. (De concurrent hansaplast staat in Van Dale).
zie ook spannendrap, sparadrap, sparredra; verzamellemma’s geneeskunde, verwaterde merknamen
Ik heb een tensoplast op mijn blein geplakt.
moe zijn, vooral de ledematen na een zware inspanning
Gisteren heb ik geholpen om al die zware banken naar de zolder te dragen en vandaag ben ik kattelam, ik voel mijn armen en benen niet meer.
bezet (bij het telefoneren)
’k Hem geprobeerd te bellen maar ’t is occupee.
Ik zeg dat het de hele tijd occupé is. (gva.be)
1) uitdrukking die weergeeft dat iemands aanwezigheid niet gewenst is: ga weg, stopt ermee, laat maar, trap het af (aftrappen)
2) uitroep van verbazing, van ongeloof: jongerentaal: zie cités
zie ook schijt omhoog, fret haar, dan kunt ge kalotten schijten
< letterlijke vertaling van het Italiaanse va a cacare
1) Och, ga kakken, jom, gij met uwe zever altijd. (Kempen)
2) Hoe, die is voor de 3de keer getrouwd of wat? Ga kakken!
Uw broer heeft een nieuwe BMW? Ga kakken. (Het Algemeen Cités – Ward Ramaekers – Antwerpen)
een vloeistof afvoeren, verwerken of indammen
vnw: in België ook: water afvoeren, verwerken
-het water niet meer kunnen slikken: het water niet meer kunnen afvoeren, verwerken
Van Dale 2018 online bij slikken:
BE; van een gracht, een kanaal enz. (het water) afvoeren, verzwelgen, verwerken
De riool kon het niet slikken en heel de straat stond onder water.
“Ook hier gaat het vooral over ondergelopen kelders en afvoerputten die het water niet kunnen slikken.” (nieuwsblad.be 30/05/2016)
“Volgebouwd Eindeken kan water niet slikken” (hln.be 05/12/2017)
openen
Ik keek vreemd op toen ik dit woord hoorde, als brabander in limburg. Welke limburger helpt mij hiermee? Zie reactie.
Was de deur nog op slot? Dan ben ik zeker vergeten ze open te sluiten.
bundel lange twijgen, fijne takken, samengebonden met touw of een twijg.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: pensaard
Van frans pansard, eene afl. van frans panse.
1. Dikbuik, iemand met eene dikke pens. Vernederlandsching van het franse woord, onder invloed van pens. Verouderd.
2. Gewestelijk (in het Land van Waas) in den zin van: takkebos (Joos (1900-1904)). Waarschijnlijk hetzelfde woord als het voorgaande en eene schertsende toepassing daarvan.
Ik heb de bomen gesnoeid en enkele pensaerts gemaakt.
vermoeidheid
in prov. Antw.: mugte
Ge hebt zakken onder je ogen, tis verzekers van moechten.
vrij
ook in (Zuid-)Limburg en Antw. courant (geweest)
Fr.: libre
sticker, plakker
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6; Wordt beschouwd als een purisme.
Hij heeft een zelfklever van het Rode Kruis op de achterruit van zijn auto geplakt.
Als je geen ongeadresseerd reclamedrukwerk meer in je brievenbus wil, kan je een zelfklever ‘geen reclame a.u.b.’ op je brievenbus kleven. (meerhout.be)
- verjagen, wegjagen, weren, wegslagen
- een aanbod weigeren
Wespen niet afslagen, dan steken ze.
Ze slaagt niets af, alleen vliegen, en dan moeten ze nog bijten.
iemand die met een clark werkt;
couranter is: vorkliftchauffeur
“Ze hadden in de interim gezegd dat het voor clarkchauffeur was. Ik kwam daar toe en de chef wist van niets." (forum)
niets te zeggen hebben, geen gezag hebben
“Zij bepalen, burger heeft niks te bassen !” (blog op het NB)
“Aan een decreet heeft de koning niks te bassen” (politics.be)
“Uiteindelijk word het land bestuurd door een old boys network van de universidade dou porto en zonder titeltje (…) en veel voorspraak en familie heb jij daar niks te bassen . (IEXprofs)
gepast, wenselijk, toegestaan
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, meestal in combinatie met niet
DS2015 geen standaardtaal
Smisdom: algemeen
Het is niet gepermitteerd om hier afval achter te laten.
Is het gepermitteerd dat ik mag voort lezen, wijsneus?
De directie van Electrabel en de vakbonden hebben een collectieve arbeidsovereenkomst geparafeerd maar volgens Chris Van Mol van de christelijke vakbond de Feg, is het niet gepermitteerd om werknemers te transfereren naar een bedrijf waarrond almaar meer twijfels zijn over het voortbestaan. (standaard.be)
In theorie is zattigheid uitbeelden op scène niet gepermitteerd. (standaard.be)
heimelijk, geniepig, achterbaks, niet openlijk
letterlijk: onder de duim: zie duim, onder de ~
vnw: onderhands, in het geheim, stiekem, in het geniep
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Alleen in gewestelijke spraak, vooral in Gelderland en Vlaamsch België gebruikelijk.
Van Dale 2014 online: Belgische-Nederlands weinig gebruikt
Heel dat overheidscontract is onderduims bedisseld. Ge wilt niet weten hoeveel smeergeld er aan te pas gekomen is.
samenraapsel van mensen, ongetalenteerde of ongekwalificeerde groep
- va, we zijn met vier-bros gewonnen!
- ja, maar het was tegen janneke en mieke, wacht maar tot volgende week als ge tegen den eerste moet spelen!
Walter Planckaert: ‘We reden niet tegen Janneke en Mieke’ (nieuwsblad.be)
En het zou eindelijk eens een ploeg van niveau zijn, want hoe kan je beter worden als ploeg door 5 maal tegen janneke en mieke te spelen. (esseveeforum.be)
Een knutselbeurs voor de Jannekes en Miekes die gaan trouwen, grond kopen en gaan bouwen, zo werd Batibouw in 2018 omschreven door Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck. (vrt.be)
Ook van iemand die zeer druk doet, in bewegen of in praten
Hij heeft het weer zitten, die laatste druppel was er een teveel aan
zie amplang
-
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.